Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| 2. ЭДЕБИЕТ ТУРАЛЫ АЙТЫСТАР
Тенкер4стен кешн Казакстанда орын алган саяси-элеуметтк езгерктер когамныц эр саласындагы курдел 1 мэселелерд 1 ic жузшде шешуге келгенде, кым-кигаш пш рлер тугызды. Болыиевиктер барлык мэселеге таптьщ тургыдан келш, niK ip кайшылыктарын ушьщтыра тусп. Окыган зиялы кауым таптык принциптщ когамдык-экономикальщ-мэдени ем1рдщ мэ- селелерш шешудщ эмбебап куралы ретшде колданьшуына ашьщ карсы шыга бастады. Когамньщ бай, кедей болып как жарылуы, мэдениет, эдебиет саласында кептеген киын- дыктар, тусшбеушшктер тугызды. Ocipece хальщтьщ гасырлар бойы жасап келген ауыз эдебиетш, эдеби мурасын таптьщ тургыдан жокка шыгарушыльщ, сейтш хальщты рухани кезшен айырушыльщ акьшга симайтын ic едь Осыны тусшген K63i каракты зиялы кауым ез шюрлерш кепш шк алдына усынды. Жиырмасыншы жылдардыц бас кезшде казак эдебиеп жайлы «Енбекпй казак», «Кьвьш Казакстан», «Ак жол», «Жана эдебиет», «Шолпан», «Сана», «TeMipKa 3 biK», «Лениншш жас» т.б. секивд басылым беттершде кызу n k i p алысулар болып erri. Булардьщ 1 иннде «Ецбеюш казак», «Кызыл Казакстан» сиякты ресми органдар непзшен болыневиктердщ кезкарасын коргады да калгандары еркш niKip айтып жатты. Тецкерк женгеннен сон-ак партияныц мэдениет саласындагы багыты белгш болды да сол кезде эдебиет жайлы айтылган пшрлердщ барлыгында д ерлк б е л г ш 6 ip багыттыц принцип! жатты деуге болады. Сол кездеп эдеби сынныц жалпы сипатын С.Мукановтьщ «Кара тактага жазылып калмандар, шешендер» («Ецбекпп казак», I.III.1923), «Эдебиет мэселесЬ («Ак жол», I.IV.1925), Ж.Аймауытовтыц «Магжанныц акындыгы» («Лениншш жас», 1925, №5), Е.Тогжановтыц «Магжаннын акындыгы, Жусшбектщ сыны» (1926), «Керкем эдебиет туралы марксшшдер не дейд 1 ? Жусшбек не дейд1?» («Ецбекпп казак». 22.Х.1925), С.Сэдуакасовтыц «Казак эдебиеп» («Трудовая Сибирь», 1919, №1), «Ka 3 ipri дэу1р - ic дэу1рЬ> («Лениншш жас», 64 Дандай ЫСКАКУЛЫ макалалар непзшен казак эдебиетшде тап акыны жок дегенге сайды. Жусшбек «Тап акыны 33 ip казакта жок. EipaK болуга мумкш. Кдзак жазушылары, акындары тецкершке жолдан косылды. Bip канаты тецкерк рухымен суарылса, екшип канаты ултшылдыкпен суарылып калганы... «Эдебиет1м1здщ е н д т 6 eri тец керкш ш дк, букарашылдьщ болу керек. Бурын оянган улт сез 1 мш туншыкгыру емес, тепстис, тецдк жолына икемдеп, дурыс жуйеге, калыпка Tycipy болу керек» («Ак жол», 1.IV. 1925) - деп жазган болатын. Байкал караганга Аймауытов жазушыларды тапка белуд 1 емес, букарашылдьщты ултшылдыкпен айыптау емес, тец д к жолын усынып отыр. «Казакта тап акыны жок» деген Жусшбектердщ niKipiH Э.Бэйдшдин кате, адасушылык деп тапты. Ол «казакта тап бар, тап болганда да бугш, не кеше гана туган жарымжан, белпЫз тап емес, ертеден 6 epi бар, белгш тап. «Казакта тап жок» дейпндер зауыттардагы, кендер- деп, балык кэс 1 б 1 ндеп, тагы баска ещ црк орындарындагы санасы жаца ecin келе жаткан жуздеген, мыцдаган жумыскерлер 1 м 1 зд 1 кайда жасырып коймак. К.ыр казактарында да тап бар. Казактыц ез турмыс-тсршшк ер екш елтн е карай шаруа тецаздйт, зорлык-зомбылыгы, бай-кедеш, жарлы-жалшысы бар... Мше, каладагы, кьфдагы осы таптардыц жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|