Әдебиет пен эпостағы тепегёз (жалғыз көзді дәу) бейнесі Г. Османова - Әзірбайжан Ұлттық ғылым академиясының фольклор институты «фольклор мен жазба
әдебиет,» бөлімінің ғылыми қызметкер және докторанты ,
dilchilik2001@gmail.com
Тепегёз- әлем әдебиеті және ауыз әдебиетінде ең көп таралған мифологиялық кейіпкерлердің бірі. Ол шығу
тегі жағынан зұлымдық жаршысы болып табылады. “Қорқыт Атаның кітабының”- сегізінші бөлімінде
суреттеледі. Әзірбайжан ауыз әдебиетіндегі поэзиялық және прозалық шығармаларында фольклорлық жалғыз
көзді дәу бейнесі Келлегез деген атпен сәйкес келеді. Мысалы, көптеген ертегілер, романтикалық және
махаббат-эпосы, атап айтқанда «Наурыз және Гандаб» осы бейнені табуға болады. Мақаланың авторы осы
бейненің шығу тарихын “Қорқыт Атаның кітабының”- сегізінші бөлімі бойынша талдайды. Жоғарыда аталған
дастандағы эпикалық мотивтер негізінде жазылған Әзірбайжан жазба әдебиетінің үлгісі К.Абдулланың
«Аяқталмаған қолжазба» романына ерекше назар аударылады.