Методические рекомендации по использованию современных ресурсов для образовательного процесса в условиях инклюзии

154 
Microsoft өнімдері көзі көрмейтін, нашар көретін адамдар мен көру қабілеті 
әртүрлі пайдаланушылар үшін компьютермен өзара әрекеттесуді жеңілдететін 
бірқатар мүмкіндіктерді қамтиды: 
- бүкіл экранды және оның жеке бөлімдерін үлкейту.
- интерфейс пен мәтін элементтерінің көрінісін айқынырақ және контрастты 
ету мүмкіндігі 
- пайдаланушының қажеттіліктерін ескере отырып, бағдарлама интерфейсін 
және экрандағы навигацияны түрлендіру 
- Экран дикторы көмегімен экран мазмұнының дауыстық сипаттамасын 
тыңдау 
- Брайль дисплейлері сияқты сыртқы құрылғылардың Windows 10 
компьютерлеріне қосылу 
Дисплей. Мәтін 
өлшемін ұлғайту 
Бұл параметрдің көмегімен сіз Windows 10 
амалдық жүйесінің интерфейс элементтеріндегі 
және басқа қосымшалардағы жазулардың көлемін 
ұлғайта аласыз. Орнату экрандағы элементтердің 
жалпы масштабына әсер етпейді. Назар аударыңыз: 
барлық қолданбалар қаріпті үлкейтуді қолдамайды. 
Дисплей. Барлық 
элементтердің 
өлшемін ұлғайту 
Бұл параметрдің көмегімен экрандағы барлық 
элементтердің өлшемін үлкейтуге болады (түймелер, 
жазулар, белгішелер, мәзір элементтері және т.б.). 
Назар аударыңыз: ұсынылған масштаб және 
қолжетімді масштаб опциялары құрылғының 
дисплейінің өлшемі мен ажыратымдылығына 
байланысты. 
Тінтуір көрсеткіші. 
Көрсеткіштің өлшемі 
мен түсін өзгерту 
Бұл параметр бағдардың өлшемі мен көрінісін 
өзгертуге: оны үлкенірек ету, стандартты ақты 
қараға немесе басқа түске өзгерту және әртүрлі 
өрістердің шекараларында жақсырақ көрсету үшін 
түстердің инверсиясын қосуға мүмкіндік береді. 
Мәтіндік курсор. 
Индикаторды 
қолдану және 
мәтіндік курсордың 
көрінісін өзгерту 
Бұл параметр курсордың сыртқы түрі мен 
өлшемін өзгертуге мүмкіндік береді — мәтіндегі 
енгізу орнын көрсететін тік жолақ түс маркерлерімен 
толықтырады, сонымен қатар оны қалың, ені бір 
немесе бірнеше әріптен тұратындай өзгерту керек. 
Сондықтан оны мәтіннен табу оңайырақ болады. 
Түсті фильтрлер. 
Түсті фильтрлерді 
қолдану 
Түрлі түсті фильтрлер экранда көрсетілген 
барлық түстерді фильтрді үстіне қойғандай 
өзгертеді. Мысалы, бүкіл кескін ақ-қара немесе 
инверттелген 
болуы 
мүмкін 
(негативті 
фотопленкадағыдай). Түсті қабылдаудың әртүрлі 
ерекшеліктері бар пайдаланушыларға сәйкес келетін 
алты түсті фильтр опциясы бар, соның ішінде түс 

155 
дальтонизмі бар пайдаланушыларға арналған үш 
фильтр опциясы бар. 
Жоғары контраст. 
Жоғары контраст 
режимін қолдану 
Жоғары контраст – мәзірдегі элементтердің, 
белгішелердің және түймелердің түстері өзгеріп қана 
қоймай, сонымен қатар бөлектеудің қосымша 
әдістері 
пайда 
болатын 
режим, 
мысалы, 
батырмаларды 
бояу. 
Бастапқыда 
түстердің 
комбинациясымен 
ерекшеленетін 
жоғары 
контрастты тақырыптардың төрт нұсқасы бар. Егер 
әдепкі опциялардың ешқайсысы сәйкес келмесе, сіз 
стандартты тақырыптардың біріне сүйене отырып, 
мәтін мен еренсілтемелер сияқты әртүрлі экран 
элементтерінің түстерін өзіңіз реттей аласыз. 
Экран ұлғайтқышы 
Экранды үлкейту әйнегі – бұл экранның бір 
бөлігін үлкейте алатын, ондағы сөздер мен 
суреттерді үлкейтіп, жақсы көрінетін Windows 
құралы. Сондай-ақ, үлкейткіш әйнек инверсия 
режимін (түстерді қайтару) қолдайды және құжаттар 
мен сайттардағы экранды диктордың мәтінді оқу 
және интерфейс элементтерінің атауларын (қолдау 
көрсетілетін 
қосымшаларда) 
дауыстау 
мүмкіндіктерін қамтиды. Экрандық үлкейткіш үш 
режимде жұмыс істейді: толық экран, бөлек терезе 
немесе 
тінтуір 
меңзерімен 
бірге 
экранда 
жылжытылатын үлкейткіш әйнек. 
Экранды диктор 
Экранды диктор интерфейс элементтерінің, 
командалардың, 
құжаттардың 
мазмұнының 
электрондық дауыстық сипаттамаларын тыңдау 
арқылы компьютермен өзара әрекеттесуге мүмкіндік 
береді. 
Пайдаланушы 
динамиктер 
немесе 
құлаққаптар арқылы дыбыстық кері байланыс алу 
арқылы компьютермен өзара әрекеттесу үшін 
пернетақтаны пайдалана алады. 
«Дауыстап оқу» 
функциясы 
«Дауыстап оқу» (read Aloud) мүмкіндігі мәтінді 
сөйлеуге түрлендіру технологиясы арқылы мәтінді 
тыңдауға мүмкіндік береді, бұл көру қабілеті, 
сондай-ақ ақпаратты қабылдау және өңдеу 
ерекшеліктері бар пайдаланушылар үшін баспа 
мәтінін қабылдауға мүмкіндік береді. 
Брайль шрифтін оқу 
Брайль дисплейлерінің көпшілігі навигация 
және қолданбалармен өзара әрекеттесу үшін 12 
экранды диктордың пәрменін орындай алады, ал 
Брайль пернетақтасы бар дисплейлер оны мәтін 

156 
енгізу 
немесе 
пәрмендерді 
орындау 
үшін 
пайдалануға мүмкіндік береді.
Иммерсивті оқу 
құралы 
Иммерсивті оқу құралы – бұл Microsoft 
корпорациясының 
әртүрлі 
қосымшаларына 
енгізілген 
мәтіндік 
ақпаратты 
қабылдауды 
жеңілдететін көп функциялы құрал. Иммерсивті оқу 
құралының 
мүмкіндіктерінің 
қатарына 
қаріп 
өлшемін ұлғайту және веб-беттер мен құжаттар үшін 
пайдаланушыға ыңғайлы түс тақырыбын (мәтін мен 
фон түсінің комбинациясы) таңдау кіреді. 
«Дауысты жазу» 
қосымшасы 
Windows 
жүйесіндегі 
«Дауысты 
жазу» 
қосымшасы, сондай-ақ OneNote бағдарламасында 
дауыстық және бейне жазу мүмкіндігі сөйлеуді 
кәдімгі дыбыс жазғыш сияқты жазуға мүмкіндік 
береді. 
«Диктофон» 
функциясы 
Қазіргі Office қосымшаларындағы «Диктофон» 
функциясы сөйлеуді мәтінге түрлендіруге мүмкіндік 
береді, мысалы, Word құжаттары мен Outlook 
хаттары үшін. 
Microsoft Sway 
Sway — презентация сайттарын жылдам құруға 
арналған онлайн қызмет. Қолжетімділік режимі көру 
қабілеті қиындықтары бар пайдаланушылар үшін 
Sway презентациясын көруді жеңілдетеді 
Microsoft Lens 
Microsoft lens мобильді қосымшасы – бұл 
құжаттарға, 
маркер 
тақталарына 
және 
фотосуреттерге арналған «қалта сканері». Microsoft 
Lync сонымен қатар құжаттардың суреттерінен 
мәтін шығаруға, оны үлкейтуге және тыңдауға 
мүмкіндік беретін иммерсивті оқу құралын қамтиды. 
Windows Hello 
Windows 10 параметрлерінде кіру опциялары 
ретінде Windows Hello аутентификациясын таңдауға 
болады. Бұл дәстүрлі құпия сөздердің орнына ПИН-
код, бетті тану немесе саусақ ізі сияқты жылдам, 
ыңғайлы және қауіпсіз кіру опцияларын пайдалануға 
мүмкіндік береді. Бет пен саусақ ізімен кіру үшін 
компьютерде сәйкесінше арнайы инфрақызыл 
камера немесе саусақ ізі сенсоры болуы керек. 
Microsoft Office-те 
«Сіз не істегіңіз 
келеді?» функциясы 
Microsoft Office-те «Сіз не істегіңіз келеді?» 
функциясы (Tell Me) — бұл құжаттағы қажетті сөзді 
ғана емес, сонымен қатар қолданбадағы қажетті 
пәрменді (функцияны) және тіпті ол туралы 
анықтамалық ақпаратты табуға көмектесетін арнайы 
іздеу өрісі. Мысалы, сіз қажетті команданы оның 

157 
атауының бірінші әріптері бойынша таба аласыз, әр 
түрлі мәзір қойындыларын іздеудің қажеті жоқ. 
Дыбыс 
Есту қабілеті нашар және саңырау пайдаланушылар үшін Windows 10 және 
Microsoft Office бағдарламаларында арнайы мүмкіндіктер мен құралдар бар: 
- дыбыс және визуалды ескертулер параметрлері 
- автоматты түрде жасалатын субтитрлер және ендірілген субтитрлер 
- нақты уақыт режимінде ауызша сөзді мәтінге айналдыру 
- нақты уақыт режимінде ауызша сөзді басқа тілге аудару 
- онлайн-кездесулер өткізу кезінде дыбыс сапасын жақсартуға арналған 
мүмкіндіктер 
«Есту» санатының 
параметрлері 
Денсаулық 
ерекшеліктері 
бар 
пайдаланушыларға 
арналған 
параметрлер 
жинақталған 
Windows 
параметрлері 
бөлімі 
«Арнайы мүмкіндіктер» деп аталады (ағылш. Ease 
of 
Access). 
Windows-тың 
«Қолжетімділік» 
опциялары бөлімінде Windows-қа қолданылатын 
параметрлер де, үлкейткіш әйнек пен баяндауыш 
сияқты жеке құралдардың параметрлері де қол 
жетімді. Windows 10 қолжетімділігі нашар еститін 
және естімейтін пайдаланушыларға компьютермен 
ыңғайлы жұмыс істеуге мүмкіндік береді. 
Дыбыс. Деңгейі 
Баптау құрылғының дыбыс деңгейін реттеуге 
мүмкіндік береді – пернетақтадағы батырмалар 
тіркесімі немесе Басқару тақтасындағы динамик 
белгішесін түрту сияқты. Назар аударыңыз: әртүрлі 
пернетақталарда әртүрлі батырмалар дыбыс 
деңгейіне жауап береді. Мысалы, бұл динамиктің 
суреті бар жеке батырмалар немесе динамиктің 
суреті бар F10 және F11 пернелері болуы мүмкін. 
Дыбыс. Монодыбыс
Баптау стерео дыбысты өшіреді, яғни 
құрылғының сол және оң динамиктерінде дыбысты 
бірдей етеді. Бұл тек бір динамикті немесе 
құлаққапты пайдалансаңыз да, бәрін естуге 
мүмкіндік береді. Параметрді қосу немесе өшіру 
үшін жүгірткіні сәйкесінше оңға немесе солға 
жылжытыңыз. 
Дыбыс. Көрнекі 
ескертулер 
Ескертулер 
— 
дыбыстық 
сигналдар-
компьютерде қандай да бір оқиғаны білдіреді. 
Мысалы, қысқа дыбыстық сигнал арқылы Windows 
пайдаланушыға қате туралы хабарлауы мүмкін. Бұл 

158 
сигналдарды есту қабілеті нашар және естімейтін 
пайдаланушылар үшін Windows оларды экранның 
жыпылықтауы 
арқылы 
хабарлауы 
мүмкін 
(«жарқыл имитациясы»). 
Жасырын субтитрлер 
Бұл опциялар бөлімі субтитрлердің көрнекі 
түрде қалай көрінетінін реттеуге мүмкіндік береді, 
мысалы, кірістірілген субтитрлі бейне ойнатқыш 
немесе PowerPoint слайдына қосылған субтитрлі 
бейне ойнатқанда. Мәтін түсін, мөлдірлік деңгейін, 
қаріпті, өлшемді және басқа мәтін әсерлерін 
таңдауға болады (мысалы, мәтінге көлеңке қосу). 

жүктеу/скачать 2,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: