Кескін картамен жұмыс Оқушылар жұппен карта мәліметтері негізінде
ғұндардың бастапқы орналасқан аумағын көрсетеді.
Ғұндармен көршілес орналасқан елдерді атайды.
Жауаптары. Ғұндардың аумағы – Солтүстік Қы-
тай, Моңғолия, Байкал көлінен Ордос үстіртіне дей-
інгі өңір. Ғұндардың көршілері – дунху, сянби, қаңлы,
үйсін тайпалары және Хань империясы.
Әңгіме құрасырыңдар Алдымен, оқушылардың «Тізімдерде берілген ғұн
обаларынан табылған заттар" туралы білімін анықтап
алыңыз. Бұл үшін берілген кестені толтыртуға бола-
ды.
Білемін Білгім келеді Кейін білмейтін заттарды сыныппен бірігіп, меңге-
руін ұйымдастырыңыз. Себебі, оқушылар кейбір зат-
тарды білмесе, кәсіп түрлерін анықтау қиынға түседі.
Бұдан соң оқушыларға әрбір тізімдегі заттай де-
ректер негізінде жұппен ғұндардың шаруашылық
немесе кәсіп түрлерін анықтатыңыз. Мысалы, төртін-
ші тізімдегі заттар – ғұндарда қолөнер мен зергерлік-
тің дамығанының дәлелі.
Соңында оқушылар ғұндарда мал шару-
ашылығынан басқа егіншілік, аңшылық, қолөнер,
сауда дамығанын заттай деректер негізінде дәлелдей
отырып, «ғұндардың тұрмыс-тіршілігі» туралы 20–30
сөзден тұратын шағын әңгіме жазады. Бұл тапсыр-
маны оқушылардың Қазақстан аумағын мекендеген
басқа тайпалар туралы өткен білімдерін еске түсірте
отырып ұйымдастыру қажет.
Кейбір оқушылар ғұн-
дар үшін жер маңызды болғанын түсіндіреді. Себебі,
олардың тұрмысы мен шаруашылығы жермен тығыз
байланысты. Мал мен егін өсіру үшін жер қажет.
Оқушылардың қалауы бойынша жазған шағын әң-
гімелерін оқытып, талдау ұйымдастырыңыз.
Жауаптары. Ғұн қабірлерінен табылған қыш құ-
мыралар, көзелер, саптаяқтар аз емес, олар қолдан
жапсырылған және құмырашы ұршықшасында дай-
ындалған. Мұның өзі қыш құмырашылықтың да-
мығанын дәлелдейді. Басқа жақтан әкелінген заттар,
жібек маталар, айналар, түрлі әшекейлер кездеседі.
