355
Болатбай екеуіміз Қопабай үйінің сыртында
оңаша кеңесіп тұрғанда, менің
есіме түскен апамның сөзі осы еді.Сондықтан Болатбайдың:
-Ал енді қайтесің?-деген сұрауына:
-Қалам, - дедім мен нық дауыспен. (С.М.)
XІV м о д у л ь т е с т е р і А
1)Сөйлем құрмалас сөйлем деп танылу үшін, оның бойынан табылуға тиісті
шарттар:
а) Жай сөйлемдерінің мағыналық
дербестікте болуы
в) Жай сөйлемдерінің арасында мағыналық байланыстың болуы
с) Жай сөйлемдерінің әрқайсысының дербес бастауыштары мен
баяндауыштарының болуы
d) Жай сөйлемдерінің интонациялық
ерекшеліктерінің болуы
е) Осы аталған белгілердің барлығының болуы
2) Құрмалас сөйлемді көрсетіңіз:
а) Балам, жүзің сынық қой.
в) Қарасам, таң атып келеді екен.
с) Көрпелі, алашалы, кілемді, текеметті қонағуар үй.
d) Айдың шалқая тууына қарағанда, қыс қатты болатын сыңайлы.
е) – Бәрекелді, өмір-жасың ұзақ болсын, қарағым !
3) Қимыл-сын бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз:
а) Қалжыңы, күлкісі аралас, шай өте көңілді ішілді.
б) Бейсен шұбатылып шанадан түскенше, еті қызған ат жүріп кетті.
с) Раушан сол орнында отыра берем десе де, болмай столдың басына
шақырды.
d)
Сақман аяқталысымен, көмекшілері қайтып кеткен.
4) Басыңқы сөйлемді көрсетіңіз:
Күн райы, біз Екібастұзбен танысып
үлгермей, бұзыла бастады.
а) Бұзыла бастады в) Біз
Екібастұзбен танысып үлгермей
с) Күн райы бұзыла бастады. d) Біз танысып үлгермей
5) Қарсылықты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз:
а) Қай жақтың атызы бұрын бітсе, сол жақ суды бұрын алады.
в) Бойың көкке жетсе де, ойың әлі қысқа екен.
с) Бұлақты таудан арна ақса, теңіз болар аяғы.
d) Он бір
сан халайықтың бәрі келді, айтқан күні жиылып бірі қалмай.
е) Адамдары, малдары, күркелері қосылып, бір ауылдан бір ауылды
айырып болмайды.
6) Сөйлем түрін анықтаңыз:
Өткен жылы ел ертерек қоныс аударып кеткен
мол сулы, кең арналы қоныс әлі соны тұр.
а) салалас құрмалас сөйлем в) сабақтас құрмалас сөйлем с) жай сөйлем
d)
аралас құрмалас сөйлем
7) Сөйлем түрін белгілеңіз.
Достарыңызбен бөлісу: