| §1. Сызықтық теңдеу
Алгебралық есепті геометриялық тәсілмен шығару барысында төмендегі негізгі ережені басшылыққа аламыз:
Ереже: Сандық шамалар ретінде кесіндінің ұзындығы алынады. Кесінді ұзындығына сандық шаманың модулі сәйкес қойылады.
Сызықтық теңдеуді геометриялық жолмен шешу ежелгі гректер зерттеулерінің арқауы болғаны бізге математика тарихынан белгілі [2]. Олар өз еңбектерінде сызықтық теңдеулерді геометриялық жолмен шешудің «аудандарды қолдану», - деп аталатын тәсілін пайдаланады. Гректер зерттеулеріне сәйкес сызықтық теңдеуді мына үлгіде жазып
мұндағы берілген шамалар, «аудандарды қолдану» тәсіліне сәйкес осы теңдеуді шешу есебін бұлайша тұжырымдаймыз:
Есеп. кесіндісін қолданып ауданы -қа тең квадратпен теңшамалы тіктөртбұрыш сал.
Ескерту. Салу есептері сызғыш және циркульдің көмегімен орындалады. Бірінші тәсіл. Алдымен, мысал ретінде, қойылған есепті шығарудың төмендегі тәсілін [3] келтірелік.
1. ұзындығы -ға тең ВА кесіндісінің созындысына ауданы –қа тең ACDE квадратын саламыз.
2. DE – кесіндісінің созындысына EF = а кесіндісін белгілеп, EFBA- тіктөртбұрышын аламыз.
3. FA – диагоналын DC – кесіндісінің созындысымен қиылысқанша созамыз. Қиылысу нүктесін G деп белгілейміз.
4. GDFH – тіктөртбұрышын саламыз.
FG – кесіндісі GDFH- тіктөртбұрышының диагоналы, ендеше ΔFHG=ΔGDF. Дәл осындай тұрғыдан ΔFBA=ΔAEF, ΔAJG=ΔGCA. Үшбұрыштардың теңдігінен олардың аудандарының теңдігі шығады. Сондықтан . Олай болса, . Ендеше .
«Аудандарды қолдану» әдісінің бұл түрі параболалық деп аталады [2].
Достарыңызбен бөлісу: |
