Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика:
проблемалары және қолданыстары» III халықаралық Тайманов оқуларының
материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл
181
Анықтаңыз: 1)
бұрышта байқалатын альфа-бӛлшектердің соқтығысу
параметрі b; 2) альфа-бӛлшектердің ядроға жақындауының ең аз қашықтығы
; 3) осы
нүктедегі альфа-бӛлшектердің кинетикалық (Т') және 4) потенциалдық (Е') энергиялары.
Қозғалмайтын ядроның кулон ӛрісінде релятивистік емес
шашырайтын θ бұрышы қатынаспен анықталады.
мұндағы
– бӛлшектің заряды, – ядро заряды. Содан кейін
зарядталған бӛлшек
2)
Полярлық координаталар арқылы энергияның сақталу заңын жазамыз
және импульc моментінің сақталу заңы
r = rmin
үшін туынды = 0. Теңдеулер жүйесін аламыз:
Екінші теңдеуді біріншіге қойып, b үшін ӛрнекті ескере отырып, аламыз
Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика:
проблемалары және қолданыстары» III халықаралық Тайманов оқуларының
материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл
182
3)
Бӛлшектің ядроға ең жақын жақындау нүктесіндегі потенциалдық энергиясы
4)
кинетикалық энергия
T' = T - E' = 6.5 МэВ - 5.4 МэВ = 1.1 МэВ.
16
O(n,α)
13
Cреакциясы мүмкін болуы үшін нейтронның зертханалық жүйеде Tmin ең
аз кинетикалық энергиясы қандай болуы керек?
Реакция мүмкін болатын минималды энергия реакция табалдырығына тең. Реакция
энергиясын есептейік:
Q
=
8.071 - 4.737 - 2.424 -3.125 = -2.215 МэВ
T
пор
шектік энергиясын есептеу үшін релятивистік емес жуықтауды қолданамыз
T
min
= T
пор
= 2.215(1 + 1/17) = 2.35 МэВ.
208
Pb ядросының кулон ӛрісі бойынша кинетикалық энергиясы Т = 5 МэВ а-
бӛлшектің
-ден үлкен бұрыштардағы шашырау қимасын есептеңіз.
Қалыңдығы D = 1 см мыс пластина арқылы кинетикалық энергиясы T = 500 МэВ
және ток күші I = 1 мА протондық шоқ ӛтеді.Пластинкадағы сәуленің таратқан W қуатын
есептеңдер.
Пластинадағы бір протонның жоғалтқан энергиясын анықтайық. Кинетикалық
энергиясы T = 500 МэВ протондар үшін α мәні (алдыңғы есепті қараңыз)
= T/mc
2
= 500 МэВ/938.3 МэВ = 0.533 сонда :
Мыстағы протондардың меншікті иондану шығыны:
|
