Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім министрлігі
жүктеу/скачать 0,55 Mb.
|
ана тілі оқулық
- Бұл бет үшін навигация:
- ГРАММАТИКА ЖӘНЕ ТІЛ ДАМЫТУ
- Грамматикалық материалдарды пайдалану
Сұрақтар мен тапсырмалар:Мақал-мәтел, жҧмбақтың тәрбиелік мӛні. Бастауыш сыныпта оқыту ерекшеліктері Жҧмбақ, оның тақырыптары. Мақал-мәтел, жҧмбақтар-бойынша дәптеріңе шығармашылық жҧмыс жаса. ГРАММАТИКА ЖӘНЕ ТІЛ ДАМЫТУтақырып. Бастауыш сыныпта қазақ тілін оқытудың мәні Бастауыш мектептерде тілді оқыту барысы мынадай мәселелерді қамтиды: а)оқуға ҥйрету; ә) сӛздік қорын, оқушылардың логикалық жҥйелілікті қамтитын байланысын сақтап сӛйлеуін дамыту; б) фонетиканы, сӛз қҧрамын және грамматиканы (морфология, синтаксис) меңгерту; в) графикалық, пунктуациялық дағдыларды қалыптастыру. Оқыту ісі барысында қолданып жҥрген негізгі әдістар тӛмендегідей: Мҧғалім сӛзі; Әңгіме әдісі (сҧрақ-жауап); Тілдік фактілерді талдау грамматикалық талдау; Жаттығулар орындату; Кӛрнекті қҧралдарды пайдалану (сызбалар, кестелер, суреттер, компьютер, т.б.); Кітаппен жҧмыс істеткізу; Топ серуен; Тест ӛткізу. Бастауыш сынып оқушыларына грамматикалық ҧғымдарды меңгерту ҥшін тҥсіндіргенді қайталап айтып беруге баулу әдісі ойдағыдай нәтиже бермейді. Бҧл әдіске машықтанған оқушылар кӛбінесе грамматикалық ҧғымдарды жаттап, еске сақтауға бейім болады. Ал жаттап алынған білім мен дағды кӛп уақыт ӛтпей-ақ ҧмытылады. Грамматикалық материалдарды пайдалануГрамматикалық ҧғымдарды ҧмытпау ҥшін: Оқушылардың белсенді ойлау қызметін іске қосу, яғни проблемалық әдістерді пайдалану. Кез келген грамматикалық ҧғымды меңгерту барысында оқушылардың психологиялық-физиологиялық қабылдау мҥмкіндіктеріне қарай проблемалық жағдай туғызу мҧғалімнің шеберлігіне байланысты. Әсіресе берілген грамматикалық ҧғымды пысықтау ҥшін орындалатын жаттығуларды немесе топтамаларды қызықты әрі тҥрліше етіп пайдалануға болады. Ӛтілген грамматикалық ҧғымның айқын және кӛмескібелгілерін меңгерту. Мысалы, "Кім? Не?" сҧрақтарына жауап беретін сӛздер тақырыбын ӛткенде, оқушылар бҧл сҧрақтарды нақтылы заттардың немесе адамдардың атын білдіретін сӛздерге дҧрыс қолдануда, дерексіз атаулар кездескенде шатастырып қалады. Мысалы: уақыт, жел, кҥн, дауыл, т.б. "Немесе? Не істеді? Неғылды? Қайтті?" сҧрақтарына жауап беретін сӛз-дер" тақырыбын ӛткенде нақтылы қимыл байқалатын сӛздерге бҧл сҧрақтарды қоймайды. Сондықтан осындай дерексіз сӛздердің белгілеріне арнайы тоқталып ӛту қажет. Жаңа меңгерген грамматикалық ҧғымды бҧрын ӛтілген ҧғымдар жҥйесімен байланыстырып отыру. Бҧл әдісті берілген білімді жинақтап отыру әдісі деп те айтуға болады. Мысалы, "Сӛз таптарын" оқып-ҥйрену барысында негізгі есімдердің (тӛмендегідей) сызбасын оқушылардың естеріне салып қою керек. Жаңа грамматикалық ҧғымды тҥсіндіру ҥшін оқушылардың бҧрынғы білімдері мен дағдыларына сҥйене отыру. Жаңа тақырыпты меңгертудің Бҧл әдісі, оқушылардың ӛткен сабақтардағы мағлҧматтарды ҧмытпауына, оны жаңа ҧғыммен байланыстыра білуіне жағдай туғызады. Және жаңа тақырыпты игеруді жеңілдетеді. Грамматикалық ҧғымдарды кӛрнекі қҧралдар кӛ-мегімен меңгерту. Бҧл әдіс те мҧғалімнің ерекше шеберлігін талап етеді. Тақырыптың сипатына байланысты кӛрнекі қҧралдарды тҥрлендіріп пайдалану қажет. Кӛрнекі қҧралдар қандай мақсатқа арналса да, айқын, әдемі, қолдануға ыңғайлы болғаны дҧрыс. жүктеу/скачать 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|