130
ИНТОНАЦИЯ
К е л т ір іл г е н ж а л ғ а у л ы қ с ы з с а л а л а с
сөйлемдердің бірінші тобы мен екінші (алдыңғы
компонентінің баяндауышының көмекшілері бар)
тобы ны ң айтылу интонациялары нда біршама
айырмаш ылық бар.
Б ір ін ш і т о п т а ғ ы ж а л ғ а у л ы қ с ы з с а л а -
л астард ы ң к ом п он ен ттері ара жігі үзілм ей,
алды ңғы сы ж оғары , кейінгісі бәсең айтылады.
Б ірінш і сегм енттің
соңы көтеріңкі әуенм ен
өрнектелсе, екінші сегменттің басы да акценттеліп,
мол интенсивтілікке ие болады. Екінш і топтағы
ж а л ғ а у л ы қ с ы з
с а л а л а с т а р д ы ң
б ір ін ш і
компонентімен екінші компонентінің ара жігінде
ш амалы пауза сезіледі. Ал,
екен, емес, еді
деген
комекші етістіктер ерген баяндауыштың тоналды
деңгейі мен интенсивтілігі том ендеп,
оларға
кететін уақы т мөлш ері көбейеді. Бұл жерде
интонаци яны ң компоненті болып табылатын
пауза көмекші грамматикалық тәсілдермен бірігіп
келіп бірін-бірі қолдап, бір арнада тұрады.
Ж оғарыда келтірілген салаластардың жалпы
тоналды д ең гей лері
біркелкі то л қы н д ан ы п ,
компоненттерінің ара жігінде интонациялы қ
контур б о л ы м сы з ж ән е болы м ды то н ал д ы
интервалдармен белгіленеді (
25-сурет ).
Достарыңызбен бөлісу: 
