Білім беру бейімі
- жалпы;
- арнайы (математикалық, гуманитарлық, жаратылыстану т.б.);
- қосымша кәсіптік.
Осы позициялар бойынша білім беру сипаттары
Білім берудің жүйе ретінде ақсүйектік немесе клерикалды, мемлекеттік, жеке меншік,
муниципалды немесе федералды екендігі;
Білім беру жүйе ретінде деңгейлігімен, сатылығымен сипатталады. Оның негізіне, басым
көпшілік жағдайда, жас ерекшеліктік өлшемдер алынады. Барлық мемлекеттерде
жеткілікті деңгейде мектепке дейінгі білім, үш сатылы мектептік (бастауыш, орта,
жоғары) жүйе қалыптасқан.
Білім беру жүйесіне деңгейлердің сабақтастығы, басқаруға икемділігі, тиімділігі,
бағыттылығы тән.
Білім беру жүйесінің ұсақ жүйелеріне сапалық және сандық сипат тән.
Білім беру жүйе ретінде А.И. Субетто мен Н.А.Селезневалар бойынша дуалистік
принципке сәйкес бір мезгілде қызмет ету және дамумен анықталады.
Бұл көрсеткіштер әлеуметтік-экономикалық және жалпы педагогикалық болғанмен
психологиялық-педагогикалық аспектілерді де белгілейді.
Психологиялық-педагогикалық аспектілер мынадай сұрақтарға жауап беруден тұрады:
- адам (бала) немесе оның ата-аналары білім беру жүйесі кезеңдерінің барлық иерархиясын
көз алдына келтіре отырып, дұрыс таңдауды қалайша жүзеге асырады;
- әрбір білім беру құрылымының (кіші, орта, мектептегі жоғары кезең, гимназиялық,
лицейлік) оқыту субъектісі – білім алушыға қатынасы қалайша жүзеге асырылады;
- бір құрылымдағы алдыңғы дайындықтың келесі кезеңде білім алуды жалғастыруға
мүмкіндігі, оның әрқайсысындағы әрекеттің тиімділік критерийлері, осы жүйені басқару
механизмі қандай және басқару ерекшелігіндегі жетістіктерді тестілеу көмегімен
анықтау.
Білім беру процесс ретінде:
Оқыту процесінде тұлғаның дамуы және өзін-өзі дамыту және білім берудің үздіксіздігі
арқылы танылады.
Білім берудің нәтижесі болып: