орналасқан мүшелердің атымен аталады. Со-
нымен катар, іш қуысындагы мүшелердің
куыска қараған беті, қозғалыс кезіндегі үйке-
лесті жеңілдету үшін сірлі қабықпен немесе
ішастармен,
peritoneum,
жабылған.
Іш куысының арткы қабырғасында орна
ласкан мүшелер көпшілік жағдайда даму ке-
зінде, ішастардың астынан кұрсақ қуысына
қарай ығысып, ішастарды өзімен бірге тар-
тып: жалғамаларды,
ligamentum;
катпарлар-
ды,
plicae;
шұнкырларды,
fossae;
шажырқай-
ларды,
mesenterium et mesocolon',
үлкен жэне
кіші шарбырларды,
omentum majus et minus;
қаптарды,
bursa;
және т.б. ішастардың туын-
дыларын құрайды. Ішастардың әрбір туын-
дылары, ішастарды жекелеп талдаған кезде
толық баяндалады (ішастарды қараңыз).
Асқазан.
Асқазан немесе қарын,
ventriculusseugaster,
өңеш пен он екі елі ішектің аралығында қал-
татәрізді кеңейген ас қорыту жүйесінің ірі
тұлгалы мүшесі болып саналады. Асқазанда
өңеш арқылы келген тамақ одан әрі асқазан
сөлінін құрамындағы ферменттер, белоктар,
майлар арқылы араластырылып, тамақ бот-
қасына айналады (№35 суретті қараңыз).
Асқазанның құрылысы.
Асқазанның алға және жоғары қарай ба-
ғытталған алдыңғы қабырғасы,
paries anterior;
және артқы қабырғасы,
paries posterior
ажы-
ратылады. Сонымен қатар, асқазанның ал-
дыңғы және артқы қабырғасының түйіскен
жерінде жоғары және оң жаққа қарай ба-
Esophagus (pars abdominalis)
Pars superior duodeni
Curvatura ventriculi minor
Pylorus
Decussatio
Pars cardiaca
Lig.gastrophrenicum
Curvatura ventriculi major
Incisura angularis
Tunica muscularis
duodeni
Corpus
Incisura
cardiaca
Paries anterior
/
Pars descendens duodeni
Decussatio peritoneum et omentum majus
Antrum pyloricum
Tunica muscularis ventriculi
pylorica Tunica serosa
35-сурет. А сқазан , о н екі елі іш ек (а сқ аза н н ы ң алды ң ғы қабы рғасы )
ғытталған асқазанның кіші иіні,
curvatura
ventriculi minor;
төмен және сол жакқа қарай
иіліп, ұзындау келген асқазанның үлкен иіні,
curvatura ventriculi major,
ажыратылады.
Т оп ограф иялы қ орн аласуы н а қарай:
өңештің асқазанға ашылатын жері кардиалді
бөлігі,
pars cardiaca
; кардиалді бөлігінің сол
жағында дөңестеу о р н ал асқ ан асқазан
күмбезі,
fundus seu fornix ventriculi;
денесі,
corpus ventriculi,
томен және оң жакқа қарай
бағытталып жіңішкелеу келген (қақпалық)
пилорикалық бөлігі,
pars pylorica,
ажыраты
лады. Пилорикалық бөлігі: кіреберіс немесе
қақпалық үңгірге,
antrum pyloricum,
және пи-
лорикалық бөліктің өзегіне,
canalis pyloricum,
бөлінеді. П илорикалық боліктің он екі елі
ішек пен шектескен жерінде дөңгелек қақпа,
pylorus,
орналасқан. Ол, асқазан мен он екі елі
ішектің аралык шекарасы болып саналады.
Асқазанның сыртқы пішіні, өлшемі адам-
ның дене бітіміне, ішкен тамақтын мөлшер-
іне байланы сты өзгермелі келеді. Ересек
адамдарда орташа тойып ішкен асқазаннын
ұзындығы 24-26 см, асқазанның үлкен иіні
мен кіші иінінің аралық қашықтығы 10-12
см, алдыңғы қабырғасы мен артқы қабырға-
сының артқы кашыктығы 18-20 см тең.
1. Ventriculus
2. Duodenum
3. XII os costale
1. А сқазан
2. О н екі елі іш ек
3. X II қаб ы р ға сүйегі
36-сурет. А сқазан н ы ң скелетоп и ясы
Достарыңызбен бөлісу: |
