Психологиялық тексеру
Психологиялық тексеруде баланың әлсіз ғана емес, күшті қасиетіне де мән
беру керек.
Психологиялық тексеруде міндетті түрде педагогикалық құжаттарды оқы
п шығу керек: балаға берілген мінездеме, жұмыс дәптері, суреттер.
Психологиялық тексерулер әңгімелесуден басталады. Ол
баламен эмоциональды қатынас орнатуға бағытталған.
Әңгімелесуде баланың қоршаған ортаға қызығушылығын, сүйіп істейтін
ісін анықтау керек. Баланың өзін ұстауына қарап, жаңа ортаны қалай
қабылдағанын бақылап жұмысты ары қарай жалғастыру керек.
2.
Сенсорлық кемістігі бар адамдардың меңгере алатын
мамандықтарының (кәсіп түрлерінің) тізімін жасаңыздар және
оларға қажетті функционалдық қабілеттер мен еңбек жағдайларын
сипаттаңыздар.
Инклюзивті оқытуды ашқан мектептерде оқыған балалар адам құқығы
туралы білім алуға мүмкіншілік алады, өйткені олар бір-бірімен қарым-
қатынас жасауға, танып білуге, қабылдауға үйренеді. Кемтар балаларың ата-
анасы көмекші не арнайы мектептер мен мектеп интернаттарға,
психологиялық-педагогикалық түзету кабинеттері мен сыныптарына
балаларын бергісі келмесе жалпы балалар оқитын мектептерге ПМПК–ның
қорытыңдысы бойынша көрсетілген, яғни баланың денгейіне қарай
жеңілдетілген бағдарлама бойынша инклюзивті оқытуға беруге міндетті.
Инклюзивті оқытуға жалпы мектептерде арнайы мұғалімдер – психолог,
әлеуметтік мұғалім, олигофренопедагог, логопед мұғалімдері болмаған
жағдайда, тәрбиешілерді, бастауыш сыныптың мұғалімдерін, қазақ тілі
мұғалімдерін мүмкіндігі шектелген кемтар, мүгедек балаларды инклюзивті
оқыту курыстарына оқытып алулары қажет. Ең алдымен, мектепте оқуды
бастауда балалардың өздері ғана емес, сонымен қатар олардың ата-
аналарының психологиялық дайындығын талап ететінін атап өткен жөн,
өйткені осы санаттағы оқушылар үшін бірінші сыныпқа көшу психологиялық
сипаттағы елеулі қиындықтармен ұштасады. Мысалы, күрделі тіл кемістігі
бар балаларда айналасындағылармен байланыс қиын.
Алайда, бұл балалардың ой-өрісін сақтау және сөйлеуді есту қабілеті бар
фактіге қарамастан, олар үшін басқа адамдармен, әсіресе құрдастарымен
байланыс орнатудың үлкен күрделілігін білдіреді, оларға төмендеген
психологиялық мотивация, тұйықтылық, өз мүмкіндіктеріне сенімділіктің
болмауы, айқын негативизм, оның ішінде білім беру әсеріне қатысты,
сондай-ақ шытырмалылық, жоғары қорлаушылық және көптеген
жағдайларда басқа адамдармен, әсіресе құрдастарымен байланыс орнатудың
аса күрделілігін көрсетеді. Бас миының органикалық зақымдануымен
байланысты сөйлеудің күрделі бұзылуынан жалпы білім беретін мектепте
толыққанды оқытуға кедергі жасайды. Осыған байланысты инклюзивтік
білім беру жолдарын іздеу туралы мәселелер туындады. Инклюзиялық
мектепке дейінгі мекемелердегі арнайы мамандар күрделі тіл кемістігі бар
балалармен түзету жұмысының мектеп алды даярлаудың жолы ұсынылады.
Инклюзивті оқытуға дайындау нәтижелері келесі аспектілерде көрінетін
баланың психологиялық дайындығымен ұсынылуы тиіс:
Мектеп алды кезеңде күрделі тіл кемістігі бар баланы инклюзиялық
оқытуға дайындауда — баланың алдында жаңа мүмкіндіктердің
келешегін ашады деген сенімді қалыптастыру,
Баланың ерік-күші мен қандай да бір шешімдерді эмоционалдық
аясына қолдану,
пайда болған қиындықтарды жеңуге тәрбиелеу,
басқа адамдарға қамқорлық жасауға дайындығын болжайтын
эмоционалдық дайындық;
интеллектуалдық дайындық, яғни оқыту басталған сәтте балада
қарапайым білімнің және қарапайым логикалық операцияларға
әзірліктің болуы:
бала салыстыра білуі, қорыта білуі, талдай білуі тиіс, ұсақ қолдың
моторикасы және қимылдарды үйлестіру,
сондай-ақ оған бағытталған сөйлеу нұсқауларын түсіну қабілеті
дамуы тиіс,
қоршаған ортамен (мысалы, педагогтармен және құрдастарымен)
қарым-қатынас қызметінің қалыптасуын болжайтын әлеуметтік-
психологиялық дайындық);
сөйлеу дайындығы-бұл ең басты аспектілердің бірі болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |