Қьпметі. Санды сыртқа карай айналдырады.
7.
Санның шаршы бүлшықеті, т. quadratusfemoris. Ол m. gemellus
inferior-дан томен, үлкен боксе бүлшықетінің астында жатады. Бүлшкет
талшықтары шонданай төмпесінен ортан жіліктің crista intertrochan-
terica-сына дейін көлденең бағытта орналаскан.
Қмзметі. Санды сыртка карай айналдырады.
8. Сыртқы жапқыш бүлшықет, т. obturatorius externus, жамбас
сүйектерінің сырткы бетінен жапқыш тесіктің медиалды шеңбері
бойымен, сондай-ақ membrana obturatoria-дан басталып, төменнен және
артынан үршық буыны қапшығын орай өтіп, жіңішке сіңір арқылы fossa
thochanterica мен буын қапшығына бекиді.
Қызметі. Санды сыртқа қарай айналдырады.
Сан бұлшықеттері Сан бүлшықеттері үзын сүйекті рычагтарды қозғалысқа келтіре, тік
жүруге әрі денені тік қалыпта үстауға қатысады. Олар осымен
байланысты үзарып, бір ортақ сіңірі болатын қомақты массаға түтасып,
көпбасты бүлшықеттер (мысалы, екібасты және төртбасты сан
бүлшықеттері) түзеді. Сан бүлшықеттері 3 топқа бөлінеді: алдыңғы
(негізінен жазғыштар), артқы (бүккіштер) және медиалды (әкетушілер).
Соңғы топ үршық буынына эсер етеді, ал алдыңғы екеуі оған қоса және
басым түрде тізе буынына эсер етіп, оның фронталды білігін айнала
қозғалтады, бүл олардың санның артқы және алдыңғы бетіне
орналасып, сираққа бекуіне байланысты.
Бүлшықеттердің алдыңғы
және арткы топтары бір-бірінен
латералды бүлшықетаралық қалқа, septum intermusculare laterale
арқылы бөлінген, ал медиалды жағынан олардың арасына әкелуші
бүлшықеттер енеді.
Алдыцгы топ. Санның төртбасты бүлшықеті, т. quadriceps femoris, санның
бүкіл алдыңғы және аздап бүйір бетін алып жатады. Олар өзара
байланысқан торт бастан түрады (169- сурет).
