М ЕДИЦИНАЛЫ К, М И К Р О Б И О Л О Г И Я
145
каж етп шарт болып табылады. Осыган орай, олар ушш ауру - бул эволюция барысында макроорганизммен
симбионттык катынас калыптасуыныц нэтижес1 болып табылады.
Сапрофиттер
(грек: Баргоэ - нпршен, рИу1:оп - еЫмдж) немесе патогенслздер -
бул еЫмджтердщ
жэне жануарлардыц ел1 тшдер1мен немесе олардыц п р ш ш ж ету кезш деп ешмдер1мен коректенетш
микробтар. Эрб1р турлердщ коректж субстраттарга талгамдылы к дэрежес1 эртурл1 болады. Олар
макроорганизмге байланысты емес, оларга тек кана дайын органикальщ заттар кажет.
Кейб1р микробтар, мысалы, кYЙдipгi жэне Ыреспе коздыргыштары топыракта сапрофиттер ретшде
п р ш ш ж етедг Метаболиттер кез1 жэне п р ш ш ж ету ортасы ретшде пайдалану уш ш макроорганизмге
енгеннен кешн олардыц патогендиип керше бастайды.
Шартты-патогендтер
(син.: потенциалды патогендшер немесе оппортунист^ инфекциялардыц
коздыргыштары) - бул
макроорганизмге тию п жагдайда, ягни макроорганизмнщ резистенттш п курт
темендеп, кеп мелшерде макроорганизмнщ ¡шю ортасына тускенде (пассивп енгенде) ауру тугызушылык
эсер ететш микробтар. Олар патогещц микробтар мен сапрофиттердщ аралык жагдайында орын алады.
Шартгы-патогецщ микробтарга адамдардыц калыпты микрофлорасыныц екшдер1 немесе жукпалы аурулар
тудыра алатын еркш ем1р суруни микробтар жатады. Ойткеш олар эволю циялык даму барысында
сапрофиттж, эр1 паразиттж ем1р суру кабшеттипгш сактаган. Патогенд1
микробтардыц ерекш елш сол
макроорганизмнщ ауруы олар ушш биологиялык тур ретшде п р ш ш ж етуге каж етп шарт емес, тек кана
симбионттык катынастардыц бузылуыныц нэтижеш болып табылады. Патогещц жэне шартты-патогенд1
микробтардыц арасындагы тупю айырмашылыгы осында.
Кдз1рп кезде микробтарды патогещц жэне шартты-патогещй деп белудщ салыстырмалы екещ цп
жалпы танылган тусшж.
Достарыңызбен бөлісу: 
