Грам-Tepic бактериялардыц жасуша кабыргасыныц курамына пептидогликанныц

М Е Д И Ц И Н А Л ЬЩ М И К Р О БИ О Л О Г И Я
37
электронды микроскопта караган кезде сырткы мембрана толкын тэр1здес уш кабатты, цитоплазматикалык 
деп аталатын imKi мембранага уксас болып келедь Бул мембрананьщ Heri3ri компоненттер1 липидтердщ 
биомолекулярлы (косарланган) кабаты болып табылады.
Сырткы мембрана, липополисахаридтерден, фосфолипидтерден ж эне акуыздардан куралган, 
мозаикалы курылым. Оньщ 
i u i K i
кабаты фосфоли-пидтерден, ал сырткы кабаты липополисахаридтен (ЛПС) 
турады . М ш е сондыктан, сырткы мембрана ассиметриялы болады. Сырткы кабаттыц ЛПС-д! уш 
фрагменттен куралады:
А 
липид1 - консервативп курылым, грам-Tepic бактерияларда б1рдей;
Ядролык, немесе езектк , коралык бел!м (лат. 
core -
ядро), консервативт1 олигосахарида курылымга 
катысты;
П олисахаридтщ жогары вариабельд1 О -спецификалык 
Ti36eri, 
кайталаны п отыратын уксас 
олигосахаридтж реттш ктерден куралган.
Цитоплазмалык, мембрана
- ультражука кесшдшерд1 электронды микроскоппен караган кезде уш 
кабатты мембрана екшдшш керем1з (аралары аш ы ктусп кабатпен белшген, 2,5 нм калындыктан туратын 
2 кунлрт кабаты болады). Курамы бойынша жануарлар плазмалеммасына уксас, eKi липидп кабаттан 
жэне мембрана курылымын Tecin OTin жататын интегральды акуыздар мен беткешне енпзитген фосфо­
липидтерден турады. Булардыц Keft6ipeynepi заттарды тасымалдауга катысатын пермеазалар болып 
табылады.
Цитоплазмалык мембрана - компоненттер1 козгалмалы динамикалык курлым, сондыктан оны суйык, 
жылжымалы зат ретшде карастырады. Ол бактерия цитоплазмасын сыртынан коршап, осмостык кысымды 
реттеуге, заттарды тасы малдауга ж эне жасуш аныц энергия алмасыуна катысады (электрондарды 
тасымалдайтын ферменттер пзбектерц аденозинтрифосфатаза жэне т.б. аркылы).
Цитоплазма
бактерия ж асуш асыньщ н е п з п келем ш алып ж атады , ол epirim акуыздардан, 
рибонуклеин кышкылдарынан, косындылар мен акуыздар тузшуше (трансляциясына) жауап беретш - 
рибосома болып табылатын кептеген усак гранулалардан турады.
Цитоплазмада баска да кептеген косындылар болады, олар гликоген гранулалары, полисахаридтер, 
бета-оксимай кышкылдары мен полифосфаттар (волютин). Волютиннщ н еп зп боягыш заттаргауксастыгы 
болады да арнайы бояу эдютер1мен (мысалы, Нейссер бойынша) бояган кезде метахроматикалык гранулалар 
тэр1зденш кершедкТолоуидин кепмен немесе метилен кегшд1р1мен бояган кезде волютин кызыл-кулпн 
туске ал бактерия цитоплазмасы кектуске боялады. Волютин дэндерш щ ж асуш а шеттершде каныктуске 
боялып орналасуы дифтерия таякшаларына тэн касиет.
Нуклеоид
- бактериялардагы ядро эквивалент]. Ол бактерияньщ орталык аймагында орналаскан, 
ш у м ак с и як тан ы п т ы гы зд а л га н , eKi ж ш ш ел1 ДЬЩ болы п т а б ы л а д ы . Б а к т е р и я я д р о с ы н д а
эукариоттардыюмен салыстырганда, ядро кабыкшасы, ядрошыктар мен 
Heri3ri 
акуыздар (гистондар) 
болмайды. Кдлыпты жагдайда, бактерия жасушасы туйыкталган сакина куш ндеп ДНК^ молекуласы болып 
келедг Бел ¡ну бузылыстары кезшде 4 немесе одан да кеп хромосомалар болуы мумкш. Нуклеоидты арнайы 
бояу эдютер1мен бояп, жарыктык микроскоппен караган кезде керуге болады. Ол: Фельген немесе 
Романовский-Гимзе эдютерг Бактерияньщ ультражука кесшдшершде нуклеоид фибриллярлы, ж т ш е тэр1зд1 
курылымды Д Щ -л ы бар акшыл 

жүктеу/скачать 47,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: