Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова



Pdf көрінісі
бет17/138
Дата29.12.2023
өлшемі9,64 Mb.
#144893
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   138
Байланысты:
ТЭП Устенова Г.О

Хлороформ
үшхлорметан, хладон-20 (СНС13) — түссіз, өзіне тән 
ерекше иісі бар органикалык косылыс; балку температурасы — 63,55 °С, 
кайнау температурасы 61,15 °С, тығыздығы 1,488 г/см3, суда іс жүзінде 
ерімейді, органикалык еріткіштермен кез келген мөлшерде араласады. 
Хлороформ майлар мен шайырларды жаксы ерітеді. Ол метанды хлор- 
лау, этил спиртіне немесе сірке альдегидіне, ацетонға хлорлы әкпен 
эсер ету аркылы алынады. Хлороформный наркоздык, антисептикалык 
касиеті бар. Ол адам организмінде зат алмасуға, әсіресе бауырға күшті 
эсер етеді. Алколоид, гликозидтерді, майларды жаксы ерітеді.
Дихлорэтан 
(СН2С1-СН2С1), түссіз, тығыздығы 1,25-1,23 г/см3, 
балку температурасы 83,0-84,0 “С болатын, өзіне тән ерекше иісі бар 
органикалык косылыс. Спирттермен, эфирлермен, майлармен, мине- 
ралды майлармен жэне шайырлармен жаксы араласады. Онын хлоро- 
форыммен коспасын гликозидттерді экстракциялауда колданады.
Метиленхлорид 
(СН,С12). Экстрагенттің тығыздығы — 1,33 г/см' 
жэне кайнау температурасы 40-41 °С. Гидрофобты заттарды экстрак­
циялауда колданылады (гликозидтер, алкалоидтар жэне баскалары).
Метанол, 
метил спирті, ағаш спирті, СН,ОН — иісі (этил спиртінің 
иісіне ұксас) бар, түссіз сүйыктык; тығыздығы 0,7924 г/см3 (20 °С-та),


2 6
Iтарау
балку температурасы — 97,9 °С, кайнау температурасы 64,5 °С. Су- 
мен (кез келген катынаста), спиртпен, бензолмен, ацетонмен, т.б. 
органикалык еріткіштермен онай араласады. Синтез-газдан катализдік 
реакция аркылы алынады. Формальдегид, сірке кышкылы, эр түрлі 
эфирлер алуда, бояғыш заттар мен дәрілік заттарды ерітуде, отынға 
коспа ретінде колданылады. Метанол жүйке және тамыр жүйесіне эсер 
ететін у. Кумариндерді экстракциялауда колданылады.
Өсімдік майы 
— түрлі өсімдік дәні мен шырынынан алынатын 
табиғи өнім. Өсімдік майы негізінен глицериннін, каныккан және 
канықпаған бір негізді май кышқылдарының күрделі эфирлерінен 
(95-98%) түзіледі. Одан баска өсімдік майы күрамында фосфатидтер, 
иигменттер және Е витамині, т.б. кездеседі. Өсімдік майының кұрамы 
майдың түсі мен дәміне эсер етеді. Өсімдіктердің дәні мен шырынын- 
да өсімдік майының мөлшері 70%-ға дейін болады. Өсімдік майыньщ 
қасиеттері ондағы триглицеридтер түзетін май кышкылдарының 
кұрамына байланысты: сұйык, май тәрізді, кейде катты, бояулы, 
кейбірі улы заттар болып келеді. Өсімдік майында холестерин болмай- 
ды. Өсімдік майы негізінен тамакка, сондай-ак олифа, сыр, жағармай, 
сабын өндірістерінде, т.б. кенінен колданылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   138




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет