Мектеп геометрия курсындағы салу есептері 1 курс магистранты Қайнарбай Назерке Ақылбекқызы

 
Зертте
у
.
Есептің екі шешімі болатынын аңғару қиын емес, өйткені берілген 
шеңбердің радиусына тең кесіндіні 
А
нүктесінен бастап 
𝑏
түзуінің бойына екі бағытта 
салуға болады. Жоғарыда есептің бір шешуі қарастырылады. Оның екінші шешуін алу 
үшін
𝑏
түзуінде ұзындығы 
𝑟
– ға тең 
𝐴𝐹
кесіндісін саламыз. 
С 
және
𝐹
нүктелерінің 
ортаңғы перпендикулярын, яғни 
𝑑
түзуін жүргіземіз. Сонда 
𝑏 
және
𝑑
түзулері 
𝑂
1
нүктесінде қиылысады. 
𝑂
1
С
түзуі берілген шеңберді 
𝐵
1
нүктесінде қияды. Сонда 
𝐵
1
жанасу нүктесі болады. Центрі 
𝑂
1
нүктесі болатын, 
𝐴
және 
𝐵
1
нүктелері арқылы өтетін 
шеңбер есептің екінші шешуі болады. Есептің бірінші шешуі болатын шеңбер (
О; |АО|
) 
берілген шеңбермен іштей жанасса, есептің екінші шешуі болатын шеңбер (
О
1
; |𝐴О
1
|
) 
берілген шеңбермен сырттай жанасады. [3] 
Оқушылардың салу есептерінің шешу жолының толық схемасын меңгеру өте 
үлкен жауапкершілік. Талдау, салу, дәлелдеу және зерттеу логикалық ойлаудың барлық 
кезеңдерін сай келеді. Берілген шешу жолдарын оқытқан кезде, біріншіден, бірқалыпты, 
жүйелікті сақтау керек. Екіншіден, үнемі салу есептерін шешу жолдарын қа
йталап оқыту және талап қоя білу керек деп ойлаймыз. Онымен бөлек, 
сауалнаманы қарастыратын болсақ, бұл өте өзекті мәселеердің бірі болып табылады. 

МЕКТЕП ГЕОМЕТРИЯ КУРСЫНДАҒЫ САЛУ ЕСЕПТЕРІ
308 
Себебі, оқушылар салу есебіне берілген есептерді шығаруға қиналады. Не үшін, нені 
іздеу, осы тәсілді неліктен таңдап алғанын түсінбейді. Мұғалімдер сауалнамасы 
бойынша салу есептеріне қосымша сағат қосу керектігін түсінеміз. Әдістемелік ақпарат 
көздерінің, есептердің аздығы туралы сөз қозғады. Мақалада салу есептерінің кезең 
бойынша, қалайша сауатты шығару керек екенін мысал-есеп арқылы көрсеттік. 
Жоғарыда айтылған мәселердің шешу жолы – практика арқылы болмақ. Яғни сапалы 
салу есептері кітаптар, әдістемелік құралдар болуы және де салу есептеріне байланысты 
қосымша сабақтар қойылуы керек.
 

МЕКТЕП ГЕОМЕТРИЯ КУРСЫНДАҒЫ САЛУ ЕСЕПТЕРІ
309 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 
1.
Александров, И.И. Сборник геометрических задач на построение с решениями 
/И.И.Александров. – М.: Учпедгиз, 1954. 
2.
Альсейтов А. Г. Математика: Планиметрия. – Орал, 2013. 
3.
Аргунов, Б.И. Элементарная геометрия: учеб. пособие для пед. ин-тов / Б.И. 
Аргунов, М.Б. Балк. – М.: Просвещение, 1966. 
4.
Белошистая, А.В. Задачи на построение в школьном курсе геометрии / А. В. 
Белошистая // Математика в школе. – 2002. – №9. – С. 47-50. 
5.
Бүкүбаев К. Геометрия: Жалпы орта білім беретін 7-сыныбына арналған 
оқулық/ Бүкүбаев К., Миразова А., Ағанина Қ. – Алматы: Атамұра, 2003. 
6.
Бүкүбаев К. О., А. Т. Миразова, Қ. Ж. Ағанина «Геометрия 7, есептер мен 
жаттығулар жинағы»: Жалпы орта білім беретін мектептің 7-сыныбына 
арналған. – Алматы: Атамұра, 2003.
7.
Волчкевич. Уроки геометрии в задачах.7-8 класс. – М. МЦНМО, - 2016. 
8.
Геометрия: доп.главы к шк.учеб.8 кл.: учеб.пособие для учащихся шк.и классов 
с углубл.изуч.математики / Л.С.Атанасян, В.Ф. Бутузов, С.Д. Кадомцев и др. – 
М.: Просвещение, 1996.