Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
жүктеу/скачать 9,64 Mb. Pdf көрінісі
|
ТЭП Устенова Г.О
| Ион алмасу сорбенттері
— суда ерімейтін, синтетикалык немесе табиғи болып табылатын, кұрылымы жағынан кышкылдык катионит- тардан немесе негіздік аниониттардан тұрады. Ионногендік топтын кұрамына катиониттер ретінде сутегі иондары мен ал аниониттер ретінде гидроксил топтары кіреді, олар ерітіндідегі катиониттармен және аниониттармен әрекеттесіп түзды иониттер: R - Н + Me+R - Me + H fR -O H + Анион R - Анион + ОН мұнда R — жоғары молекулалык катиониттің анионы немесе жоғары- молекулалык аниониттің катионы. Н-формадағы сутегі катиониттерінін ерітіндідегі негіздермен, ал ОН-формалы аниониттердің ерітіндінін кұрамындағы кышкылдармен су түзе әрекеттесуі келесідей реакция бойынша жүзеге асады: R - Yf+ МеОН R - Me + H,OR - ОН + Н, Анион R - Анион + H20. Осылайша, Н-формадағы катиониттер суда ерімейтін кышкылдар болып саналса, ал ОН-формадағы аниониттер ерімейтін негіздер бо лып табылады. Табиғи ион алмастырушылар ретінде мономориллониттер, каоли- ниттер және т.б. минералды мысалға келтіруге болады. Синтетикалык органикалык ион алмасушылар ретінде сополиме- ризациялау немесе поликонденсациялау аркылы алынатын эр түрлі ионногенді топтары бар: -S O ,H , -С О О Н , -Р О ,Н жэне катионит тер негізінде мынадай функционалдык топтары бар (функционалдык топтын атауына байланысты сульфокатионидтер, карбоксильді жэне фосфоркышкылды); =N H 2+, (СН3)3, =S+ ион алмасушыларды келтіруге болады. Ионогендік топтардың диссоциацияға ұшырауына байланысты катиониттер күшті кышкылды жэне әлсіз кышкылды, ал аниониттер күшті жэне әлсіз негізді болып бөлінеді. Сонымен катар, кұрамында эр түрлі ионогендік топтары бар иониттер де кездеседі, яғни олар полифункцианалды иониттер болып табылады, мэселен осын- дай полифункиионалды иониттердін біріне катионит КУ-1 жатады. Ол ерітіндінін pH мәніне байланысты эр түрлі топтармен әрекеттесуі Жаңа галенді препараттар және жеке заттардың препарапары 95 мүмкін. Полимеризапиялык иониттер негізінен диаметрлері әр түрлі дөңгелек түйіршіктер болып келеді. Органикалык иониттердін дамуы әр түрлі касиеттерге ие иониттерді алуға мүмкіндік берді, мәселен бір ионогенді топтың бойында кышкылдык та және негіздік те топтардын болуы амфотерлі иониттер; гидрофобты беттік кабаты бар түйіршектер болып келетін олеофил- ды иониттердін пайда болуын айтуға болады. Қазіргі танда 600 жуык синтетикалык органикалык ионитгердің түрлері шығарылады. жүктеу/скачать 9,64 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|