Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы
жүктеу/скачать 6,55 Mb. Pdf көрінісі
|
810-002-001к-19 КазЛитра 10 каз УЧЕБНИК ОГН
| Кейіпкер
Кей іп кер – персо наж – көр кем шы ғар ма да су рет те ле тін адам, әде би об раз. Әде би ет те адам ның көр кем об ра зын жа са ған да жа зу шы оның кес кін-тұл ға сын, іс-әре ке тін, мі не зін сол ор та ның, дәу ір дің өз ге ше лік те рін та ны та тын си пат та ры- мен қа тар, өзі не ға на тән ерек ше лік те рі де анық бай қа ла тын дай етіп су рет тей ді. Кей іп кер бей не сін су рет теу үшін қо ғам дық өмір ді жан-жақ ты, те рең зерт теп бі лу шарт. Әр кей іп кер дің көр кем бейнесі оның өз сө зі ар қы лы ашы- ла ды. Көр кем шы ғар ма да жан-жақ ты то лық су рет те ле тін не гіз гі тұл ға – бас ты кей іп кер . Қараөлең а ра өле – қа зақ тың ежел гі өлең түр ле рі нің бі рі. Түр кітіл дес қыр ғыз, өз бек, та тар, қа ра қал пақ, башқұрт, тү рікмен поэ зия ла рын да да кез де се ді. Қа ра өлең 11 бу ын, 4 тар мақ, а-а-б-а тү рін де ке ле ді. Мә се лен, Шоқ пар дай ке кі лі бар, қа мыс құ лақ, (а) Қой мой ын ды, қо ян жақ, бө кен қа бақ. (а) Ау ыз омырт қа шы ғың қы, май да жал ды, (б) Ой жел ке, үңі рей ген бол са са ғақ. (а) Қа ра өлең ән ге са лып ай ту ға ың ғай лы. Әннің ыр ғақ ерек ше лік те рі не қа рай өлең жол да рын да ғы бунақ тар ор нын ауыс ты рып оты ра ды. Әр шумақ та же ке АР МА Н - ПВ ба сп ас ы 150 ой жа та ды. Мұн дай ой жеңіл әзіл-сықақ тан бас тап, өмір дің мә ні мен сә нін, ел қа мы мен ха лық тағ ды рын қамтиды. Өлең нің ал ғаш қы екі жо лын да ғы ой соң ғы жол дар да ғы не гіз гі ой ға қыз мет ете ді. Қарасөз «а ра сөз» де ген атау өлең сөз ден бө лек шы ғар ма ма ғы на сын біл ді ре ді. Өлең өне рін қа зақ қа ра сөз де мей ді. Қа ра сөз «про за» де ген ма ғы на да ай тыл ған. а ра сөз – ер кін ой біл діру фор ма сы. Қа ра сөз дер дің кей бі рін де очерк тік, ше жі ре лік, зерт теу шілік си пат бол са, ен ді бі рін де өси ет-өне ге, фи лософия лық неме се кө семсөз дік ойтол ғау са ры ны бар, та ғы бі рі көп ші лік пен, оқыр ман мен ке ңесу, сұ рақ-жау ап тү рін де әң гі ме- лесу үлгі сін де жа зыл ған. Абай қа расөз де рін де өз тұ сын да ғы қа зақ қо ға мын да ғы түр лі өзек ті әлеу- мет тік, моральдық т.б. мә се ле лер ді: ха лық ты өнер-бі лім ге, ын ты мақ-бір лік ке үн деу, ең бек пен кә сіп, ұр пақ тәр бие сі, адам гер ші лік жайы, ұлт бой ын да ғы ұнам сыз, ке сел ді қы лық, мі нез, дағ ды лар ды сы нау мә се ле ле рін кө те ре ді. жүктеу/скачать 6,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|