41
болады. АҚШ президентi
Линкольн
«демократия- халық билiгi, халық сайлаған және халық
ҥшiн»
- деп жазады.
Демократия қалыптасуы ҥшiн бiрқатар экономикалық, әлеуметтiк, мәдени, дiни, сыртқы
саяси жағдайлар керек.
1. Экономикалық алғышарттарға мыналар жатады:
ӛндiрiс пен экономиканың жоғары
деңгейде дамуы;
әлеуметтiк бағдарлы нарықтық қатынастың болуы;
урбанизацияланудың жоғарғы деңгейi;
ӛндiрiс және тҧтынудың динамикалық тепе-теңдiгi.
2. Демократия дамуының әлеуметтiк алғышарттары:
халықтың әл-ауқатының салыстырмалы
даму деңгейi;
әлеуметтiк теңсiздiк деңгейiнiң тӛмендеуi;
қоғам қҧрылысында әлеуметтiк плюрализмнiң болуы;
тҧрғындардың сауаттылығы, жалпы бiлiмдiлiгi.
3. Тұрғындардың саяси мәдениетi де демократияның маңызды алғышарты:
саясат туралы, оның әр тҥрлi салалары жӛнiнде белгiлi бiр деңгейде бiлiмнiң болуы;
саяси қҧбылыстарға, партиялар мен қозғалыстар, жекелеген тҧлғалар қызметтерiне
дербес баға беру қабiлетiнiң болуы;
саяси қатысу белсендiлiгi;
билiк қҧрылымдары мен институттарының демократиялық саяси мәдениетi.
4. Демократияландырудың сыртқы саяси алғышарттары:
әскери араласу;
саяси ықпал;
экономикалық ықпал;
мәдени-ақпараттық ықпал;
демократия дамуына практикалық кӛмек, қолайлы кӛршiлiк қатынас.
Р.Даль либералды демократияның мынадай белгiлерiн атап көрсетедi:
1. азаматтардың тиiмдi саяси қатысуы;
2. олардың шешiм қабылдау процесiне тең қатынасы;
3.
нақты саяси мәлiметтер алу, демек таңдауды дербес жасау мҥмкiндiгiнiң болуы;
азаматтардың саяси кҥн тәртiбiн бақылау мҥмкiндiгiнiң болуы.
Бҧл ӛлшемдерге сай келетiн кез келген саяси тәртiптi «демократия формасы» деп атаймыз.
Демократия ҧғымына ағылшын саясаттанушысы
Достарыңызбен бөлісу: 
