жөнелді
( Бөкеев).
Әукім-әукім, ақ бұзау, ертерек
өс, құтты бол!.. Сиыр бол да, сүтті
5ол/(Тұрман-
жанов)
Қоянның ышқына қашқанын қызық көріп
“Айтақ, айтақ!
”
деп айқай салды
(Хангелдин) т.б.
11.1.3. Тұрмыс-салт одағайлары
Бұл топ сан ж ағы нан ш ағындау болғанм ен,
өмірде жиі қолданылатын одағайлар. Бұған адам-
дардың амандасу, қоштасу т.б. сыйластық белгісі
ретінде
қолданылатын
Хош! Хайыр! Рахмет!
Ассалаумағалейкум! Құп! Ләббай! Кеш жарық!
си яқты сөздер жатады.
Құп!
-
деді де, қоштасып
жүріп кетті агроном
(М ұстафин).
Ассалаумаға-
лейкум, - дей мен сакалды адам ға қол ұсындым
(М ұқанов)
Ләббай, тақсыр! -деп Перизат тере-
зеден эрі караңғы бөлмеге сүңгіп кетті
(Тарази)
т.б.
1 1 .2 . О Д А Ғ А Й Л А Р Д Ы Ң М А Ғ Ы Н А Л Ы Қ
Е Р Е К Ш Е Л І К Т Е Р І
Одағайлардың семантикалық құбылмалығы
әр түрлі. Олардың
бірқатары контексте б ір-ақ
мәнде қолданылса, енді бірқатары екі-үш, не одан
да көп мэнде жұмсалады.
Кейде олардың бойы-
нан энантиосем иялы қ құбылыс та (бір-біріне
қарама-қарсы мағынада жұмсалатыны байқалып
отырады). О сы ған орай одағайларды екі үлкен
топқа бөлуге болады:
1) Бір мағыналы одағайлар
Бұл топқа одағайлар қай ситуацияда айтыл-
масын, қай контекскетүспесін, қандай интонация-
мен айтылмасын үнемі бір-ақ мәнде жұмсалады.
Алақай! Ура!
сөздері
тек шаттану, куану сезімін
білдіру үшін жұмсалса,
Достарыңызбен бөлісу: