Эмбриология
7-Тарау. Қан жане лимфа. Қан өндіру (қан түзеу) 7.5 -сур ет. Ретикулоциттер (Г.А. Алексеев және И. А. Кассирский бойынша)
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Афанасьев
- Бұл бет үшін навигация:
- Плазмолемма.
| 150
7-Тарау. Қан жане лимфа. Қан өндіру (қан түзеу) 7.5 -сур ет. Ретикулоциттер (Г.А. Алексеев және И. А. Кассирский бойынша): түйіршіктіторлы субстанция шумақ түрінде (I), жеке жіптер түрінде, розеткалар түрінде (II, III), түйіршіктер түрінде (IV) Аурулар барысында эритроциттердің аномальды түрлері пайда болуы мүмкін, ол көбінесе гемоглобиннің (НЬ) кұрылымынын өзгерісімен байла- нысты. Гемоглобиннің молекуласында тек кана бір амин кышкылдын ауыс- тырылуы эритроциттердің пішінінің өзгеруіне себеп болуы мүмкін. Мысалы, орак пішінді жасушалы анемия жағдайында наукастың гемоглобиндерінің тізбесінде гендік закымдану болады да, пішіні орак тәрізді эритроциттердің пайда болуына әкеледі. Әр түрлі сыркаттар кезінде эритроциттердің пішінінің бұзылуы поикилоцшпоз деп аталады. Калыпты канның кұрамындағы эритроциттерінің мөлшері де әркилы болады. Эритроциттердің көбісінде (~75%) диаметрлері 7,5 мкм шамасын- да болады да, оларды нормоңиттер деп атайды. Эритроциттердің калған бөлігі микроциттерден (-12,5%) және макроциттерден (-12,5%) түрады. Микроциттердің диаметрі 7,5 мкм томен, ал макроциттердің диаметрі — 9—12 мкм болады. Эритроциттердін көлемінін өзгерісі канның ауруларында байкалады, оны ацизоцитоз деп атайды. Плазмолемма. Эритроциттің плазмолеммасы нәруыздык — липидтік жасу- шалык мембрана. Онда жаксы дамып жетілген, мембрананың глико- липидтерінің, гликосфинголипидтерінің және гликопротеиндерінің күрамына кіретін олигосахаридтерден түзелген гликокаликс болады. Мембраналык гликопротеиндер — гликофориндер жаксы таралған. Олармен адам каны топтарының арасындағы айырмашылыктарды байланыстырады. Гликофо риндер тек эритроциттерде ғана аныкталған. Гликофориндердің кұрамына сиал кышкылының калдыктары кіріп, эритроциттердің үстіңгі беткейінің теріс зарядтылығын калыптастыруға катысады. Гликолипидтер мен гликопротеиндердіңолигосахаридтері эритроциттердін антигендік касиеттерін, яғни оларда болатын агглютиногендерді аныктайды. Эритроциттердін беткейлерінде Ажәне В-агглютиногендер аныкталған, олар ды күрамында аминоканттар мен глюкурон кышкылы бар полисахаридтер кұрайды. Агглютиногендер кан плазмасының сәйкестенген нәруыздарының және глобулиндер фракциясының кұрамындағы агглютининдердің ықпалымен эритроциттердің агглютинациясын (бір-біріне жабысуын) камтамасыз етеді. Агглютиногендердін және агглютининдердін болуына орай канның 4 тобын ажы- ратады: 0 ( 1 ) топтың канында А- және В-агглютиногендер болмайды, бірак а- және Р-агглютининдер болады; А (II) топтың канында агглютиноген А және а-агглю тинин |