Нуржігіт Алтынбеков 159
шығаруды (элиминация) қамтамасыз етіп, репарацияның басталғанын
көрсететін мононуклеарлар және гистиоциттермен бір мезгілде, қан
тамырларының эндотелийі мен перителийі (адвентициялық жасушалары;
қазақша:
аба жасуша деуге болады. -
Ауд
.) көбейеді. ГЖТ-ның морфологиялық
мәні мен олардың иммундық жауапқа қатыстылығы иммунгистохимиялық
тәсілмен дәлелденеді (79-суретті қара).
79-сурет. Гиперсезімталдықтың жедел типті жауабы: а —иммундық жедел қабыну: жүйелік қызыл ноқта
кезінде бүйрек шумақтары капиллярларындағы фибриноидты ісіну және фибриноидты некроз ошақтары; б —
фибриноидты ошаққа шөккен IgG (иммун-люминесценттік зерттеу).
ГЖТ-ға тән морфологиялық өзгерістерді сенсибилизациялы жануарлардың
бір жеріне антигеннің шешуші дозасын дарытқанда дамитын
Артюс феноменінен айқын көруге болады. Адам патологиясында ГЖТ бірқатар
бактериялық инфекциялардың, аллергиялық аурулар мен үдерістердің
морфологиялық негізі. Альтерация басым ГЖТ-лық бейне туберкулез бен
мерезде үнемі байқалып, жүйелік қызыл ноқта, гломерулонефрит, түйіншекті
периартериит, т.б. аурулар кезіндегі қантамырлық өзгерістерінің негізін
қалайды. ГЖТ-да байқалатын қантамырлық-экссудациялық үдерістер крупті
пневмония кезінде өте айқын бейнелі.
ГЖТ-мен
реагиндік деп аталып жүрген
жауап ұқсас. Бұл жауапқа жасушаға
бекіген аллергиялық антидене, яғни реагин (IgЕ) қатынасады. Реагиндік
жауаптың ерекшелігі бар; жасушалар мен тіндердегі альтерация үстіртін ғана
болып, тіндік базофилдер (лаброциттер) гранулаларынан көп мөлшерде
бөлінген гистамин қантамырлық-экссудациялық үдерісті басым етеді. Бұл
жауапқа
комплементтер
қатынаспайды.
Инфильтратта
базофилдердің
ингибиторы (тежемі) – эозинфилдер басым болады. Реагиндік жауаптың айқын
бейнелі мысалы – атопиялы бронхылық астма (демікпе) («
Бронхылық астманы »
қара
).
Гиперсезімталдық жауаптың баяу типі (ГБТ). Бұл жауапқа жасушалардың
екі түрі —
