Қазақ даласына Ислам діні таралуының мәдени, тарихи және рухани бастаулары



Pdf көрінісі
бет3/7
Дата16.10.2023
өлшемі1,12 Mb.
#115805
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
лекция3 Қазақ даласына ислам дінінің келуі

, Қарахан дәуірін терең
зерттеген З.Кабакшы осы кезеңде Мәуреннахрдан үш жүзден астам
фиқһ ғұламаларының шыққанын айтады. 
Ал сопылық ілімнің таралуына келетін болсақ, Жүсіп Хамадани, 
Абдулхалық Ғыждуани, Ахмет Ясауи, Сүлеймен Бақырғани, 
Нәжмидденн Кубра секілді сопылар өз тариқаттарын құрды. Бұл екінші
кезеңде де Орталық Азия біркелкі Исламды толық қабылдай қойған
жоқ. Орталық Азияның Хорасан, Иранмен шекаралас аймақтарындағы
халықтар көбінесе шииттік сенімде болды. Сондай-ақ, көшпелі тұрмыс
кешетін қыпшақтар ескі Тәңір сенімінде қалған болатын.


ЕЖЕЛГІ ТАРАЗ МЕШІТІ 
Шамамен 9 ғасырдың соңында Қарахан кесенесінің 
шығыс жағынан 50-70 метрдей жерде салынған. Мешіт 
шаршы нысанды. Сыртқы жағы 20х20 метр, ішкі 
залының көлемі 14,6х14,15. мешіт ішінде бағаналардың 4 
қатар тастан қаланған табандары сақталған. Қабырғалары 
құрамдастыра қалау техникасы бойынша пахса блоктар 
мен қам кірпіштен өрілген.
Тарихшылар бұдан басқа ерте орта ғасырға жататын 
екі мешітті анықтады. Бірі – араб географы Мақдисидің 
еңбектерінде кездесетін Отырардан табылған күмбезді 
мешіт. Екіншісі – Маңғыстаудағы Шақпақ ата жерасты 
мешіті. Бұл мешіттің ерекшелігі жартаста тұрғызылған.
Қарахан дәуірінде мұсылмандар саны артқандықтан 
көп қалаларда мешіт салу көбейді. Осылайша Отырар, 
Түркістан, Сайрам, Тараз, Ілебалық сияқты қалаларда 
мешіттер салынған. Алайда бұл мешіттердің барлығы 
дерлік моңғол шапқыншылығы кезінде қиратылып, 
жойылған.


ТҮРКІЛЕР НЕГЕ ИСЛАМ ДІНІН ҚАБЫЛДАДЫ?
Ата-бабаларымыздың Исламды жатсынбай қабылдауының себебі, түркілердің байырғы
Тәңірлік сенімі
монетеистік наным
болатын. Бұл концепцияны, бүкіл өмірін осы тақырыпқа
арнаған атақты тарихшы Китапшы айтқан. Х ғасырда ибн Фадлан түркілдердің ішінде
болғанында, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет