Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
- Бұл бет үшін навигация:
- Tirin, республика болган, оньщ басшылы- гына 3cipe
| таным-TyciHiKTepi 6ip-6ipiHe
карама-карсы е й уйымнын eMipre келу! онсыз да арасы ажырап келе жаткан каламгерлердщ арасындагы карым-катынастарды одан сайын ушыктырып ж ь бердь Оньщ устше бул Казакстанньщ жеке отау Tirin, республика болган, оньщ басшылы- гына 3cipe революционер Голощекиннщ келген кез1 болатын. КазАПП-тын курылуымен байланысты казак каламгерлер! еюге белшш, уйымга проле- тар-шаруа жазушылар Kipfli де, алашордашылар оныц сыртында калды; баскашалай айт- канда, ултшыл жазушыларды шеткакпай кыла бастады. КазАЛГ7-ка бар-жогы он шакты-ак адам муше болганымен де олар саяси билштщ колдауы- мен непзп скрипканы ойнады. КазАПГ1-тын T iperi С.Сейфуллин, С.Муканов, Б.Майлин болды. Ассоциация пролетариттш болгандыктан керкем эдебиеттщ барлык мэселелер1 де когамдык- шарушылык салаларындагыдай жумысшы табыныц кез1мен nieuimin отырды. Сол кездеп саяси ем 1 рде «юм кай таптан шыкса, ол сол e 3 i шыккан табыныц сезш сейлемей коймайды» деген кагида бел алып, тек ж9мысшы табыныц ек ш н е кец жол ашылды да, баскаларга какпа таре жабылды. Эрине, Казакстанда кедей таптан шыккан каламгер жоктыц касы болатын. Сондыктан да пролетариат жазушыларыныц уйымына пролетариатты, совет уюметш жыр- лагандар гана муше болды. Ал ауылдан шыккан жазушылардьщ д е т пролетариат eMipiH, каладагы eHflipicTi бшмейтшдйстен де бул такырыпты онша мандытып жаза алмайтын. Сонда да болса, коммунист, комсомол акын-жазушылар революцияны, советпк курылысты, компар- тияны «жацаша» жырлап дуылдата бердк Сол кездеп едеби сынныц сипатын б е л г ш сыншы Г.Тогжановтыц «б1здщ кедей mi л акындарымыз кеп жазгандарьшда коммунист кезшен керш жаза алмай отьф. Геройлары ауьш кедеш - ауылдагы жылкышы, койшы, ауыл коммунист ауьш эйель Пролетариат акын дейтш Сэбитгщ де кебшесе жазып отырганы ауыл кедеш» - деген пшрлершен айкын ануаруга болады. Макталатьш шыгармалар «Жасасьш Совет!», «Жасасын Октябрь!», «Советстан», «Кызьш отау» такылетгес болатын. Мундагы басты мэселе шыгарманьщ керкемдш емес, такырыбы, мазму- ны ед1. Мазмун болганда, эрине, революцияны, компартияны, совет ук1метш жырлау-тугын. КазАПП-тьщ бул багытьша сол кездеп кез1 каракты казак каламгерлершщ басым кепшшцт карсы болып, баскаша усыныстар айтты. Бул ж ен вд е осы уйымныц алгашкы ашьшган кун1нен бастап барлык мэселелерге араласкан С.Муканов «РАПП платформасы казактыц жас пролета риат жазушыларына толык нускау бола алган жок. КазАПП-тыц алдына не аз гана пролетариат багытындагылар болып жеке калу, не енбекпн кара шаруа жазушыларымен косьшып, оларды «кецесшшерд1ц» ьщпалына бермеу мэселеа туды. Осы мэселе КазАПП-та тартыска тусп. 1927 жылдыц казанында КазАПП-тыц жиналысы болып, онда бурынгы «Казак пролетариат жазушылары уйымы» енд1 «Казактыц пролетариат-кара шаруа жазушьшары уйымы» болсын деп, каулы кабылдады. Сол жиналыста жаца атка сэйкестенд1ршген жаца платформа алынды. Платформага 22 Kici кол койды» («Жаца эдебиет», 1931, №6-7) - деп жазады. Сейтш уйымныц аукымы улгайып, мушелер1 кебейе тусп. Бурын пролетар жазушылардьщ уйымы болса, енд 1 шаруа жазушылар да (ауылдан шыккандар) мушелшке алынды; алгашында он шакты гана мушес 1 н 1 ц саны ещц жиырмадан асты. КазАПП-тыц кызмет1 жиырмасыншы жылдардыц соцына карай, оныц басшылыгына М.Кайыпназаров келген соц, T im i ушыга туст1. Эдеби, шыгармашьшык ютерден хабары жок партия Kbi 3 MeTKepi Мустафа уйымныц барлык жумысын жогарьвдагы партия уйымдарыныц ти 1 ст 1 тапсырмаларын мулткс1з орындауга лайыктап журпзд1. Сейтш, КазАПП шыгармашы- лык емес, саяси эюмшшйс уйымга айналды. ¥йым, оныц басшысы М.Кайыпназаров казак каламгерлерш саяси жагынан кадагалап, отьфатын партияныц кьфагы K03i болды. Эдебиетте таптык, партиялык принцип барынша катал усталынды. Бул кезде алашордашыл жазушы лар эдебиеттен ыгыстырылып, кайтсек халыкка кызмет етем 1 з деген максатпен аударма жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|