234
ПРОЕКТ
Кванттық пайымдау бойынша электрон үлкен жылдамдықпен
металл атомына соғылғанда, оның ядросына неғұрлым жақынырақ
деңгейлердегі электрондарын жұлып шығарады. Сөйтіп, босаған элек-
трондардың орнына ядродан алысырақ энергетикалық деңгейлерде
орналасқан электрондар ауысады. Электрондардың
m
энергетикалық
деңгейден
n
энергетикалық деңгейге өтуі кезінде атомның ішкі энер-
гиясы
∆
Е
=
Е
m
– Е
n
шамасына кемиді. Атом кеміген энергия есебінен
энергиясы
∆
Е
=
Е
m
– Е
n
=
h
ν
mn
болатын фотондар ағынын шығарады.
Осы фотондар ағыны жиілігі үлкен
рентгендік сәулелер
болып табы-
лады. Мұндағы
ν
mn
рентген сәулесінің жиілігі.
3. Рентгендік сәулелердің пайда болуын классикалық электр-
магниттік теория негізінде де түсіндіруге болады. Жылдам электрондар
металл атомдарына соғылғанда, олар ядроларды қоршаған электрондық
қабаттардың кулондық өрістерімен өзара әрекеттесуі салдарынан те-
желеді. Тежелу барысында жылдам электрондар біраз мөлшерде кине-
тикалық энергияларынан айырылады:
∆
Е
=
Е
1
–
Е
2
.
Мұндағы
Е
1
және
Е
2
– электронның әртүрлі күйлеріндегі кинетика-
лық энергиялары,
∆
Е
– электронның жоғалтқан энергиясы. Бұл энер-
гия рентгендік сәулелер фотонының энергиясына түрленеді:
∆
Е
=
h
ν
.
Жылдам электрондардың тежелуі кезінде туындайтын сәулеленуді
Достарыңызбен бөлісу: