Сюжетжәнекомпозиция Көр кем шы ғар ма біртұ тас жүйе ні құ рай ды. Жүйелілік пен тұ тас тық бел-
гі лі бір заң ды лық тар ға ба ғы на ды. Ол – сю жет. Сюжет (фр. – «зат») – өза ра
жал ғас қан оқи ға лар тіз бе гі, біртұ тас же лі сі. Оқи ға де ге ні міз – адам дар дың
ба сы нан кеш кен жағ дайы, бір не ше адам ның қа рым-қа ты на сы ның кө рі ні сі.
Сю жет тің не гі зі – өмір лік тар тыс, кей іп кер лер дің қа рым-қа ты на сын да ғы қақ-
ты ғыс. Сю жет пен кей іп кер лер іс-әре ке тін де ты ғыз бай ла ныс, сабақ тас тық бар.
Сю жет – көр кем шы ғар ма ның маз мұ нын ашып, маз мұн ды пі шін ге кө шірудің
не гіз гі тү рі, жо лы, тә сі лі.
Көр кем шы ар ма да ы ои а лар ды рет-ре ті мен ба ян да лып, бір-бі рі мен бай ла ны сып, бірт тас же лі ру ын сю жет дей міз. Сю жет бол ма са, шы ғар ма да бол май ды. Кез кел ген шы ғар ма ны ала тын бол сақ,
он да су рет те ле тін оқи ға ның бас та луы, да муы, аяқ та луы бар. Оқи ға ға қа тыс ты
адам дар да үй ле сім ді әре кет тер ге тү се ді.
Сю жет тің бас та луы оның кі ріс пе сі тә різ ді: мұн да әде би қа һар ман дар
өза ра қа рым-қа ты нас қа көш пес бұ рын хал-жағ дай, тір ші лік, қо ғам дық ор та,
бо ла шақ оқи ға лар ор ны су рет те ле ді. Бұл –
экспо зи циядеп атала ды.
Сю жет тік бай ла ныс – адам дар ара сын да ғы әре кет тің басы, шы ғар ма
ар қау ын да ғы не гіз гі оқи ға ның ту ын дау се бе бі. Сю жет тік да мудың ең жо ға ры
са ты сы –
шы ар ма ны шары тау ше гі. Мұн да адам дар ара сын да ғы қи мыл-
әре кет кү шейіп, бар лық оқи ға лар мен құ бы лыс тар шо ғыр ла на ды. Шығарма
сюже ті нің шешуші ке зе ңі –
ше шім. Бұл – су рет кер дің өзі сурет теп отыр ған
өмір шын ды ғы на шы ғар ған «үкімі», түр лі тар тыс тан ту ған нақ ты нә тиже.
Көр кем шы ғар ма да ғы оқи ға ның бас та луы, олар дың бай ла ны сы, шарық тау
ше гі, ше ші мі
