Алматы мектегь 1989

Д а ғ ы с ө з д е р м е н о б р а з ж а с а л с а , с о ң ғ ы к ю м п о н е н т ш д е ауьіснал 
м а ғ ы п а д а ғ ы с ө з д е р о б р а з ж а с а п тұр.
Ж е т і н ш і , с с г і з і н ш і б ә л і м д е р Б а қ т ы ғ ұ л д ы ң т а у мен т а с қ а ті 
ғ ы л ы п , қ а ш қ ы н а т а н ғ а м ө м і р і н с ур е т т е у г е а р н а л ғ а н . Ж а р а с б г
больгс оыың т а у - т а с т а ғ ы ө мі р і н д е т ы п ы ш т ы қ т а қ а л д ы р м а й д
Т ы ғ ы р ы қ қ а қ а м а л ғ а н а ң е и я қ т ы а ш ы н ғ а н Б а қ т ы ғ ұ л д ы ң а ш
кегі ш е г і н е ж е т е д і . О л Ж а р а с б а й д ы өл т і р і п, к е к а л у м е н ті 
н а д ы .
О сы о қ и ғ а л а р д ы с у р е т т е у г е ж а з у ш ы тіл б а й л ы ғ ы н ы ң ба 
л ы қ қ ы р т ы с - ' қ а б а т ы н п а й д а л а н ғ а н д е у г е б о л а д ы . М ұ н д а қ о л д
н ы л ғ а н т еце у, эп ит ет , м е т а ф о р а . .,бәрі д е ж а з у ш ы н ы ц а й т а й ь
д ег е н і н ж е р і н е ж е т к і з е б ей н е л е п , к ө з д е г е н жерде-н д ә л ш ы ғ ь
ж а т а д ы .
Б о л ы с т ы ц Б а қ т ы ғ ұ л д ы т а у - т а с т ы ң а р а с ы н а қ а қ п а қ ы л д а п ті 
ғып, қ у ғ ы н с а л у к өрі н і с і п б ей н е л е у і ж а з у ш ы н ы ц б а с қ а ш ы ғ а
м а л а р ы н д а с у р е т т е л е т і н а ң ш ы л ы қ к өрі н і сті (ит пен құс с а л ы
т ү л к і , қ а с қ ы р а у л а у д ы ) е ск е т үс і ре д і .
« Б о л ы с , Б а қ т ы ғ ұ л д ы қырь г н а а л ы п ж а з а л а і м а қ қ а б а й л а ғ г
с о ң не д е б о лс а , о н ы ц е л д е е р к й г ш і л і к т е ж ү р м е й , б а р а р ы н а т 
з і не н б а р м а ғ ы н т і ле п еді. С о н д ы қ т а н а л ғ а ш қ ы к үн не н б а с т а
осы с о ң ғ ы у а қ ы т қ а ш е й і н тыньгм т а п п а й т а л а й ж е р д е н т а лг
т ү р т к і с а л ы п қ у ғ ы з ь ш келді . Қу ғ ы н ш ы . г а ж е р д і ц ж ө н і н бі леті
т а с - т а с т ы көп а р а л а ғ а н а ц ш ы н ы н е ме с е ұ р ы н ы қосьгп б ері п г 
ж і б е р е т і н . Б і р - е к і кісі емес, бес-юи кісі Б а қ т ы ғ ұ л қ а ш қ а н н г
бері қ а р а й ү н е мі ат ү с т і н д е
б ол ып , т ы п ы м а л м а й т а у - т а с т
с үзі п ж ү р . Б і р а қ б ұл к үн г е шей і н Б а қ т ы ғ ұ л қ ю л д а р ы н а түспе 
келді...»
Т е к с т е ж о ғ а р ы д а ғ ы д а й п а р а л л е л ь ж ү р г і з у г е ж е т е л е й т і н ті, 
д і к о н м в о л д а р б а р , о л а р « т ү р тк і с а л ы п қуғызы.п кел д і », «та; 
т а с т ы с үзі п ж ү р » т і р к е с т е р і н і ц м о н - м а ғ ы н а л а р ы мен қ о л д а н ы л
орны.
« Қ а з і р г і Б а қ т ы г ұ л д ы ц к е л е ж а т қ а н ж е р і — Т а л ғ а р д ы ц саі 
д ы қ у а л а п , т а р ш а т д а т ы ғ ы л ы п , т і к ең&сте с у ы қ дыбыспеін к^ 
л а п а ғ а т ы н ж е р і . Қ а з а н д а қ а т т ы қ а й н а ғ а н с уд а й , өне б о й ь ш е
т үг е л б ұ р қ ы л д а п , қ а й н а п ж а т қ а н с и я қ т ы . Ұ з а қ б ой ы т ү г е л і м е
б ұ р қ - с а р қ е т ш т а с и д ы. Т а л а с с а л ы п , ж а р ы с ы п е к п і н д ей ж ө н е ;
ген ж і к - ж і к а ғ ы н б ү й р а т о л қ ы н д а р ж ү з ж ы л а н н ы ң с у м а ц қ а ғ ы
ж а р ь г с қ а н ы н д а й . Ө р т те н , қ у ғ ы н н а н қ а ш ы п , д ү р к і р е п ж о с ы ғ а
көп ж а й ы н н ы ц ж ә н к ү й і н д е й . Ш а т т ы ң а я ғ ы т і к бі т к е н мұрығ
ш а қ тас. Ш ы ң т а с т ы ң і ші нде, б иі к қ ұ з д ы ң а р а с ы н д а иі рі л і п 
ак
қ а н су бір мү й і с т е н е к і н ші г е қ а р а й ш ь г қ қ а н д а , т а у қ о й н ы н а
ш ы қ қ а н қ ұ с ы қ т а й а қ т а р ы л а ж ө н е л і п , е к і н ш і м ұ р ыі н ш а қ т а н
б\
р ы л ғ а н д а ж е р те сі г і не сүңг і п қ ү й ы л ы п ж а т қ а н д а й б о л а д ы . Қг 
л ы ң биік, а л ы п ж а р т а с бір ұ р т ы н а бір ө з е н д і с імі р і п ж ұ т ы п , ж е
78

а с т ы н а әк е т і п ж а т қ а н д а й . М ұ р ы н ш а қ т а н а с а берііҮның а т т а р ы
ғ а л ы п ж а т ы р » .
',оьі нда д а
Б ұ л — Б а қ т ы ғ ұ л д ы ң атым ж ұ т ы п , өзін әупірім.мен амрі -
д ы р а т ы н а с а у Т а л г а р д ы қ суреті. Ж а з у ш ы қ о л д а н г а п с ө з д е ^ 03 
өрінек б о я у ы с о н ш а л ы қ қ а н ы қ , с ө й л е м қ ұ р ы л ы с ы н ы ц о р з м д а р 1;. 
т а у л ы өзен иг рі мд е рі не с о н ш а л ы қ сә йкес, оны к ө з і ң м е н ел е с т е т -
к ен дей ә с е р д е қ а л а с ы ң . Т і л д і к т ә с і л д е р д і ң і ші нд е теңеудін. и ю қ -
т ы ғ ы б иі к т ұ р а т ы н б ұл с ур е т т е у кейінгі қ а н д ы о қ и ғ а н ы ң б ет а-
ш а р ы е кенді г і б і рде н б а й қ а л а д ы . Енд і г і ө з е чн е н өту с ә т і н і ң өзі- 
не к ел ейі к :
« Өз е н суы Б а қ т ы ғ ұ л т үсе к а л ғ а н ж е р д е н қ ұ л а аттыіі. ж а л -
п а қ т і зесі нен кел еді . І ш і н е н «я қ ү д а й , , я а р у а қ » деп, не де б о л с а
ж ы л д а м б а с т ы р а й ы н д еп Б а қ т ы ғ ұ л
к ү л а а т т ы т ебі ні п 
берді .
А з ы р а қ ж ү р і п б а р ғ а н д а т о л к ы н қ о л т ы қ қ а ке лді . Д ү н и е ш ы р
к ә б е л е к а й н а л ғ а н д а й , б і р ес е қ ұ л д ы р а п ж ү г і р і п , а л а с ү р ы п а ш ы к -
қ а н д а й ш а п ш ы п , с е кі рі п, д ы б ы с ы м е н ж е р ж а р ь ш б а с т ы к а ң ғ ы р т -
қ а н д а й қ а т т ы т а с қ ы н қ ү л а а т т ы қ о л т ы қ қ а ілі нг ен с о н - а к беті- 
нен ж а л т а р ы п , тө.мен қ а р а й қағьгп, ә ке т і п б а р а ж а т т ы . Оо н д а
д а иесі ні ң қ ы с ы л ғ а н ы н с е з г е н д ей б а р ы н с а л ы п , қ а р м а н ы п к е л е
ж а т к а н ж а н у а р
к е л д е н е ң д е п , і лг е рі қар>ай 
үмтыльип 
келеді .
К е й д е
0
' м ыр а у ғ а с оғ ып ж і б е р г е н т о л қ ы н қ ү л а т у ғ а а й н а л ы п ең- 
сері п кетсе де, көзі ш а т ы н а п , екі қ ү л а ғ ы н қ а й ш ы л а н д ы р ы п , о т ­
т а й ы с т ы қ қ а й р а т ж и ы п , ж а н а й л а с ы н і с т еуд е н ж а ң ы л м а й д ы .
Су ү з е ң г і л і к т е н асты. Т о л қ ы н үс т і -үст і не с о ғ а д ы . Ат м а л г у г а
с а л д ы . Енд і қ а т т ы а ғын ш а п ш а ң а ғ ы з а ж ө н е л д і » .
Т е к с т і ң д р а м а т и з м г е т о л ы е р е к ш е динаімиікасын б е р уг е сөй- 
л е м д е р д і ң қ ү р ы л ы с ы мен қ и м ы л - қ о з ғ а л ы с т ы б і лдг ре ті н с өз д ер -
д і ң ( еті сті к) е с е л ей қ о л д а нв г с ы
қ ы з м е т етіп т ұ р ғ а н ы н
б а й қ а у
қ и ы н емес. А л ғ а ш қ ы ү ш с ө й л е м н і ң
қ ү р ы л ы с ы
к ү р д е л і емес. 
Өй т к е н і әлі ү з д і к т і р е т і н қ и ы н д ы қ б а с т а л ғ а н жоіқ. С о н д ы қ т а н
і о қ и ғ а ж а й с ө й л е м д е р а р к ы л ы б е р і л е д і . О д а н к е й ш г і ү ш с ө йл е м
[ к ә с е м ш е т ұ л ғ а л ы б і р ы ң ғ а й м ү ш е л е р а р қ ы л ы к ү р д е л е н і п ж ү м -
> с а л ғ а н . О л а р к е й і п к е р л е р д і ң т і лсі з ж а у ■
— с уме н а р п а л ы с сотін 
і б е й н е л е у г е қ ы з м е т етеді. Оо ң ғ ы т е р т с ө й л е м н і ң қ ү р ы л ы с ы к ен е т
> өзг ері п, т а ғ ы д а ж а й б а р а қ а т т ы қ қ а ауьгсады. О с ь ш а й с ө й л е м н і ц
і қ ү р ы л ы с ы н , сол а р қ ы л ы и н т о н а ц и я с ы н қ ұ б ы л га о т ы р ы п ж а з у -
і ш ы к ү б ы л ы с т ы ң ішкі д и н а м и з м і н б ұ л ж ы т п а й б е р у г е қ о л ж е т к і -
■
зеді.
Әң г і м е ні ң ф и н а л ы ж а қ ы н д а ғ а н сайыін, ш и е л е н і с ө з і ні ң ша -
^ р ы қ т а у шег і н е ж е т е д і , ш е ш і л у і д е ж а қ ы н . Ә д і л е т с і з д і к т е н а з а п
і ш е м к е н Б а қ т ы ғ ү л д ы ң ішкі ж а н д ү н и е сі қ а т т ы б ү р а л ғ а н д о м б ы -
І р а н ы ң шег і н дей. О н ы ң ш и ы р ш ы қ а т қ а н ж а н т о л ғ а н ы с ы н кескін-
^ к е л б е т і , к и м ы л - қ о з ғ а л ы с ы б ей н е л е й д і . М ү н ы Ж' азушы б і р н е ш е
к сөз б ен ұ т ы м д ы береді.
79

ч<Бұл у а к ы т т а Б а қ т ы ғ ұ л д ы н ж ү з і қ а н - с ө л д е і і а й р ь і л ғ а н сұі 
і:ұр. А н д а - с а н д а к ү р с і н г е н д е д е м д і д і р і л д е п а л а д ы . Қ о л ы д а у« 
т а ғ а н иә рс е с і н с ы ғ ы м д а п үстагі, қ а л т ы р а й түседі...»
Б а қ т ы ғ ү л д ы ң б үл ө з г е р і с і н і ң себебі д е б а я н д а л а д ы : «Қу ғ ыі
ш ы Т а л ғ а р д а й ж а й ы н ғ а ә к е л і п қ а м а и , ө л і м н і ң қ ұ ш а ғ ы н а д а аі 
д а п а п а р ы п тьгқты. Б а р л ы қ қ а ш қ ы н б о л ы п ж ү р г е н к ү н д е р і н ;
ос ы Т а л ғ а і р д а н ө т к е н күн і нен б а с т а п, Б а қ т ы ғ ұ л қ а н ы б ү з ы л ғ а і
д а й б о л ы и , қ а т т ы ө з г е р і п кетті»,
К е й і п к с р д і ң к өң і л к ү й і пе л е к с і і к а п ы ц э м о ц и о н а л д ы қ б о я у
д а со й к е с

жүктеу/скачать 4,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: