16. «Қыпшақ хандығы XI-XIII ғасырлардағы Еуразияның геосаяси картасына түбегейлі өзгерістер әкелді». Сіз бұл пікірмен қаншалықты келісесіз? Өз жауабыңызды негіздеу үшін бірнеше дәлелдер келтіріңіз. Жауабы: Тарихи деректерге сәйкес, XI-XIII ғасырлардағы Қыпшақ хандығы Еуразияның геосаяси
картасына айтарлықтай әсер етті. Міне осы мәлімдемені растайтын бірнеше дәлелдер:
1. Аумақтық таралуы: Қыпшақ хандығы өмір бойы Еділден Донға дейін, сондай-ақ Каспий
теңізінің шығысында және Аралдан батысқа қарай созылып жатқан кең аумақтарды қамтыды.
Бұл аймақ шекараларының едәуір кеңеюіне және биліктің қайта бөлінуіне әкелді.
2. Әскери жаулап алулар: қыпшақ хандары белсенді әскери жорықтар жүргізді, нәтижесінде
олар көптеген көрші халықтар мен мемлекеттерді бағындырды. Олардың әскерлері Ресей,
Болгария, Қырым, сондай-ақ қазіргі Қазақстан мен Өзбекстан аумақтарына еніп кетті. Бұл
шекаралардың өзгеруіне және жаңа саяси және әскери одақтардың құрылуына әкелді.
3. Экономикалық әсер: қыпшақтар Шығыс пен Батыс арасындағы тауарлар мен мәдени әсерлер
өтетін Жібек жолын қоса алғанда, ірі сауда жолдарын басқарды. Бұл сауданың дамуына,
экономикалық байланыстардың кеңеюіне және аймақтың маңыздылығының артуына ықпал
етті.
4. Мәдени және діни салдары: Қыпшақ хандығы түрлі мәдениеттер мен діндердің өзара іс-
қимыл орнына айналды. Қыпшақтар ислам әлемімен тығыз байланысты болды, бірақ олар
басқа діндердің, соның ішінде христиандықтың өкілдерін де қабылдады. Бұл әртүрлі
мәдениеттердің элементтерін әкелді және білім мен идеялармен алмасуға ықпал етті.
5. Саяси салдары: Қыпшақ хандығының Еуразияның геосаяси картасына әсері жаңа
мемлекеттер мен мемлекеттік құрылымдардың қалыптасуына әкелді. Мысалы, Монғк хан
құрған Алтын Орда.
17. «Мәдени-генетикалық код – жаһандану дәуірінде ұлттық ерекшеліктерімізді сақтап
