axillaris. 1 fossa axillaris; 2 m. pectoralis major; 3 - m. serratus anterior;  4 - m. latissimus dorsi. 304

бүлшыкеттердін кеуде торындағы төменгі жиектерін косатын шартты 
сызык, сырт жагынан - сол жиектерді иыктың ішкі бетінде косатын 
сьпык. Тсрімен бірге колтық шүңкыры түбін күрайтын шандырды 
сыпырып алсак, колтык куысы, cavitas axillaris, ашылады. Қолтық 
қуысының кабырғалары: алдыңғы - mm. pectorales major et minor; арт- 
кы - mm. latissimus dorsi, teres major et supscapularis; медиалды - mm. 
serratus anterior; латералды - токпан жілік, оны жабатын m. 
coracobrachialis және m. biceps brachii-дың кыска басы.
Қолтык куысы томен карай тесікпен ашылады, ал жоғары карай 
тарылып, мойын аймағымен жалғасады. Қуыс нервтер, тамырлар жэне 
лимфа түйіндері орналаскан шелмаймен толған. Тамырлар мен нервтер 
топографиясын дәлірек сипаттау үшін колтык куысының алдыңғы 
кабырғасын бірінің астына бірі орналаскан үш үшбүрышка бөледі. Ең 
жоғарғы үшбүрышты бүгана мен mm. pectoralis minor-ң жоғарғы жиегі 
түзеді - trigonum clavipectorale. Ортаңғы - m. pectoralis minor-re сәйкес 
келеді trigonum pectorale. Төменгі үшбүрышты m. pectoralis minor, m. 
pectoralis major және m. deltoideus-тің төменгі жиектері шектейді 
(trigonum subpectorale). Cavitas axillaris артқы кабырғасында иықтын 
хирургиялық мойыны (латералды), m. teres major (астынан) және m. 
subscapularis (үстінен) түзетін үшбүрышты кеңістік жатады, ол т . 
triceps-ің үзын басымен екі тесікке вертикалды бөлінеді.
1. Латералды, төртқабырғалы, foramen quadrilaterum аталған 
бүлшықеттер мен сүйектен түзілген (онда a. circumflexa humeri posterior 
және n. axillaris өтеді).
2. Медиалды, үшқабырғалы, foramen trilaterum (онда a. circumflexa 
scapulae өтеді), аталған бұлшықеттермен шектелген.
Қол бүлшықеттері, шандырлары мен сүйектері арасында нервтер 
мен тамырлар жайғасқан кеңістіктер, өзектер және жүлгелер болады. 
Оларды білу хирургия үшін маңызды.
Иықтың үшбасты бұлшықетімен жабылған тоқпан жіліктің sulcus п. 
radialis-i, өзекке, canalis humeromuscularis айналады (онда аталған нерв 
а. және 
V. 
profundae brachii коса өтеді).
Иыктың алдыңғы бетінде, m. brachialis пен т . biceps жиектері 
арасында екі жүлге орналаскан: sulcus bicipitalis medialis et lateralis. 
Олардың тереңдеу медиалдысында, sulcus bicipitalis medialis, иықтың 
тамыр-нерв шоғыры орналасады (159-сурет).
Шынтақ 
буыны 
алдында, 
шынтак 
бүгілісі 
аймағында 
т .
brachioradialis (латералды) және m. pronator teres (медиалды) шектейтін 
шынтақ шүңкыры, fossa cubitalis, жатады. Шүңқырдың түбі мен 
жоғарғы шекарасын m. brachialis түзеді.
Білек бүлшықеттері арасында үш жүлге жатады. 1. Медиалды, 
шынтақ жүлгесі, sulcus ulnaris; m. flexor carpi ulnaris (медиалды) және m.

жүктеу/скачать 23,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: