П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы


Біресе,  біржалғаулықтары іс-әрекеттің кезек-  пен бірінен соң бірі қайталанып отыратынын  білдіру үшін қолданылады.  Біресе



Pdf көрінісі
бет783/879
Дата03.12.2023
өлшемі38,54 Mb.
#133403
1   ...   779   780   781   782   783   784   785   786   ...   879
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

Біресе, 
біржалғаулықтары іс-әрекеттің кезек- 
пен бірінен соң бірі қайталанып отыратынын 
білдіру үшін қолданылады. 
Біресе 
Л/р/с&жеге, 
біре-
се тілмашқа кезек-кезек, жалтак-жалтақ қарай-
ды
(Әуезов).
Бір 
шылауы етістіктердің тікелей алдында 
келіп қолданылады. 
Қосқа
бір кірдім,
бір шық-
тым
(М ұқанов).
10.1.1.4. Себеп мәнді жалғаулықтар
Себептік қаты насты білдіретін ж алғаулы қ- 
тарға 
ойткені, себебі 
шылаулары жатады. Бұл 
шылаулар салалас құрмаластың жай сөйлемдерін 
байланыстырып, соңғы сөйлем алдыңғы сойлем- 
дегі іс-әрекеттің себебін білдіреді. 
Ешкім үнде-
мейді,
ойткені бұндағы кісілердің бәрі де қарт
эйелдің дауысын білетін
(Нұрпейісов). 
Әй, ол же-
ңер сені,
себебі келешек оныкі ғой
(М ұқанов). Бұл 
мысалдардағы 
себебі, ойткені 
шылаулары алдыңғы 
сөйлемде болған іс-әрекет, ж ай-күйдің болу се- 
бебін көрсету үшін қолданылып тұр.
10.1.1.5. Салдар мәнді жалғаулықтар
Салдар мәнді шылауларғасондықтан, 
сол се-
бептіжалғаулықтары жатады. Олар құрмаластың 
жай сөйлемдердің арасында қолданылып, соңғы
еөйлем ^ұрамына енеді. Бұлар болған іс-әрекеттің 
нәтижесін, салдарын білдіру үшін қолданылады. 
Оңай алдаймын дейтін,
сондықтан 
оңай алдана-
тын анайы мінездері жоқ емес
(М үсірепов). 
А л
мынау өз бетімен тэрбиеленген,
сондықтан 
ол
қисық болып өскен
(Алтынсарин) деген құрмалас- 
тардағы екінші жай сөйлемдердегі салдарлық ма- 
ғынаны білдіруге қатысып тұрған ж алғаулы қ - 
сондықтан.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   779   780   781   782   783   784   785   786   ...   879




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет