Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of


I I Эмиль Дюркгейм (1858-1917) I



Pdf көрінісі
бет47/482
Дата17.10.2023
өлшемі30,13 Mb.
#116775
түріБағдарламасы
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   482
Байланысты:
1240 leumettanu negizderi

I
I Эмиль Дюркгейм (1858-1917)

Маркстыңайтуынша, кедейлер 
I менбайлардыңқарама-қарсы 
экономикалықмүдделері - міндетті 
түрде конфликтіге әкеледі, мәселен, 
азық-түлік бағасының өсуіне қарсы 
Египеттегі көтеріліс сияқты.


38
1-ТАРА У
| Макс Вебер (1864-1920)
Макс Вебер (1864-1920)
Неміс экономисі, тарихшысы жэне философы Макс Вебер әлеуметтік зерт- 
теулердің, оның ішінде дін, бюрократия және саясат сияқты үғымдардың 
теориялық негізін қалыпгастырды. Вебердің ғылымға қосқан негізгі үш 
үлесі бар: ол әлеуметтік іс-әрекеттердің субъективті мағыналарын ашты
экономикалық себептерден гөрі әлеуметгік себептерге, ал әлеуметтік проб- 
лемаларды зерттеуде объективтілікке сүйену қажеттігін алға тартты.
Вебер мінез-құлықтың үлгілерін білу оның мағынасын түсінуден 
маңызды емес деп санайды. Мысалы, Вебер өткен ғасырдан бері ажы- 
расудың мағынасы қаншалықты өзгергенін түсіну де ажырасу саны- 
ның қаншалықты өзгергенін түсіну сияқты маңызды деп есептейді. 
Вебердің адам әрекеттерінің субъективті мәнін зерттеген еңбектері 
діннен бастап иммиграцияға дейінгі алуан түрлі тақырыптағы көп- 
теген ғылыми жүмыстарға негіз болды.
Вебер «экономист» мамандығын меңгерген, оның еңбектерінің 
көп бөлігі экономикалық және әлеуметтік проблемалардың өзара 
әрекеттесуіне қатысты болды. Ол Маркстың «барлық әлеуметтік қа- 
гынастарды экономикалық факторлар айқындайды» деген идеясын 
қабылдамады. «ГІротестанттық этика және капитализм рухы» ([1904- 
5] 1958) деп аталатын еңбегінде Вебер әлеуметтік және діни құнды- 
лықтардың экономикалық жүйелерге әсерін көрсетуге тырысты. Бұл 
дәлел 12-тарауда толығырак; түсіндіріледі, оның негізгі тұжырымы - 
алғашқы протестантизмнің діни құндылықтары (өзін-өзі тәртіпке 
келтіру, үнемдеу және жеке ерекшеліктер) қазіргі экономикалық жү- 
йеге негіз болды.
Вебердіц ықпалды идеяларының бірі - әлеуметтану белгілі бір 
құндылыққа тәуелді болмауы керек. Вебер әлеуметтану «қандай 
болуы керек екенін анықтауға емес, қазіргі мәнін анықтаута мүдделі 
болуы тиіс» деген пікір білдірді. Вебердің сөзі заманауи әлеуметтану- 
шылар ұсынған стандартты ғылыми көзқарастың негізін қалыптас- 
гырды. Кедейлік пен нәсілдік теңсіздікті зерттеуге моральдық қор- 
лауға ұшырау да түрткі болуы мүмкін, бірақ объективті фактілерді 
жан-жақты зерттеу үшін бұл сезімдерді шетке жиыстырып қойған 
дұрыс.
і Уильям Эдуард Дюбуа (1868-1963)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   482




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет