95
орнын дайындау, Жұмысқа рұқсат беру, жұмыс істеушілерді қадағалау);
Электр қондырғыларының жабдығын жөндеу жөніндегі жұмыстардың
барлық түрлерін орындайтын жөндеуші болып бөлінеді. Пайдаланушы
персоналдың орындалатын жұмысқа сәйкес біліктілік даярлығы және электр
қауіпсіздігі жөніндегі тобы болуы тиіс. Жабдықтарды пайдалану жөніндегі
ұйымдастырушылық және техникалық ережелер халық шаруашылығының
барлық салалары үшін міндетті болып табылатын
тұтынушылардың электр
қондырғыларын техникалық пайдалану ережелерінде баяндалған. Әрбір
кәсіпорынның нақты жағдайларына қатысты электр шаруашылығының
басшысы осы ережелерге негізделген жергілікті нұсқаулықтарды әзірлейді
және бекітеді. Жабдықтың талап етілетін техникалық сипаттамаларын іске
асыру және қолдау үшін оған техникалық қызмет көрсету
–
жабдықты
тексеруді, жөндеу аралық қызмет көрсетуді, алдын алу сынақтарын және
жай
-
күйін диагностикалауды қамтитын жұмыстар кешені жүргізіледі.
Жабдықты тексеру осы жабдықтың жай
-
күйін
көзбен шолып бақылау
мақсатында орындалады. Жабдықты жоспарлы және кезектен тыс тексеруді
ажыратыңыз. Жоспарлы тексерулердің мерзімділігі, сондай
–
ақ жабдықтың
нақты жұмыс
жағдайларын ескере отырып, жергілікті нұсқаулықтармен
реттеледі. Жабдықты кезектен тыс тексеру, мысалы, оның жұмыс
жағдайлары күрт өзгерген кезде, табиғи апаттардан кейін, релелік
қорғаныспен жабдықты ажыратқаннан кейін жүргізіледі. Электр жабдығына
жөндеу аралық қызмет көрсету кезінде дайындаушы зауыттың
ұсынымдарына
сәйкес техникалық іс
-
шаралар орындалады, атап айтқанда
оқшаулауды тазалау, үйкелетін бөлшектерді майлау, сондай
-
ақ тексеру
кезінде анықталған жабдықтың ұсақ ақаулары мен ақаулары жойылады.
Пайдалану кезінде жабдықтың тозуы оның техникалық сипаттамаларының
өзгеруімен бірге жүреді. Тексерулер әрдайым Жабдықтың техникалық
жағдайын және оны одан әрі мақсатына сай пайдалану мүмкіндігін анықтай
бермейді. Атап айтқанда, кабельдің оқшаулау күйін,
трансформатор
майының күйін және оның қатты оқшаулауын көзбен бағалау мүмкін емес.
Қарап тексерулерден гөрі Жабдықтың техникалық жай
-
күйін және мақсаты
бойынша одан әрі пайдалану мүмкіндігін бағалау профилактикалық
сынақтармен (параметрлерді өлшеумен) және жабдықтың жай
-
күйін
диагностикалаумен жүзеге асырылады. Профилактикалық сынақтардың
көлемі мен нормалары регламенттеледі, ал осы сынақтардың нақты
мерзімдерін зауыттық нұсқаулықтардың ұсынымдарын және жабдықты
пайдаланудың жергілікті жағдайларын ескере отырып, кәсіпорынның
техникалық басшысы (бас энергетик) айқындайды. Жабдықты
диагностикалаудың негізгі міндеттері: техникалық жай
-
күйінің түрін
анықтау; істен шығу немесе ақаулықтар орнын іздеу; техникалық жай
-
күйін
болжау болып табылады. Техникалық жай
-
күйдің түрін айқындау кезінде
жабдықтың жарамдылығы (жарамсыздығы) және жұмыс қабілеттілігі (жұмыс
қабілетсіздігі) туралы қорытынды беріледі. Техникалық жағдайды болжау
кезінде қалдық ресурстың бағасы және берілген уақыт аралығы үшін
жабдықтың ақаусыз жұмыс істеу ықтималдығының төменгі шегі беріледі.
96
Жабдықты диагностикалаудың жалпы тәртібі реттеледі. Жабдықты тексеру,
профилактикалық сынау және диагностикалау нәтижелері бойынша оны
жөндеудің қажеттілігі мен орындылығы бағаланады. Жабдықты жөндеу
-
бұл
тозған немесе істен шыққан элементтерді ауыстыру немесе қалпына келтіру,
содан кейін жабдықты реттеу, реттеу және сынау арқылы жабдықтың жұмыс
қабілеттілігі мен талап етілетін техникалық сипаттамаларын сақтау үшін
жұмыс кешені. Мақсаты бойынша қалпына келтіру жөндеу, қайта құру және
техникалық қайта жарақтандыру ерекшеленеді.
Қалпына келтіру жөндеуі
жекелеген тораптардың және тұтастай бүкіл құрылғының конструкциясын
өзгертпей жүзеге асырылады. Жабдықтың техникалық сипаттамалары
өзгеріссіз қалады. Жұмыс көлемі бойынша қалпына келтіру жұмыстары
ағымдағы және күрделі болып бөлінеді. Күрделі жөндеу кезінде жабдықты
оның кез келген бөліктерін ауыстыру немесе қалпына келтіру арқылы толық
бөлшектеу жүргізіледі. Мұндай жөндеу кезінде жабдықтың ресурсын толық
қалпына келтіруге қол жеткізіледі. Ағымдағы жөндеуге жабдықтың жұмыс
істеуін қамтамасыз ету үшін жүргізілетін және оның жекелеген бөліктерін,
мысалы, тез тозатын бөлшектерді ауыстырудан немесе қалпына келтіруден
тұратын жөндеулер жатады. Бұл жөндеу жұмыстары екі күрделі жөндеу
арасындағы кезеңде жүзеге асырылады. Қайта
құру кезінде жекелеген
тораптардың құрылымдық орындалуы өзгереді, жабдықтың іс жүзінде
өзгермейтін техникалық сипаттамалары бар жеке материалдар
ауыстырылады. Техникалық қайта жарақтау кезінде кейбір тораптар мен
материалдар жетілдірілгендермен ауыстырылады, Жабдықтың техникалық
сипаттамалары жақсарады. Жөндеу жұмыстары жүргізілгеннен кейін
жабдықтың жай
-
күйін бағалау үшін көлемі регламенттелетін сынақтар
жүргізіледі. Жабдықты пайдалану кезінде оның физикалық ғана емес,
сонымен
бірге жоғары техникалық
-
экономикалық көрсеткіштермен
сипатталатын жаңа жабдықтың пайда болуына байланысты моральдық тозу
орын алады. Қалпына келтіру жөндеуінің, әсіресе моральдық тұрғыдан
ескірген жабдықтардың экономикалық тиімсіздігі кезінде оны кәдеге жарату
орындалады
-
жабдықты пайдаланудың соңғы сатысы [20].
Достарыңызбен бөлісу: