2.2.3. Соңғы нәтиже және химиялық реакциялардың реттілігі реагенттерді араластыру тәртібіне байланысты.
Ерітінділерде көп негізді қышқылдардың тұздары (күкірттен басқа) бар заттар арасында өзара әрекеттесу болған жағдайда, нәтиже көбінесе реагенттердің молярлық қатынасына ғана емес, оларды араластыру тәртібіне де байланысты болады.
Мысал 86. 156 мл тұз қышқылында хлорсутектің массалық үлесі 18,25% және тығыздығы 1,09 г / мл бірте-бірте белгілі бір мөлшерде кристалды ерітті сода. Егер белгілі болса, алынған ерітіндідегі заттардың массалық үлесін анықтаңыз еріту кезінде 7,84 л газ (қ. ж.) бөлінді.
Шешім:
1) Бастапқы ерітіндідегі хлорсутек затының және реакция нәтижесінде бөлінетін газдың мөлшерін анықтаймыз:
m(бастапқы ерітінді) = 156 ∙ 1,09 = 170 г. n(HCl) = 170 ∙ 0,1825 / 36,5 = 0,85 моль.
n(газ) = 7,84 / 22,4 = 0,35 моль.
2) кристалды сода қосылған кезде (Na2CO3 . 10 H2O) тұз қышқылына алдымен қышқыл артық болады, сондықтан көмірқышқыл газы бірден бөлінеді газ. Егер барлық қышқыл реакция жасаса, онда 0,85 / 2 = 0,425 моль бөлінер еді газ. Осылайша, қышқылдың шамадан тыс болғаны анық және ол тек реакцияға түсті 0,35 Н2 = 0,7 моль, ал 08 – 0,7 = 0,1 моль HCl ерітіндіде қалды. 0,35 моль Na2CO3 реакцияға түсіп, 0,7 моль NaCl түзілді. Реакция теңдеуін жазыңыз алынған кристалды сода мен тұздардың мөлшерін анықтаңыз
ерітінді:
Болды: 0,35 0,85
Na2CO3 + 2HCl → 2NaCl + СО2↑ + Н2О
Реакцияланған: 0,35 0,7 0,7 0,35
3) соңғы ерітіндідегі заттардың массалық үлесін есептейміз:
m(Na2CO3 ∙ 10H2O) = 0,35 ∙ 286 = 100,1 г.
m(өнім) = m(бастапқы ерітінді) + m(Na2CO3 ∙ 10H2O) - m(СО2) = 170 + 100,1 – 0,35 ∙ 44 = 254,7 г.
w(NaCl) = 0,7 ∙ 58,5 / 254,7 = 0,1608.
w(HCl) = 0,1 ∙ 36,5 / 254,7 = 0,0143.
Жауабы: w(NaCl) = 16,08 %; w(HCl) = 1,43 %.
Достарыңызбен бөлісу: |