Субъект қатынастар жүйесінде
Білім беру процесі субъектінің ӛзгешелігі, субъекттің басқалармен
қатынастар жҥйесінде қалыптасуы сияқты маңызды сипаттаманы да
бейнелейді. Білім беру процесі кез-келген педагогикалық жҥйеде әр
125
тҥрлі адамдармен, топтармен, ҧжымдармен кӛрсетілген (оқытушылар,
мҧғалімдер, сыныптар және т.б.).
«Әрбір дара субьект бір уақытта әр
түрлі ұжымдық субъекттерге жатады. Танымдық іс-әрекеттің түрлі
жүйелері, ӛз стандарттары және нормаларымен индивид бойында
қайсы бір тұтастыққа ықпалдасады. Соңғының болуы Мен бірлігі үшін
қажетті шарт болып табылады»
[105. б. 281]. Сондықтан да
ҧжымдық субъект проблемасы ӛздігінен оқу тәрбиелік және ӛнімділік
проблемасына, шәкірттер мен (Я.Л. Коломинский) мҧғалімдер ҧжымы-
нының ӛзара қатынасы проблемасына әлеуметтік қоғамдастықтың жеке
жағдайы ретінде айналады (А.В. Петровский, А.И. Донцов, Е.Н.
Емельянов және т.б.).
***
Білім беру процесінің субьекттері таным, іс-әрекет, ӛмір
субъекттеріне тән жалпы қасеттермен де, сондай-ақ олардың
ерекшеліктері айқындалатын және олар ҥшін ерекше білім беру
процесінің субъекттеріне тән қасиетттермен де сипатталады.
Ӛ з і н - ӛ з і т е к с е р у г е а р н а л ғ а н с ҧ р а қ т а р
1.
Объект пен субъекттің танымда және іс-әрекетте қатар болуы жайлы
қағида нені ҧйғарады?
2.
Білім беру процесі субъектінің қандай сипаттамаларын негізгілер
ретінде қарастыруға болады?
Ә д е б и е т
Абульханова К.А.
О субъекте психической деятельности. М., 1973.
Брушлинский А.В
. Проблемы психологии субъекта. М., 1994.
Леонтьев А.Н
. Избр. психологические произведения. М., 1983. Т. 1,2.
Лекторский В.А
. Коллективный субъект. Индивидуальный субъект //
Субъект, объект, познание. М., 1980.
126
Достарыңызбен бөлісу: |