Арнайы педагогика


Біріктіріп оқыту шартында арнайы педагог қызметінің бағыты



Pdf көрінісі
бет93/136
Дата27.11.2023
өлшемі3,1 Mb.
#129284
түріОқулық
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   136
Байланысты:
Арнайы педагогика кітап

Біріктіріп оқыту шартында арнайы педагог қызметінің бағыты 
Арнайы педагог жұмысының негізгі бағыттарының бірі – дамуында 
ауытқуы бар баланың ата-анасымен тығыз қарым-қатынаста болу. Баланы 
оңалту мен кіріктіру бағдарламасын жүзеге асыруда ата-ана мен отбасы 
серіктес ретінде қарастылуы қажет. Сондықтан да мүмкіндігі шектеулі 
баланы кіріктірудегі кешенді бағдарламада отбасының әлеуметтік-
интеграциялық шараларды жүйелі орындау қатынастарын қалыптастыру 
үшін міндетті түрде ата-аналармен арнайы дайындық жұмыстары 
қарастырылады. Отбасы бала бойындағы әлеуетін ашуға және көтеруге 
көмектесу қажет: оңалту және кіріктіру. Қалыпты деңгейде дамыған 
баланың ата-анасы мұндай отбасымен қарым-қатынас жасаудан аулақ 
болады.Сол себептен арнайы педагогпен қатар барлық білім беру 
мекемелеріндегі мұғалімдер ұжымының негізгі міндеттерінің бірі – 
дамуында ауытқуы бар бала отбасының басқа да отбасылармен қарым-
қатынас жасауын ұйымдастыру. Жоғарыдағы серіктестік қызметті жүзеге 
асыру үшін мектепте ата-аналар үшін арнайы клубтар, мектептік іс-
шараларға қатыстыруға көмек көрсететін арнайы топтар ұйымдастырылуы 
мүмкін. Сонымен қатар ата-аналарға кеңес беретін арнайы психологтар 
жұмыс жасау қажет. Қалыпты деңгейдегі және мүмкіндігі шектеулі 


232 
балалардың ата-аналармен әңгемелесу, дөңгелек үстел және тренингтер, 
арнайы дәрістер ұйымдастыру. 
Арнайы педагог сабақты жүргізумен қатар мүмкіндігі шектеулі 
баланы тәрбиелеу үрдісіне белсенді қатысады. Тәрбие педагогикалық 
үрдістің бір бөлігі болып жеке тұлғаның даму ерешеліктерін, өмір 
стратегиясын анықтайды. Тәрбиенің экзистенциальды және әлеуметтік 
құндылығы жеке тұлғаның әлеуметтік мәдени тәжірибені меңгеру 
бойынша алуантүрлі қызметін қалыптастыруға ынталандыру мен 
ұйымдастыру үрдісін жүзеге асырады: білім, тәжірибелік білік пен дағды, 
әлеуметтік қатынасты жоғарлататын шығармашылық әрекет амалы. 
Сондықтан да дамуында ауытқуы бар баланы мектеп ішіндегі түрлі 
тәрбиелік үрдіспен қатар сыныптан тыс жұмыстарға қатыстыру қажет. 
Р.П. Дименштейн, П.Ю. Кантор, И.В. Ларикованың көзқарасы 
бойынша мұғалімнің сыныпқа енгізілген психикалық және дене дамуында 
ауытқуы бар баламен жұмыс жасап, түрлі категориядағы балаға оқу 
материалын түсіндіру мен туындаған проблеманы шешуге қабілетті 
болғанда ғана жоғары бағаланатынын айтқан. Сондықтан да түрлі 
деңгейдегі балаларды біріктіріп оқыту мен тәрбиелеудегі тәжірибенің 
жемісті болуы мұғалімнің құзыреттілік деңгейімен байланысты. Бұл 
біріктіріп оқыту жүйесінде мұғалімнің жұмыс жасай алу қабілеттілігін 
жоғарлату үшін педагогикалық кадрлардың қайта даярлануы мен 
біліктілігін көтеру курстарынан өтуін талап етеді. 
Мүмкіндігі шектеулі бала дамуының алуантүрлігін ескере отырып, 
жалпы білім беру мекемелеріндегі мұғалімдерінің арнайы педагогика мен 
психология, коррекциялық педагогика, валеология бойынша білімдерінің 
болуы маңызды рөл атқарады. Жалпы білім беру мекемелеріндегі 
мұғалімдердің көбіне оқытудың көрнекілік және дамытушылық сипаттағы 
жеке және әр түрлі амалдардың дидактикалық үрдістерін талапқа сәйкес 
жүзеге асырудың түзете оқу-тәрбие жұмысының амалдарын меңгеруді 
және сабақты беру әдістемесінің негізгі ережелерін қайта қарастыру 
қажет. Жалпы білім беру жүйесіндегі мұғалімдерге арнайы педагогика 
мен психология саласында ағартушылық жұмыстарын ұйымдастыру 
қажеттілігінің нәтижелері көптеген зерттеу жұмыстарында дәлелденген. 
Зерттеушілердің жұмыстарында жалпы білім беру мекемелеріндегі 
мұғалімдердің психикалық дамуы тежелген және жеңіл деңгейдегі ақыл-
ойы кем балалармен қатар мінез-құлқында ауытқушылығы бар қалыпты 
деңгейде дамыған баламен жұмыс жасауға дайын еместігін көрсеткен. 
Жалпы білім беру жүйесіндегі мұғалімдерді қайта даярлау кезінде 
инклюзивті білім берудің әлеуметтік-психологиялық аспектісіне ерекше 
көңіл бөлу қажет, өйткені дамуында ауытқуы бар баланың білім беру 
жүйесіне кіріктіруде сыныптың, топтың әлеуметтік және психологиялық 
қалпы өзгереді. Бұл оқыту барысында қарама-қайшылық пен 


233 
конфликтінің, 
күйзелістің 
және 
психотравмалық 
жағдаяттардың 
туындауына жол бермеу үшін мұғалім алдын алу шараларын 
ұйымдастыру немесе дұрыс шешім қабылдай алуы қажет. Дегенмен, әр 
мұғалім дамуында ауытқуы бар баламен қандай қарым-қатынаста болуын 
дербес анықтап шешуі керек: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   136




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет