Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының хабаршысы ғылыми-педагогикалық журнал

121 
 
ПЕДАГОГИКА, ЭТНОПЕДАГОГИКА,  
ПСИХОЛОГИЯ, ДЕФЕКТОЛОГИЯ 
 
 
 
ӘӚЖ  53.14:27     
 
ДЕҢГЕЙЛЕП ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН  
ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ 
 
Дарибаева Б. 
№ 35 орта мектеп, Тараз қ. 
 
ХХ ғасырдың аяқ кезіндегі педагогикалық ой–тұжырымдардағы  гуманизм идеялары, 
еркін  білім  беру,  оқушының  жеке  тұлғалық  күшін  дамыту  үшін  мектептің  алдында 
оқытудың  және  тәрбиелеудің  жаңа  технологияларын  қолдана  отырып,  жеке  тұлғаның 
дамуына  мектеп  ортасында  қолайлы  жағдай  жасау  қажеттілігі  туындайды.  Мектептің 
педагогикалық  құрылымында  негізгі  құндылық    -  оқушы  және  оның  жеке  тұлғасы. 
Педагогика  ғылымының  докторы  Ж.Қараевтың  деңгейлік  оқыту  жүйесі  туралы  іліміне 
сүйеніп,  әр  пән  бойынша  деңгейлік  тапсырмалар  дайындауға  болады.  Ӛйткені  қазіргі 
экономикалық жағдай оқушының жаңа үрдістерін талап етуде. Сондықтан ғылыми ізденіс 
барысында педагогика саласында оқытудың деңгейлік жүйесі оқушыларға ғылым негізін 
меңгертудің  негізгі  тиімді  жолы  болып  табылады.  Деңгейлік  оқытудың  ерекшелігі  – 
оқушылардың сабақ барысында бірнеше деңгейде жұмыс жасай алатындығында. Сонымен 
бірге  қазіргі  жаңа  технологиямен  оқыту  барысында    компьютерлер  мен  оларды 
басқарушы алгоритмдер біздің қоғаммыздың маңызды бӛлігіне айналды. Олай дейтініміз, 
бүгінгі  таңдағы  жаңадан  шығып  жатқан  электронды  оқулықтар  оқушыны  жаңаша 
оқытудың, жаңа оқу әдістерін, жаңа мазмұнды қажет етеді.  
Оқытудың жаңа технологиясының бірі  – жалпы білім беретін мектептерде әр пәнді 
деңгейлік  тапсырмалар  арқылы  оқыту  болып  табылады.  Оқушыларды  деңгейге  бӛліп  
оқытуға  бола  ма,  оның  қандай  тиімді  жолдары  бар,  деңгейге  бӛліп  оқытудың  ӛзіндік 
ерекшелігі  қандай    және  жеке  тұлға  тәрбиелеуде  қандай  кӛмегі  бар  деген  сауалдарға 
тоқталсақ,  деңгейге  бӛліп  оқытудың  кезінде    оқушылардың  тәжірибелік-теориялық  
дайындығын,  оқуға  деген  ынтасын,  дара  қасиетін  әлеуметтік-психологиялық  танымал, 
сұранымын ескеру талап етеді. Сондықтан да  тиімді дәрежеге жету үшін оқушының білім 
мен деңгейіне байланысты жұмысты ғылыми түрде ұйымдастыру қажет.  
Қазіргі базалық білім беру – жеткілікті білімнің тӛменгі шегі. Мұғалім баланы оқыту 
барысында  оқушыға  тақпақ  жаттатып,  ережелерді  оқытып,  жаттығулар  орындатып  әр 
түрлі жұмыстар жүргізеді. Оны талап етеді. Ол мұғалім үшін  қиын жұмыс емес. Оқушы 
мұғалімнің  айтқанын  кітаптан  оқып,  тақпақты  жаттап  (тіпті  оларды  қызықтырмаса  да), 
ережені айтып беруі мүмкін. Бірақ, оқушы сол оқыған материалдың ішкі дүниесін түсінді 
ме, міне, негізгі мәселе осында жатыр.  
Мектеп оқушыларының білім деңгейінің кӛрсеткішін тӛмендегідей бағалауға болады: 
1  деңгей  (тӛмен)–эпизодтық.  Білімді  жаңа  жағдайға  кӛшіру  мұғалім  кӛмегімен  жүзеге 
асырылады;  2  деңгей  –түсініктерді  жүйелеу  деңгейі.  70%  ғылыми  ұғымдарды  саналы 
түрде  анықтайды;  3  деңгей  (жоғары)  бастапқы  ғылыми  ұғымға  ӛту  (ауысу)  деңгейі  деп 
белгілейді.  Мектеп  оқушыларына  берілетін  тапсырмалар  оқушылардың  ойлауына  әсер 
етеді,  тапсырманы  орындау  үшін  бала  жауапты  ӛзі  іздестіреді,  оны  шешуде  ақыл  –ойы 
дамиды,  ойлауына  жан-жақты  әсер  етеді  деп  түйіндейді.  Бірінші  деңгей  тапсырмалары 
жаттап  алуға  лайықты,  алдыңғы  сабақта  жаңадан  меңгерілетін  ӛңін  ӛзгетпей  қайталап, 
пысықтауына  мүмкіндік  береді,  екінші  деңгей  тапсырмалары  материалды  реттеуге  және 

122 
 
жүйелеуге берілген тапсырмалар, үшінші деңгей танымдық – іздену түрдегі заңдылықтар 
шығару қорытынды жұмыстары. 
Деңгейлік тапсырмалар ауқымы ӛте кең. Оқулықтағы жаттығулар  - ӛтілген ережелер 
бойынша  қайталау,  пысықтау,  бекіту  жұмыстарын  арналған  тілдік,  грамматикалық  
жұмыстар жүйесі. Деңгейлік тапсырмалар құрамында мәтіндер, сӛзжұмбақтар,  қызықты 
грамматика, тестік сұрақтар, іскерлік ойындар   мен тренингтер жүйесін қамтиды. Бұлар 
оқытудың  деңгейіне  сәйкес  оқушыны  саралап  оқытуға  ыңғайлы,  әрі  оқу  бағдарламасы 
оқушының  жас  ерекшелігі    мен  білім  деңгейіне  сай  құрылып,  оқулыққа  қосымша 
пайдалануға беріледі.  Оқушыны  деңгейге бӛліп оқыту үшін сабақ жаңаша жоспарланады. 
Оқушыларға  деңгейлік  тапсырмалар  беру  арқылы  сан  түрлі  жұмыс  жүргізіледі. 
Оқушының алған білімін жүзеге асыралатыны тексеріледі.  Ӛз бетімен  жұмыс орындауға 
бейімділігі бақылауға алынады. Қорытындысында деңгейлік тапсырмалар арқылы жұмыс 
жасаудың  тиімділігі  байқалады.  Оқушының  белсенділігі    мен  іскерлігі  артып, 
шығармашылыққа  ұмтылады.  Деңгейлік  оқыту  барысында  біліктілікке  жетеді.  Бірінші 
деңгей тапсырмаларды білімнің мимималдық шегі, мемлекеттік стандарт талабына сәйкес 
бағдарлама  мӛлшерінен  аспайтын,  оқушының  жас  ерекшелігіне  сай  болады.  Сынып 
бағдарламасына  байланысты  лексикалық  тақырыптар  мен  грамматикалық  тапсырмалар, 
тілдік  ережелер,  жазба  жұмыстарын  орындайды.  Кейіннен  жоғарғы  сыныптарда  оқыған 
кезде    де  есінде  тұрақты  қалатындай  бағытта  сӛздік  минимумдарды  меңгереді.  Екінші 
деңгей  тапсырмалары  түрленіп,  сынып  бағдарламасына  сай  барлық  бағдарламасымен 
жұмыс  істейді.  Оқушы  ӛз  бетімен  керегінше  қызмет  етеді.  Оқу  мотивтерді 
қанағаттанарлық  дәрежеде.  Ықыласы  жоғары.  Оқушының  сӛйлеуі,  хабарды  түсінуі, 
қабылдауы,  жазба  жұмыстарын  орындау  кӛрсеткіштері  міндетті  деңгейден  әлде  қайда 
жоғары  болады.  Бірінші  деңгейден  бастау  алған  сӛйлеу  үшінші  деңгей  оқушылардың 
шығармашылыққа  деген  мотивтердің  айқын  кӛрінуімен  логикалық  ойлау  дәрежесінен 
жоғары болумен, ӛз жеке басының белсенділігімен,  ісіне талдау жасай білуімен, білімді 
жаңа  жағдайда  пайдаланумен  сипатталады.  Ситуацияға  байланысты  әр  түрлі  нұсқада 
диалог құрады. Мәтін бойынша сұрақ қояды. Талдау, жинақтау, салыстыру жұмыстарын 
жүргізеді.  Танымдық  -  «іздену  (эвристикалық)  түрдегі  жұмыстарды      ізденіп  ӛз  бетімен 
орындайды.    Тӛртінші  деңгей  дарынды,  іздемпаз,  қабілеті  жоғары,  талапты  балаларға 
арналады.  Оқушыларға  мұғалім  тек  тақырыбын  ғана  береді,  оқушының  ӛз  мақсатын 
қояды, әдістерін іздейді, нәтижеге жетеді. Жазба жұмыстарын орындайды.  
Оқыту практикасында деңгейлеп оқыту технологиясын енгізуге  оқу ақпараттарының 
кӛлемінің  ұлғаюы,  оқушыларға  түсетін  «салмақтың»  артуы  басты  себеп  болады. 
Деңгейлеп  оқыту  –  оқылатын  ақпараттың  азаюы  арқылы  емес,  оқушыларға  қойылатын 
талаптардың  әртүрлілігі  арқылы  жүзеге  асырылады.  Деңгейлеп  оқыту  технологиясының 
мақсаты - әрбір оқушы ӛзінің даму деңгейінің оқу материалын меңгеруін қамтамасыз ету. 
Деңгейлеп оқыту ерекшелігі :      
1.Деңгейлеп оқыту әр оқушыға ӛз мүмкіндіктерін барынша пайдалана отырып білім 
алуына жағдай жасап, мүмкіндік береді.  
2.Деңгейлеп  оқыту  әртүрлі  категориялардағы  балаларға  бірдей  зейін  аударып, 
олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді. 
3.Деңгейлеп  -саралап  оқыту  құрылымында  білім    игерудің  негізгі    үш  деңгейі 
қарастырылады:  ең  тӛменгі  деңгей  (минималды  базалық),  бағдарламалық,  күрделенген 
деңгей.  
Базалық  деңгей  –  мемлекеттік  стандар  бойынша  анықталған  ең  тӛменгі  шек. 
Сондықтан оны  әрбір оқушы меңгеруі тиіс. Бұл деңгей оқушыға ӛзінің  қызығушылығы 
мен қабілетін ескере отырып, уақытымен күшін дұрыс пайдалануына мүмкіндік береді.  
4.Оқушының жеке тәжірибесіне негізделген оқыту технологиясы тиімді де нәтижелі 
болу үшін: 
-жеке тұлға ерекшеліктеріне; 

123 
 
-психикалық  даму  ерекшеліктеріне    (есте  сақтау,  қабілетінің  ерекшелігіне,  ойлау, 
қабылдау, зейін еркшелігіне, ӛзінің эмоциясын басқара білуіне); 
-пән  бойынша  білімді  игеру  деңгейіне  оқушының  білімімен  іс-әрекет  тәсіліне  назар 
аударып, кӛңіл бӛлу керек. 
 
Деңгейлеп оқыту барысында оқушы мен мҧғалім іс әрекетінің жҥйесі 
Кезеңдер 
Мұғалімнің іс-әрекеті 
Оқушының іс-әрекеті 
Дайындық кезең 
Оқушыларды оқу материалын 
базалық, бағдарламалық 
күрделенген деңгейлер бойынша 
игеруін анықтау 
 
Диагностикалық 
кезең 
Білімді меңгеру деңгейін 
анықтайтын тапсырмаларды 
дайындау. Оқушылардың білімді 
меңгеру деңгейін диагностикалау. 
Оқушылардан сауалнама алу. 
Сынып жетекшілерімен  
оқушылар және олардың ата-
аналарымен әңгімелесу 
Диагностика нәтижелері 
мен ӛз қызығушылықтары 
негізінде пәнді оқу деңгейі 
таңдалады. Оқушы ӛзіндік 
таңдау жасайды 
Оқушыларды 
топтарға бӛлу кезеңі  
Оқушыларды топқа бӛлуді 
ұйымдастыру: әр топ үшін оқу 
мазмұнын анықтау. Әр деңгейде 
оқытуға қойылатын нақты 
талаптарды дайындау  
Дайындалған талаптарды 
оқушыларға ұсыну 
Белгілі топты оқушының 
таңдауы.  Топтардағы 
оқыту талаптарының 
жобасын талқылауға 
қатысу 
Деңгейлеп оқыту 
жүзеге асырылу 
кезеңі 
Оқушылардың топтардағы 
жұмысын ұйымдастыру. 
Таңдалған топта ӛзінің оқу 
іс-әрекетін ұйымдастыру 
Деңгейлеп оқыту 
жағдайына білімді 
меңгеру нәтижелерін 
бағалау кезеңі 
Атқарылған жұмыстар нәтижесі 
бойынша оқушыларды бағалау. 
/Кері байланыстың дұрыс орнауы, 
жүзеге асыру/. 
Жеткен нәтижелер 
бойынша ӛзара бағалауды 
және ӛзін-ӛзі бағалауды 
жүзеге асыру 
 
Бастапқы ғылыми идеялар: 
-деңгейлеп    оқыту  әр  оқушыға  ӛз  мүмкіндіктерін  барынша  пайдалана  отырып  білім 
алуына  жағдай жасап, мүмкіндік береді. 
-деңгейлеп  оқыту  әр  түрлі  категориядағы  балаларға  бірдей  зейін  аударып,  олармен 
саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді. 
-деңгейлеп-саралап жұмыс істеуге мүмкіндік береді Деңгейлеп  оқыту құрылымында 
білімді  игерудің  негізгі  үш  деңгейі  қарастырылады:  ең  тӛменгі  деңгей  бағдарламалық 
және күрделенген деңгей. Базалық деңгей – мемлекеттік стандарт бойынша анықталған ең 
тӛменгі шек.  
Сондықтан  оны  әрбір  оқушы  меңгеруі  тиіс.  Бұл  деңгей  оқушыға  ӛзінің 
қызығушылығы  мен  қабілетін  ескере  отырып,  уақыты  мен  күшін  дұрыс  пайдалануына 
мүмкіндік береді. 
-оқушының жеке тәжірибесінде негізделген деңгейлеп оқыту технологиясы тиімді де 
нәтижелі болу үшін: 
-жеке тұлға ерекшеліктеріне; 
-психикалық  даму  ерекшеліктеріне  (есте  сақтау  қабілетінің  ерекшелігіне,  ойлау, 
қабылдау, зейін ерекшелігіне, ӛзінің эмоциясын басқара білуіне); 

124 
 
-пән бойынша білімді игеру деңгейіне (оқушының білімі мен іс әрекет тәсіліне назар 
аударып, кӛңіл бӛлу керек). 
   Әрбір  тақырып  бойынша  ӛткізілетін  сабақтар  кезектесіп  келетін  бес  типтен 
құралады. 
Бірінші – тақырыпты жалпы талдау сабақтары (оларды лекциялар деп атайды). 
Екінші  –  қиыстырылған  семинар  сабақтарда  оқушылардың  ӛзіндік  жұмысының 
процесінде оқу материалдарының тереңдей талдануы. 
Үшінші – материалды пән аралық қорытындылау сабақтары. 
Тӛртінші – материалды қорытындылау және білімді жүйелеу сабақтары (тақырыптық 
сынақтар деп аталады). 
Бесінші  –  практикум  сабақтар.  Балалардың  даму  деңгейінің  бірыңғай  болмауына, 
жеке қабілеттеріндегі айырмашылықтармен басқада себептерге байланысты сыныпта оқу 
үздіктерімен  үлгермеушілер  пайда  болатыны  белгілі.  Сондықтан  мұғалім  сабақтың 
барлық  кезеңдерінде:  жаңа  материалды  беру,  бекіту,  қайталау,  білім,  білік  дағдыны 
бағалау 
кезінде 
деңгейлеп 
саралап 
оқытуды 
ұйымдастырады. 
Білім 
беру 
ұйымдастырудағы  қайта  құрулармен  оқытудың  жаңа  мазмұны  мұғалімдер  қауымына 
жаңаша  іскерлікпен  пәндерді  оқытудың  жаңаша  технологиясын  ендіру  міндеттерін 
шешуді талап етуде. 
Кеңестік  педагогика  мен  дидактиканың  озық  шеберлері  В.Шаталовтың, 
В.Шейманның, Е.Ильиннің тәжірибелерінің мақсаты – оқушының оқу танымдық қызметін 
дұрыс  ұйымдастыра  отырып  түпкі  нәтижеге  жету  яғни  оқушының  сабақ  үстінде 
бағдарламалық талаптар (міндетті және мүмкіндік) деңгейінде жан-жақты терең біліммен 
саналы тәрбие алуы еді. ХХ ғасырдың соңында адамдар жаңа технологиялық зерттеулер  
(В.Беспалько,  В.Монахов)  жаңартылған  әдістемелік  жүйенің    оқыту  үрдісінде  іске  асуы 
үшін оны технологияландырудың қажет екенін дәлелдеп отыр. 
Педагогикалық  технология  мынадай  тӛрт  негізгі  шартты  қанағаттандыруы  тиіс 
(В.Беспалько). 
-педагогикалық технология оқытудағы педагогикалық экспромптарды жоюы қажет. 
-оқушының танымдық қызметінің құрылымы мен мазмұнын анықтайтын оқу тәрбие 
үрдісінің табысына негізделуі қажет. 
-оқу  мақсатын  диогностикалық  түрде  анықтап,  оның  меңгерілуі  сапасын  дәл 
тексеріліп , базалау қажет. 
-іс жүзінде оқу-үрдісінің толықтығын қамтамасыз етуі тиіс.  
Қазіргі заман талабы әр оқушының сабақ кезінде жаңа білім қосып қана қоймай, соны 
ӛзі  игеріп,  ізденіп,  талап  –  пікір  таластыру  деңгейіне  жетіп,  даму  үстінде.  Осындай 
ӛздігімен  дамуды  қалыптастыратын  Ж.Қараевтың  «Деңгейлеп-саралап  оқыту» 
технологиясының тиімділігі мен маңыздылығы қажетті .  
Бұл технология оқу үрдісінде:  
-оқушыға сенімділік білдіру; 
-пәнге қызығушылығын арттыру; 
-оқушы біліміне сеніп, әрі дамыту; 
-ӛзіндік шығармашылық деңгейге кӛтерілу кӛзделген. 
Профессор Ж.Қараевтың технологиясының тиімділігі сол жаңа тақырыпты балаларға 
шығармашылық  ізденіс  үстінде  ӛздігінен  меңгеруі  тиіс.  Сондықтан  мұндай  сабақтарда 
оқушылардың ынтасын белсенділігін арттыру үшін мәселелік сұрақтар қойып отыру.  
Деңгейлік тапсырмалардың мақсаты:  
-
 
жеңілден  қиынға,  қарапайымнан  күрделіге  қарай  сатылы  түрде  орындалатын 
жұмыстар. 
-
 
оқушы ізденіске, шығармашылыққа бӛленеді. 
-
 
дарынды оқушылар мүмкіндігі анықталды. 
-
 
әр  оқушы  ӛзін  -ӛзі  бағалайды,  ӛз  білімін  жоғары  деңгейге  жеткізе  алады, 
материалды толық меңгереді. 

125 
 
-
 
жаңа тақырыпты жаңа әдіспен түсіндіріледі. 
-
 
тест   арқылы тақырып меңгеріледі. 
-
 
ӛзіндік жұмыстар жүргізіледі. 
-
 
бақылау жұмысы алынады. 
-
 
бақылау парағы жасалады.   
Қорыта  келе,  деңгейлік  тапсырмалар  ауқымы  ӛте  кең.  Мектеп  оқушыларына 
берілетін тапсырмалар оқушылардың ойлауына әсер етеді. Тасырманы орындау үшін бала 
жауапты ӛзі іздестіреді.  Оны шешуде ақыл – ойы дамиды, ойлануына жан – жақты әсер 
етеді деп түйіндеуге болады. 
Деңгейлеп  оқыту  -  оқылатын  ақпараттың  азаюы  арқылы  емес,  оқушыларға 
қойылатын талаптардың әртүрлілігі арқылы жүзеге асырылады. Қазіргі  заман талабы әр 
оқушының  сабақ  кезінде    жаңа  білім  қосып  қана  қоймай,  соны  игеріп,  ізденіп,  талап  – 
пікір таластыру деңгейіне жету мақсатын кӛздейді.  
 
Қолданылған әдебиеттер тізімі:  
1.Кобдикова  Ж.У.  Педагогические    технологии    уровневой  дифференциации  
обучения в средней  школе. Алматы, 2001. 
2.  Кобдикова Ж.У.Оқыту процесін технологияландыру .Алматы, 2010,11-15б 
3.  Денисенко  В.В  Дифференциация  обучения  на  основе  обязательных  результатов 
обучения.-М: -2011. 
6.  Керимбаева  М.Р.  Инновационные    процессы  в  школе:  проблемы,  перспективы, 
поиск.- Алматы, 2005г.  
 
Аннотация.  В  статье  рассматриваются    педагогические      основы    инновационных  
технологий в учебно-воспитательном процессе общеобразовательных школ.  
Аnnotation. One of the main tasks of society development is the usage of new technology 
in educational system.   
 
 
 
УДК 32.21:11 
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ  ИКТ НА УРОКАХ  
АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА 
 
Жаркеева  Ш. 
Средняя школа № 35, г.Тараз 
 
В  последние  годы  все  чаще  поднимается  вопрос  о  применении  новых 
информационных  технологий  в  средней  школе.  Это  не  только  новые  технические 
средства, но и новые формы и методы преподавания, новый подход к процессу обучения. 
Основной  целью  обучения  иностранным  языкам  является  формирование  и  развитие 
коммуникативной  культуры  школьников,  обучение  практическому  овладению 
иностранным языком.  
Использование мультимедийных средств обучения на уроках иностранного языка и 
во  внеурочной  деятельности  повышает  познавательную  активность  и  мотивацию 
обучающихся,  позволяет  реализовать  личностно-ориентированный  подход  в  обучении, 
обеспечивает  интенсификацию  процесса  обучения  и  самостоятельной  деятельности 
обучающихся. 
В  государственном  образовательном  стандарте  по  иностранному  языку  (ИЯ) 
предусматривается  в  качестве  цели  обучения  овладение  иноязычным  общением  как 
минимум  на  уровне  элементарной  компетенции  в  говорении,  аудировании,  письме,  и 
продвинутой  коммуникативной  компетенции  в  чтении.  В  учебном  процессе 

126 
 
формирование и развитие иноязычных навыков и умений осуществляется во взаимосвязи 
во  всех  видах  речевой  деятельности.  Обучающиеся  должны  овладеть  продуктивными 
навыками и умениями, способностью варьировать и комбинировать изученный языковой 
материал  в  речи  при  решении  конкретных  коммуникативных  задач  в  стандартных 
ситуациях  общения.  Уровень  сформированности  коммуникативной  компетенции  в 
говорении зависит от качества овладения его лексической и грамматической сторонами, а 
точнее  разнообразными  действиями  с  языковым  материалом,  приводящими  к 
формированию  умений  и  навыков,  начиная  от  простейших  до  выработки  прочных 
автоматизмов  и  сложных  творческих  умений.  Одним  из  путей  повышения  уровня 
продуктивного  владения  иноязычной  речью  является  использование  на  уроках  ИЯ  
информационных технологий.  
Мультимедийные  средства  нацелены  на  создание  условий  для    формирования  и 
развития  коммуникативных  умений  и  языковых  навыков  обучающихся.  Они  позволяют 
перейти от репродуктивных форм учебной деятельности к самостоятельным, творческим 
видам работы, переносят акцент на формирование коммуникативной культуры учащихся 
и развитие умений работы с различными типами информации и еѐ источников. 
Использование  мультимедийных  средств  обучения  на  уроках  иностранного  языка  и  во 
внеурочной деятельности повышает познавательную активность  и мотивацию учащихся, 
обеспечивает  интенсификацию  процесса  обучения  и  самостоятельной  деятельности 
учеников.  Новейшие  мультимедийные  технологии  помогают  быстро  и  эффективно 
освоить восприятие устной речи, поставить правильно произношение и обучить беглому 
говорению.   Интерактивные  программы  и  игры  помогают  создать  реальные  ситуации 
общения,  снять  психологические  барьеры  и  повысить  интерес  к  предмету.  Назовем 
наиболее часто используемым элементы ИКТ в учебном процессе:  
- электронные учебники и пособия, демонстрируемые с помощью компьютера и 
мультимедийного проектора;  
-  интерактивные доски;  
- электронные энциклопедии и справочники;  
- тренажеры и программы тестирования;  
- образовательные ресурсы Интернета;  
- DVD и CD диски с картинами и иллюстрациями;  
- видео и аудиотехника;  
- интерактивные карты и атласы;  
- интерактивные конференции и конкурсы;  
- материалы для дистанционного обучения;  
- научно-исследовательские работы и проекты;  
- дистанционное обучение.  
Наиболее часто используемые ИКТ на уроках иностранных языков:  
Интернет – ресурсы  
Возможности  использования  Интернет  -  ресурсов  огромны.  Глобальная  сеть 
Интернет  создаѐт  условия  для  получения  любой  необходимой  учащимся  и  учителям 
информации,  находящейся  в  любой  точке  земного  шара:  новости,  страноведческий 
материал, зарубежную литературу т.д.   На  уроках  иностранного  языка  Интернет 
помогает решить целый ряд дидактических задач: сформировать навыки и умения чтения, 
используя  материалы  глобальной  сети;  совершенствовать  умения  письменной  речи 
школьников;  пополнять  словарный  запас  учащихся;  формировать  у  школьников 
устойчивую мотивацию к изучению английского языка. Кроме того, работа направлена на 
изучение  возможностей    Интернет-технологий  для  расширения  кругозора  школьников, 
налаживать  и  поддерживать  деловые  связи  и  контакты  со  своими  сверстниками  в 
англоязычных странах.  
Использование проектора.  

127 
 
Преимущества  проектора  перед  традиционными  наглядными  пособиями- 
обеспечение наглядности как важной составляющей методики преподавания.  
Проектор  –  это  устройство,  посредством  которого  статическое  изображение  с 
прозрачной  плѐнки  формата  А  4  передаѐтся  на  большой  экран.  Изображение  на 
прозрачной  плѐнке  выполняет  роль  учебного  пособия  и  может  быть  подготовлено  с 
помощью компьютера, копировального аппарата или с помощью фломастера.  
Какие 
же плюсы у проектора, в отличие от традиционных наглядных пособий?  
1.Размеры изображения могут изменяться в зависимости от расстояния от проектора 
до экрана. Кроме того, изображение подсвечивается и воспринимается легче.  
2.Учитель  самостоятельно  устанавливает  время  показа  изображения,  включая  и 
выключая  проектор.  Таким  образом,  изображения  появляется  на  экране  только  тогда, 
когда это необходимо.  
3.  Учитель  может  легко  менять  слайды,  поэтому  количество  иллюстраций  к 
подаваемому  материалу  может  быть  достаточно  большим.  Это  способствует 
максимальному соответствию между рассказами лектора и наглядным изображением.  
4.Демонстрация  отдельных  фаз  развития  динамических  процессов  позволяет 
учителю,  опираясь  на  воображение  ученика,  использовать  его  возможность  домыслить 
промежуточные этапы и т.п.  
5. Слайды не занимают много места при хранении, а также не тускнеют с течением 
времени - ими можно пользоваться сколь угодно долго.  
Компьютерная лекция  
Компьютерная  лекция,  разработанная  средствами  Power  Point  -  это  тематически  и 
логически связанная последовательность информационных объектов, демонстрируемая на 
экране или мониторе. В ходе лекции используются различные информационные объекты: 
изображения (слайды), звуковые и видеофрагменты. Эффективность работы со слайдами, 
картинами  и  другими  демонстрационными  материалами  будет  намного  выше,  если 
дополнять их показом схем, таблиц. После таких уроков изученный материал остаѐтся у 
учащихся в памяти как яркий образ и помогает учителю стимулировать познавательную 
активность школьника.  
Чаще  всего  проводятся  уроки  комбинированного  типа,  где  присутствует  и  опрос 
домашнего задания и объяснение нового материала.  
Программа разработки презентаций Power Point позволяет подготовить материалы к 
уроку, комбинируя различные средства наглядности, максимально используя достоинства 
каждого и нивелируя недостатки.  
С использованием презентаций в программе Power Point чаще всего проводятся такие 
типы уроков:  
1) лекционные, которые имеют главной целью, не иллюстрировать, а   зрительно дать 
сложный материал для записи учащимся в удобной   форме;  
2) уроки - иллюстрации по темам, где существует необходимость ярких зрительных 
образов;  
3)  уроки  -  наглядные  пособия,  помогающие  как  образцы,  создавать  учащимся 
подобные работы самостоятельно.  
И  необходимо  отметить:  используя  слайд  - 
фильмы, 
интерактивные 
модели, 
можно 
осуществлять 
дифференцированный, 
индивидуальный  подход в работе с учащимися, владеющими разной степенью освоения 
учебного материала.  
В  конце  изучения  каждой  темы    можно    предложить    учащимся  сделать  проект, 
используя мультимедийные презентации в программе Microsoft Power Point. 
Данная  форма  использования  информационных  технологий  на  уроке  английского 
языка позволяет обеспечить дифференциацию обучения с учетом способностей учащихся, 
их  уровня  обученности,  склонностей,  и  дает  возможность  каждому  из  них  выполнять 
задания в удобном для него темпе.   Ребята учатся сжимать информацию, представлять в 
виде законченных фрагментов. Мультимедийные средства оказываются очень  интересны 

128 
 
учащимся,  и  они  предпочитают  этот  вид  работы  другим  традиционным  видам 
деятельности.  
Неисчерпаемым  источником  информации  и  материала      является  Интернет.  С 
дидактической точки зрения преимущество Интернета перед традиционными средствами 
обучения  заключается  прежде  всего  в  доступности  и  актуальности  аутентичных 
материалов.  
Самое  простое  применение  Интернета  –  это  использовать  его  как  источник 
дополнительных  материалов  для  преподавателя  при  подготовке  к  занятию.    Особенно 
ярко видна его роль и других компьютерных технологий  в проектной методике. В ходе 
работы  над  проектами  учащиеся  применяют  и  расширяют  свои  языковые  знания, 
получают  обширную  страноведческую  информацию,  получая,  таким  образом, 
дополнительные социокультурные знания. Использование мультимедийных  презентаций 
даѐт  возможность управления вниманием учащихся за счет эффектов анимации; усиление 
мотивации учения;  систематизацию изученного материала; формирование компьютерной 
мультимедийной  компетентности,  как  учителя,  так  и  обучающегося.  Современное 
постиндустриальное  или  информационное  общество,  в  котором  мы  живем, 
характеризуется,  прежде  всего,  ведущим  положением  информации  и  исключительно 
быстрым  темпом  развития  средств  ее  обработки  –  информационно-коммуникационных 
технологий  (ИКТ).  Заметные  достижения  в  области  информатики  привели  к  внедрению 
средств  вычислительной  техники  в  различные  сферы  жизни  человека.  На  сегодняшний 
день  уже  созданы  предпосылки  для  эффективного  использования  ИКТ  и  в  системе 
образования.  В  связи  с  этим  во  многих  нормативных  документах,  принятых 
правительством  РК  отражены  основные  направления  внедрения  средств  ИКТ  в 
образовательный процесс.  
Использование  компьютерных  технологий  в  обучении,  в  частности,  иностранным 
языкам в значительной мере изменило подходы к разработке учебных материалов по этой 
дисциплине.  Интерактивное  обучение  на  основе  компьютерных  обучающих  программ 
позволяет  более  полно  реализовать  целый  комплекс  методических,  дидактических, 
педагогических  и  психологических  принципов,  делает  процесс  познания  более 
интересным  и  творческим,  позволяет  учитывать  индивидуальный  темп  работы  каждого 
обучаемого. 
Практическое  использование  ИКТ  предполагает  новый  вид  познавательной 
активности обучаемого, результатом которой является открытие новых знаний, развитие 
познавательной  самостоятельности  учащихся,  формирование  умений  самостоятельно 
пополнять  знания,  осуществлять  поиск  и  ориентироваться  в  потоке  информации.  Таким 
образом,  внедрение  ИКТ  способствует  достижению  основной  цели  модернизации 
образования  –  улучшению  качества  обучения,  увеличению  доступности  образования, 
обеспечению  гармоничного  развития  личности,  ориентирующейся  в  информационном 
пространстве,  приобщенной  к  информационно-коммуникационным  возможностям 
современных  технологий  и  обладающей  информационной  культурой,  что  обусловлено 
социальным  заказом  информационного  общества.  Тем  не  менее,  компьютер  все  еще  не 
воспринимается  как  инструмент  обучения  наряду  с  аудио  и  видеоустройствами,  что 
связано  с  непониманием  новых  возможностей,  предоставляемых  ИКТ.  При  наличии 
новейших технических средств педагогу легче осуществлять личностно-ориентированный 
подход  к  обучению  разноуровневых  учащихся,  появляется  возможность  рациональнее 
организовать весь учебный процесс. Кроме того, учителю не всегда понятно, как можно 
использовать  ИКТ  на  своем  уроке.  В  связи  с  этим,  представляется  необходимым 
конкретизировать способы использования ИКТ  в процессе обучения английскому языку. 
В  создаваемой  программе  желательно  продумать  раздел  проверки  знаний  учащихся 
(тестирование  и  автоматическая  обработка  результатов),  а  также  раздел  статистической 
информации, в котором отображается динамика работа ученика, прочитанные им тексты, 
выполнение  задания,  уровень  сформированности  тех  или  иных  знаний,  выраженные 

129 
 
числовыми показателями.  Таким образом, учитель создает программу именно для себя и 
для  своих  учеников,  программу,  по  которой  ему  удобно  работать,  которая  помогает 
достичь  поставленных  педагогом  целей  и  добиться  высоких  результатов  при  обучении 
английскому  языку.  Чаще  всего  учителя  прибегают  к  использованию  различных 
программных  средств  для  создания  обучающей  программы:  редакторы  HTML,  пакеты 
программ  Macromedia  Flash,  системы  объектного  программирования:  Borland  Delphi, 
Visual  Basic.    Презентации,  создаваемые  учителем,  как  раз  и  позволяют  быстро  и 
эффективно  решать  эту  проблему.  Создание  таблиц,  включение  текста,  аудио  и 
видеоинформации  –  это  лишь  малый  перечень  того,  что  может  быть  включено  в 
презентацию.  Анимация  объектов  позволяет  визуально  выделить  наиболее  значимые 
компоненты,  что  позволит  учащимся  дополнительно  акцентировать  внимание  на  них. 
Использование  презентаций  возможно  на  любом  этапе  урока.  При  изучении  новых 
лексических  единиц  целесообразно  использовать  картинки  и  фотографии,  которые 
позволяют  осуществить  беспереводной  метод  представления  лексики.  При  изучении 
грамматики  возможно  анимационно  выделить  наиболее  сложную  или  важную 
информацию  (например,  при  изучении  вопросов  организовать  взаимное  перемещение 
подлежащего  и  сказуемого).  Для  закрепления  изученного  материала  возможно 
представление заранее созданных упражнений (например, с пропусками). При наличии в 
классе  электронной  доски  можно  вызывать  к  ней  учащихся,  которые  будут 
самостоятельно  выполнять  различные  задания.  При  этом  экономиться  большое 
количество  времени,  которое  в  ходе  обычного  урока  тратиться  на  излишнее 
переписывание заданий. В ходе работы над учебными проектами учащиеся обращаются к 
различным  информационным  ресурсам:  электронные  энциклопедии,  мультимедиа 
программы,  поисковые  системы  сети  Интернет.  Для  редактирования,  обработки  и 
представления полученных результатов учащиеся работают с текстовыми и графическими 
редакторами, нередко выполняют отчеты о проделанной работе с помощью презентаций, 
фото  слайдов  или  видеороликов.  Участие  в  таких  проектах  очень  важно  для  учащихся, 
поскольку они приобретают необходимые навыки организации самостоятельной работы и 
исследовательской  деятельности.    Использование  информационно-коммуникационных 
технологий на уроках английского языка способствует повышению мотивации учащихся 
и  активизации  их  речемыслительной  деятельности,  эффективному  усвоению  учебного 
материала, формированию целостной системы знаний, позволяет увеличить темп работы 
на уроке без ущерба для усвоения знаний учащимися. Для эффективного использования 
ИКТ  не требуется многолетней дополнительной подготовки. Эти технологии открывают 
широкие  возможности  преподавателям,  которые  ищут  в  данных  технологиях 
дополнительные средства для решения своих профессиональных задач. 

жүктеу/скачать 2,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: