Эмбриология

7.2. Қан
1 4 7
7.1-сурет. Адам қанының пішіндік элементтері: 1 — эритроцит; 2 — сегментті- 
ядролы нейтрофилді гранулоцит; 3 — таяқша ядролы нейтрофилді гранулоцит; 
4 — жас нейтрофилді гранулоцит; 5 — эозинофилді (ацидофилді) гранулоцит; 6 —  
базофилді гранулоцит; 7 — үлкен лимфоцит; 8 — орташа көлемді лимфоцит; 9 —  
кіші көлемді лимфоцит; 10 — моноцит; 11 — тромбоциттер (қан табақшалары). Қан 
жұғыны, бояуы Романовский-Гимзе бойынша
пигментімен камтамасыз етіледі. Сонымен катар, эритроциттер өзінің 
плазмолеммасының беткейлерінде адсорбиялау арқылы амин кышқылдарды, 
антиденелерді, токсиндерді және де біркатар дәрілік заттарды тасымалдауға 
катысады.
Ересек еркек адамда кандағы эритроциттердің саны 3,9-5,5 • 10|2/л, ал 
әйелдерде 3,7—4,9• 10І2/ Л болады. Дені сау ересек адамдарда эритроциттер- 
дің саны адамнын жасына, эмоционалдык және физикалық жүктемелерге, 
экологиялык факторлардын ықпалына байланысты өзгеріп отыруы мүмкін.
Пішіні және кұрылысы. Эритроциттердің популяциясы олардың пішіні мен 
көлемдері бойынша біркелкі емес. Адамнын калыпты қанынын кұрамында

148
7-Тарау. Қан жэне лимфа. Қан өндіру (қан түзеу)
оның негізгі бөлігін (80—90%) екі жағы ішіне кіре ойыскан эритроциттер не- 
месе 
дискоциттер
кұрайды. Олардан баска планоциттер (екі жағы да бірдей 
тегіс) және эритроциттердің картая бастаған түрлсрі — тікенекті эритроцит­
тер немесе 
эхиноциттер
(~6%), күмбез пішіндес немесе стоматоциттер (~1 — 
3%), пішіні шарға ұксас немесе сфероциттер (~1%) (7.2-сурет) ажыратылады. 
Эритроциттердің картаюы екі жолмен өтеді: плазмолеммада тістердің пайда 
болуымен немесе кренирлену аркылы және плазмолемманың аймағының ин- 
вагинациялануы аркылы (7.3-сурет).

жүктеу/скачать 74,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: