1 типті респираторлы альвеолоциттер : Респираторлы жас
-
р альвеола
беткейінің 95% алып тұрады. Пішіні дұрыс емес ұзартылған.
Жасушаның
қалындығы ядро бөлігінде –
5-
6 мкм, басқа аймақта –
0,2 мкм. Жасушаның
альвеола қуысына қарап жатқан беткейінде ауаның эпителий беткейімен
шектесу аланың ұлғайтатын қысқа микробүрілер болады.Респираторлы жас
-
ң
ядро жоқ аймақтарына жаңасып капиллярлар орналасады. Осы
аймақтарда гемокапилляр эндотелийінің базалды мембранасы эпителийдін
базалды мембранасына тығыз орналасып шектеседі. Осындай аймақтарда
қанмен
ауаның аралығында тосқауыл (
аэрогематический тосқауыл) өте жұқа – 0,5 мкм болады. ІІ типті секреторлы альвеолоциттер пішіні текшелі, цитоплазмасында
осмиофилды гранулалалар байқалады. Олар гликолипидпротеинді затты
−
сурфактантты өндіреді. Сурфактант екі бөліктен (фазалардан)
тұрады:1)төменгі–
гипофазадан , альвеола эпителийінің
беткейін тегістейді
2) беткейлі
-
апофазадан, фосфолипидті моноқабатты түзеді, олардың
гидрофобты аймақтары альвеола қуысына қарап жатады. С
урфактанттың функциялары: альвеолалар түсуіне кедергі жасайды, 2)тамырлардан
альвеола қуысына сұйықтықтың өтуіне тосқауыл құрады, 3) бактероцидті
қасиеттері болады,4) иммунокомпетентті жас
-
ң және макрофагтардың
функцияларын ынталандырады.
Өкпелер
резекциясы жағдайында ІІ типті альвеолоциттер регенерацияға
қатысуы мүмкін.
III типті жиекті жасушалары хеморецепторлық
қызмет атқарады. Жиекті
жасушалардың цитоплазмасындағы секреторлы грануларында кальцитонин,
бомбезин, серотонин болады.
43. Өкпеден тыс ауа өткізу жолдары. Ауа өткізу жолдары қабырғасының
