Дәріс №3 Өнеркәсіптік микробиология. Инженерлік энзимология (1 бөлім) Жоспар

1 
Дәріс № 3 Өнеркәсіптік микробиология. Инженерлік энзимология (1 бөлім) 
 
Жоспар 
 
1. Өнеркәсіптің әртүрлі салаларында микробиологиялық процестерді қолдану 
2. Тәжірибеде микробиологиялық синтезді қолдану 
1. Өнеркәсіптің әртүрлі салаларында микробиологиялық процестерді 
қолдану.
Биотехнологияның жаңа эрасы өз уақытын Уатсон мен Криктің ДНҚ 
молекула құрылымын ашқаннан бастады. Биосинтез объектерін алу үшін гендік 
және клеткалық инженерияны пайдалану басталды. Тірі клетка және ДНҚ молекула 
зерттеулерінің негізгі обьектісі болып табылады. Синтез жасайтын антиденелер, 
бірақ тез өспейтін және көбейтілмейтін адам клеткасын белсенді өсетін рак 
клеткаларымен тұтастырды. 
1.
Алғашқы метаболит
–бұл микроорганиканың өсуі үшін қажет төменгі 
молекулярлық қоспалар. Біреулері макро молекулалы топтардың қосылысынды 
басқалары коферменттердің синтезіне қатысады. 
Екінші метоболиттер
- таза 
куль-тардың өсуі үшін қажет емес жоғарғы мол қоспалар. 
2.
Жануарлардың және өсімдік клеткаларының структуралық элементтері: 
цитоплазмалық мембрана, ядро, митохондрии, лизасомы, аппарат Гольджи, 
вакуоли, эндоплазма, клеткалық қабырғасы. 
Цитоплазмалық мембрана
клеткаларға қажетті заттардың түсуін және алмасу 
өнімдерінің шығуын реттейді. Мембрана клетканы жеке бөліктерге бөледі, олардың 
әрқайсыларында жеке биохимиялық процестері өтеді. Мембрана ақуыздардан және 
липидтерден тұрады. 
Фагацитоз – бұл қатты бөлшектерді сіңіру. Пиноцитоз – сұйық материалдарды 
сіңіру эндацитоз және эгацитоз – әр түрлі материалдарды клеткаға және клеткадан 
енгізу және шығару процестері. 
Цитоплазма 
– цитоплазмалық мембранамен қорщаған клеткалардың ішіндегісі. 
Ол гетерогенді жертесі болып табылатын дисперлі орта және дисперлі фазадан 
құралады. Суда еріген молекулалы заттар дисперлі орта. Ал жоғары молекулалық 
қоспалар: ақуыз, көмірсулар- дисперлік фаза деп аталады. Цитоплазма ішіндегісі – 
тургор
деп аталады. Осы клеткалардың түрі осматикалық қысыммен сипатталады. 
Клеткалардың осматикалық қысыммен және ортаның балансының бұзылуы 
клетканың жойылуына әкеледі. Цитоплазмалық клеткалардың қабықшасынан 
бөлінуі нәтиже клеткаларының бөлінуі плазмолиз деп аталады. Клеткаға сұйықты 
енгізуі және анық жарылуы плазмоптиз деп аталады. Ядро, митохондрия, рибосом, 
аппарат Гольджи белсенді клеткалық органоидттар, олар цитопалазмада болады.