Есептің берілуі Қалыпты таралу заңына бағынатын бас жиынтыктардан (TJ және {A'J екі
тандама алынсын. Тандама көлемдері
және
п2 ал тандама дисперсиялары
сәйкес 5,2 және s2. Екі
бас дисперсияпарды өзара салыстыру кажет.
Тексерілетін жорамалдар:
Н0 — бас дисперсиялар
бірдей\ Нх — бас дисперсиялар
эртүрлі. Егер тандамалар қалыпты таралу заңына бағынатын бас жиынтыктардан
алынған болса, онда
Н0 —жорамалы дұрыс болғанда тандама дисперсиялардың
қатынасы Фишер таралуына бағынады. Сондыктан, # 0 жорамалының дұрыс-
тығын тексеру үшін
Ғ шамасы алынады, ол төмендегі формуламен есептелі-
неді:
мұндағы
s*t , — тандама дисперсиялар.
Бүл катынас алымында v, = я, — 1 еркіндік дәрежесі бар, бөлімінде v2 =
n2 — 1
еркіндік дәрежесі бар Фишер таралуына бағынады. Критакалык аймактың ше-
каралары Фишер таралуының кестесінен немесе ҒРАСПОБР компьютерлік
функцияның көмегімен есептеледі.
Мысал үшін, 3.4-кестесін пайдаланайық: v, = v2 = 20 — 1 = 19;
Ғ = 2,16/4,05 = 0,53.
a = 0,05 болғанда критикалык аймактың шекаралары: Ғ ш= 0,40, Ғ ң = 2,53.
Критерий мәні критикалык аймакка түсті, сондыктан # 0 жорамалы кабыл-
данады: бас дисперсиялар
бірдей. 3.7. ОРТА МӘНДЕРДІҢ ТЕҢДІГІНЕ ҚАТЫСТЫ ЖОРАМАЛДАРДЫ
ТЕКСЕРУ, СТЬЮДЕНТТІҢ t -КРИТЕРИЙІ
Екі бас жиынтықтардың
орта мэндерін салыстыру есебі зерттеліп отырған
белгінің
шамасының практикалык мәні болған кезде, мысалы, әртүрлі екі әдіс-
пен емдегенде науқастың жазылу мерзімдері немесе оларды қолданғанда пайда
болатын аскыну сандарын салыстырғанда, туындайды. Бұл жағдайда Стью-
денттің r-критерийін колдануға болады.
Есептіңңойылуы Калыпты таралған жэне дисперсиялары бірдей бас жиынтыктардан алынған
{Л^} және {Л'.,} екі тандама бар болсын. Тандама көлемдері л, және
п2, сәйкес
(3.9)
