Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика: проблемалары және қолданыстары» III халықаралық Тайманов оқуларының материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл 179
3.
Шарттарды қою әдісі бойынша: мәтіндік, графикалық, тапсырма-сызбалар,
тапсырмалар-тәжірибе.
4.
Күрделілігі бойынша: қарапайым (бір немесе екі әрекеттен тұрады), күрделі,
біріктірілген.
5.
Зерттеудің сипаты мен әдісі бойынша: сандық, сапалық, эксперименттік.
Сандық (есептеу) тапсырмалары әсіресе сандық заңдылықтарды қамтитын
бағдарламаның тақырыптарын оқығанда қажет, ӛйткені оларсыз оқушылар бұл заңдардың
физикалық мазмұны жеткілікті терең.
Графикалық тапсырмалар бізді қоршаған табиғат пен технологияда болып
жатқан процестерді сипаттайтын шамалар арасындағы функционалдық тәуелділікті
кӛрнекі түрде айқын және түсінікті түрде кӛрсетуге мүмкіндік береді (әсіресе
механикадағы қозғалыстың әртүрлі түрлерін, газ заңдарын зерттегенде). Кейбір
жағдайларда тек графиканың кӛмегімен ғана физика білімінің кейінгі кезеңдерінде
аналитикалық түрде ӛрнектелетін процестерді кӛрсетуге болады.
Эксперименттік – есептеу үшін мәліметтер демонстрация кезінде немесе тәуелсіз
экспериментті орындау кезінде тәжірибеден алынған тапсырмалар. Бұл есептерді шешуде
оқушылар ерекше белсенділік пен дербестік танытады. Эксперименттік есептердің
мәтіндік есептерден артықшылығы – физикалық процесті жеткілікті түсінбей, біріншісін
формальды түрде шешу мүмкін емес.
Толық емес мәліметтері бар тапсырмалар ӛмірде жиі кездеседі, жетіспейтін
ақпаратты кестелерден, анықтамалықтардан немесе ӛлшемдер арқылы алуға тура келеді.
Осы типтегі есептерді шешу оқушылардың анықтамалық әдебиеттермен ӛз бетінше
жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді.
Нәтижелер/талқылау. Есептерді шешу кезінде әртүрлі әдістер қолданылады:
Күрделі есепті бірнеше қарапайымға бӛлуден (талдау) тұратын аналитикалық, ал
шешу мәселенің сұрағына тікелей жауап беретін үлгіні табудан басталады. Соңғы дизайн
формасы бірқатар нақты заңдылықтарды синтездеу арқылы алынады.[6]
Синтетикалық, есептің шешімі қалаған мәннен емес, мәселенің шартынан тікелей
табуға болатын мәндерден басталатын кезде. Қажетті мән соңғы формулаға енгенше
шешім біртіндеп ашылады. Бұл тәсілмен мәселені шешу қайтадан құбылысты талдаудан
басталуы керек.
Есепті шешу процесінің құрылымы:
•
есептің жағдайымен танысу;
•
есепті шешу жоспарын құру;
•
шешімнің орындалуы;
•
есепті шешудің дұрыстығын тексеру;
Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, оқушылардың физикадан есеп шығару
қабілетін қалыптастырудың келесі кезеңдерін ажыратуға болады:
