1 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

226 
142 - кесте 
 
МӘДЕНИЕТ ЖӨНІНДЕГІ ФИЛОСОФ-ОЙШЫЛДАРДЫҢ 
КӨЗҚАРАСТАРЫ 
__________________________________________________________________ 
 
 
 
 
№ 
 
МӘДЕНИЕТ ҰҒЫМЫНА 
БАЙЛАНЫСТЫ БАСТЫ ИДЕЯЛАР 
 
 
ФИЛОСОФ – 
ОЙШЫЛДАР
 
1 
 
 
ІС ҚЫЛУ, ТӘРБИЕЛЕУ, БІЛІМ БЕРУ, ДАМУ, 
ОҚУ 
 
Ежелгі грек-рим 
философтары 
 
 
2 
 
 
ТҰЛҒАНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ, АДАМНЫҢ 
КЕМЕЛДЕНУІ, ЖЕКЕ АДАМНЫҢ РУХАНИ 
ӨСУІ 
 
 
С.Пуфендорф
(ХVІІғ.) 
 
 
3 
 
 
ХАЛЫҚТЫҢ САЛАУАТТЫ ӨМІРІ. 
АДАМЗАТТЫҢ РУХАНИ ӨСУІ 
 
И.Гердер
(ХVІІ - ХІХғ.ғ.) 
 
 
4 
 
 
ӨЗІНЕ МАҚСАТ ҚОЯ БІЛУГЕ ИЕ БОЛУ, 
ТҰЛҒАНЫҢ ӨЗІН-ӨЗІ ИГЕРУІ ӘДІСІ 
 
 
Ж.Ж.Руссо 
(ХVІІғ.) 
 
5 
 
 
БІЛІМ БАЙЛЫҒЫ, ЭСТЕТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ 
ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫҚ ДАМУЫ 
 
И.Гете 
(ХVІІ - ХІХғ.ғ) 
 
 
6 
 
 
АДАМНЫҢ АДАМГЕРШІЛІГІ ИДЕЯСЫ 
 
Д.Лукач 
(ХІХ-ХХғ.ғ.) 
 
 
7 
 
 
ҚОҒАМНЫҢ САНАЛЫ ТҮРДЕ ҚҰРЫЛУЫ 
 
А.Шютц
(ХХғ.) 
 
 
8 
 
 
РУХ ПРИНЦИПІ, АДАМЗАТ 
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖЕТІСТІКТЕРІНІҢ 
СИНТЕЗІ 
 

Н.К. Рерих, 
Е.И. Рерих 
(ХХғ.) 
 
 
 
 

227 
143 - кесте 
 
П.СОРОКИН ҚАРАСТЫРҒАН НЕГІЗГІ ҮШ «МЕТАМӘДЕНИЕТ» 
________________________________________________ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ҮШ - «МЕТАМӘДЕНИЕТ» 
 
 
 
 

ИДЕАЛДЫҚ –АНТИКАЛЫҚ:

XIII – ғас.дейін
 
 
 
 

ИДЕАЛИСТІК: XIV – XVI ғ.ғ. 
 
 
 

СЕЗІМДІК: XVI – XX
 
ғ.ғ. 
 
 

228 
144 - кесте 
 
МӘДЕНИЕТТІҢ ФОРМАЛАРЫ 
______________________________________________________ 
 
 
 
 

 
МӘДЕНИЕТ 

 
МАТЕРИАЛДЫҚ 
МӘДЕНИЕТ 
 
РУХАНИ ІЛІМДЕР 
ИМАН (МОРАЛЬ) 
МИФОЛОГИЯ 
ДІН 
ФИЛОСОФИЯ 
ҒЫЛЫМ 
ҚҰҚЫҚ 
БІЛІМ БЕРУ 
ӨНЕР 
СӘУЛЕТ ӨНЕРІ 
ТЕХНИКА 
АГРОМӘДЕНИЕТ 
ӨНЕР ЖӘНЕ КУЛЬТ 
 
ӘШЕКЕЙЛЕУ және т.б.
 
МӘДЕНИЕТТІҢ ФОРМАЛАРЫ 
 
 
 
РУХАНИ МӘДЕНИЕТ 
 

229 
145 - кесте 
 
МӘДЕНИЕТТІҢ ТҮРЛЕРІ
______________________________________________________ 
 
 
 
МӘДЕНИЕТ 
 
МӘДЕНИЕТТІҢ ТҮРЛЕРІ 
 
Әлеуметтік мәдениет 
 
Тұлғалық мәдениет 
 
САЯСИ МӘДЕНИЕТ
 
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘДЕНИЕТ 
ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘДЕНИЕТ 
ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ 
ҒЫЛЫМИ МӘДЕНИЕТ 
ЭСТЕТИКАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ 
ЕҢБЕК МӘДЕНИЕТІ 
ТҰРМЫСТЫҚ МӘДЕНИЕТ 
АУҚАТТАНУ МӘДЕНИЕТІ 
және т.б. 

230 
146 - кесте 
 
ҰЛТТЫҚ ТАРИХИ МӘДЕНИЕТТЕРДІҢ ДОМИНАНТТАРЫ 
 
 
 
 
 
ҰЛТТЫҚ–
ЖАҒРАПИЯЛЫҚ 
АЙМАҚТАР 
 
 
 
МӘДЕНИ ДОМИНАНТТАР 
 
 
ҮНДІСТАН 
 
 
 
ДІНГЕ ДЕГЕН СЕНІМДІЛІК. ИМАНДЫЛЫҚ. 
МИСТИЦИЗМ. ДӘСТҮРШІЛДІК. КОСМИЗМ. 
 
 
ҚЫТАЙ 
 
 
РӘСІМДІЛІК. ИМАНДЫЛЫҚ. 
ДӘСТҮРШІЛДІК. 
 
 
АРАБ ӘЛЕМІ 
 
ДІНГЕ ДЕГЕН СЕНІМДІЛІК. 
ДӘСТҮРШІЛДІК. РАЦИОНАЛИЗМ. 
 
 
 
БАТЫС ӘЛЕМІ 
 
 
 
РАЦИОНАЛИЗМ. ҚҰҚЫҚ. ГЕДОНИЗМ. 
САЯСИ, ЭКОНОМИКАЛЫҚ, ӘЛЕУМЕТТІК, 
Т.Б. БЕЛСЕНДІЛІК 
 
 
РЕСЕЙ 
 
 
ДІНГЕ ДЕГЕН СЕНІМДІЛІК. КОСМИЗМ. 
РЕВОЛЮЦИЯШЫЛДЫҚ (БҮЛІКШІЛДІК). 
 
 
 
ҚАЗАҚ ЕЛІ 
 
 
ДӘСТҮРШІЛДІК. ЫРЫМШЫЛДЫҚ. 
АҒАЙЫНШЫЛЫҚ 
 
 

231 
147 - кесте 
БҰҚАРАЛЫҚ МӘДЕНИЕТТІҢ СИПАТТАМАЛАРЫ 
ЖӘНЕ ДЕҢГЕЙЛЕРІ 
__________________________________________________________________ 
 
 
 
БҰҚАРАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ 
ДЕҢГЕЙЛЕРІ 
СИПАТТАМАЛАРЫ 
 
АРТ-МӘДЕНИЕТ 
 
(бұқаралық мәдениет, 
көркемдік мазмұны 
және эстетикалық 
талғамнан 
ажырамаған) 
 
МИД-МӘДЕНИЕТ 
(«орта қолды» 
бұқаралық мәдениет) 
 
КИЧ-МӘДЕНИЕТ 
 
(төменгі деңгейлі
бұқаралық мәдениет) 
ГОМОГЕНДІК 
АУДИТОРИЯҒА БАҒДАР 
ҰЖЫМДЫҚ САНАСЫЗДЫҚ
, 
ЭМОЦИЯҒА БЕРІЛУ
 
ЭСКАПИЗМ, 
АЛАРМИЗМ 
ЖЕДЕЛ. ҚАЖЕТТІ 
ТЕЗ ҰМЫТУШЫЛЫҚ 
ДӘСТҮРШІЛДІК 
ЖӘНЕ 
КОНСЕРВАТИЗМ 
 
ЖАНАМАЛЫЛЫҚ 
ЖӘНЕ 
ШҮҒЫЛДАНУШЫЛЫҚ 
ДЕҢГЕЙЛЕРІ 
 
СИПАТТАМАЛАРЫ 
 

232 
148 - кесте 
 
КӨНЕ ӨРКЕНИЕТТЕРДІҢ МӘДЕНИЕТІ
 
__________________________________________________________________ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ФИЛОСОФИЯ 
 
 
 
ҮНДІ 
 
 
 
 
ҮНДІ 
 
ҚЫТАЙ 
 
ИУДЕЙ 
 
АЛҒАШҚЫ ҚАУЫМДЫҚ МӘДЕНИЕТ ЖӘНЕ БАРЛЫҚ 
КӨНЕ ӨРКЕНИЕТТЕРДІҢ МӘДЕНИЕТІ 
 
ҚОСӨЗЕН 
 
МИФОЛОГИЯ 
 
МЫСЫР 
 
ГРЕКИЯ 
 
ӘУЕЛГІ 
ФИЛОСОФИЯ 
 
ҚЫТАЙ 
ГРЕКИЯ 
 

233 
149 - кесте 
 
ОЙШЫЛДАРДЫҢ ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУШІЛЕРДІҢ «ӨРКЕНИЕТ» 
ҰҒЫМЫ ЖӨНІНДЕГІ ПІКІРЛЕРІ 
__________________________________________________________________ 
 
 
 
 
№ 
 
ӨРКЕНИЕТ ЖӨНІНДЕГІ 
БАСТЫ ИДЕЯЛАРЫ 
 
 
МЫСАЛДАР 
1 
 
Мәдениет ұғымымен бірдей 
(синоним) 
(Ф. Шеллинг)
 
 
 
2 
 
Мәдениеттің ең биік шыңы 
(антиподы)
( Н.Бердяев, Н.Рерих)
 
 
3 
 
Мәдениеттің құлдырауы, оның 
туу және жоғалу кезеңі. 
(О. Шпенглер) 
 
4 
Қоғамның нақты тарихи типі. 
(А.Тойнби) 
Мысыр өркениеті,
Рим өркениеті және т.б. 
5 
 
Өркениет 
– 
діни қауымдастық 
ретінде. 
Будда өркениеті, христиан 
өркениеті, ислам өркениеті 
және т.б. 
6 
 
Өркениет – технологиялық даму 
деңгейі ретінде 
 
Аграрлық өркениет, 
индустриалдық өркениет 
және т.б. 
7 
 
Өркениет 
– 
планетарлық 
қауымдастықтың бірлігі ретінде 
 
Жер планетасының өркениеті 
және т.б. 
 
 

234 
150 - кесте 
 
ӨРКЕНИЕТ АТАУЛЫ ҚОСӨЗЕНДЕРДІҢ БОЙЫНДА
ДҮНИЕГЕ КЕЛЕДІ ДЕГЕН ОЙ-ПІКІР (К.ЯСПЕРС) 
__________________________________________________ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ҚОСӨЗЕН 
(МЕСОПОТАМИЯ) 
 
ХУАНХЭ – ЯНЦЗЫ 
ҚЫТАЙ ӨРКЕНИЕТІ 
 
ИНД – ГАНГ 
ҮНДІ ӨРКЕНИЕТІ 
 
ТИГР – ЕВФРАТ
МЫСЫР ӨРКЕНИЕТІ 

235 
151 - кесте 
 
С.ХАНТИНГТОН КӨРСЕТКЕН 8 – ӨРКЕНИЕТ 
_______________________________________________________________ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
БАТЫСТЫҚ 
ЛАТЫН-АМЕРИКАНДЫҚ 
ПРАВОСЛАВИЕЛІК 
КОНФУЦИЙШІЛДІК 
СИНТОИСТІК 
МҰСЫЛМАНДЫҚ 
ҮНДІ-БУДДАЛЫҚ 
АФРИКАЛЫҚ 
СЕГІЗ ӨРКЕНИЕТ 

жүктеу/скачать 6,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: