Жалпы психология


ерекшеленетін, бірігушілік



Pdf көрінісі
бет62/214
Дата24.09.2024
өлшемі11,67 Mb.
#145484
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   214
Байланысты:
Жалпы психология

ерекшеленетін, бірігушілік 
іс-өрекеті 
жоғары деңгеймен, үжымдық бағыттылығымен үйымдасқан 
топтарды айта аламыз (Я.Л.Коломинский, А.В.
Петровский,
Л.И.Уманский 
). Кез-келген 
кездейсоқ 
топты үжым деп 
атауга болмайды.
\¥ ж ы м — топты үйы мдасты руды ң ең жоғары 
сатысы,топтың түрлерінің (негізгі) бірі. Өзінен-өзі түсінікті, 
кез-келген шағын топ үйымдасқаннан бастап, көптеген 
сатылар мен дамудан өтедГ}
Сатылардың өрқайсысы озіне сәйкес топтың белсенділік 
Деңгейі, копішілік бірігу сатысы, үйымдасқан бірлігі, 
коммуникация жүйесі мен мүшелерінің арасындағы 
байланысы, бедел мен билікті болісу қүрылымы болады. 
Сатылардың ербір кезеңінде түлға аралык, қатынастардың 
сипаты бірте-бірте қиындай және озгере түсетіндігі атап 
втіледі. М әсел ен ,А .С .М акаренко үжымды (оның 
терминологиясы “алгашқы .үжым”) мақсатка үмтылған жеке 
түлғалардың кешені ретінде анықтады.
^Латын сөзі “коллективус”, орысша “коллектив , казақша 
“үжым”,өртүрлі аударылады, кездейсоқ жиналу, жиын, 
бірлескен жиналыс, бірігу, үйымдасу, топ.Бір анығы 
үжым — бүл адамдардың тобы^ Кез-келген топ үжым оола 
ала ма?
ГҚазіргі едебиетте “үжым” үғымының еы мағынасы 
қолданылады. Біріншісі — үжым деп кез-келген адамдардың
137


үйымдасқан тобы (мәселен, өндіріс үжымы); Екіншісі — 
үжым тек қана жоғары үйымдасқан топты айтадыЛ
А.С.Макаренконың еңбектерінде үжымньщ негізгі 
ерекшеліктері қоғам үшін пайдалы іс-әрекетгің міндетгеріне 
адамдардың бірігуі деп атады. Сонымен, үжым — үйымдасқан 
топ, оның қүрамындағы жалпы қүндылықтармен, іс- 
орекетгін мақсаттарымен, міндеттерімен біріккен. Үжым 
мәселесін философтар, социологтар, заңгерлер, педагогтар, 
психологгар зертгенді.
Психологтардың зерттеу нышаны үжым мүшелерінің 
озара қарым-қатынасы мен іс-өрекетінің психологиялық- 
педагошкалық ерекшеліктері болып табылады: үжымның 
үйымшылдыгы, оның мүшелерінің үжымды қабылдауы, 
үжымдағы жеке түлғалардың өз көңіл-күйі және өзін-өзі 
к.үрметтеуі, үжымның болашағына байланысты, оның 
мүшелері т.б. Үжымдардың түрлерінің іске асуының 
психологиялық ерекшеліктері (оқу, ендірістік, ескери, 
спорттық жане т.б.) үжымньщ басқалардың арасында алатын 
іс-орскеттіц сипатына және орнына байланысты.
^Шет ел әлеуметгік психологиясында “үжым” термині 
қоіщаньшіайды, қолданылса да, “компания”, “қауымдасгық” 
создерінің синонимі ретінде қолданылады. Алғашқы топтарда 
адамдардың озара ерекеті мен өзара қатынасының сипаты 
шет ел шіеуметтік психологиясында негізінен диффуздық 
топтардың, топтар - ассоциялардың, корпорациялардың 
децгейіще с\ретгеледіЛ 
ГҚазіргі шет ел теориялары негізінен үш бағытта дамуда: 
философиялық, психологиялық-педагогикалық және 
социологиялық. Соңғы жылдары шет ел социологтары, 
пснхологтары, педагоггары “шағын топтар” мен “үжым” 
туралы теорняны дамытып және жетілдіріп келеду


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   214




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет