Петроградтағы ақпан оқиғалары туралы хабар К азақстан
е ң б е к ш Г
леріне де тез жетті, олар патша өкім етінің құлаты луы н ж ігерленіп кпрсы
алды. Ол тез арада, келесі күні-ақ, телеграф арқылы бүкіл Орта
А з и и мем
Казақстанға, әуелі Түркістан ж әне Дала генерал-губернаторлы қтарымың
орталықтары — Таш кент пен Омбыға, ал содан соң барлық облы стык жннс
уездік қалаларға таратылды. Бұры нғы отарш ы лды қ әк ім ш іл ік тің
бүл
оқиғаларды ж ергілікті халы қтан ж асы рм ак болтан әрекеті сөтсіздікке
ұшырады, дегенмен деТ үркістан генерал-губернаторы К уропаткин бас-
қалар сияқты бұқараны ң револю циялы қ қозғалы сы н «ты ны ш ты қ псн
тәртіп» арнасына бұруға тырысты.
Қ азақстан халқы ны ң қалы ң топтары Ресей патш асы II Н и колай ды ң
қ ұ л аты л у ы н , А қ п а н р ев о л ю ц и я сы н ірі с а я с и ж ә н е э к о н о м и к а л ы қ
ө з г е р іс т е р г е д еген ү м ітп ен қ а б ы л д а п , ө з д е р ін ің ғ а с ы р л а р б ой ғы
тілектерінің орындалуы мен толғағы ж еткен ұлттық ж әне әлеуметтік про-
блемалардың шеш ілуін соны мен байланыстырды . Х алы қты ң қоғам ды қ-
саяси белсенділігі едәуір артты, көптеген қалалар мен темір жол станци-
яларында стихиялы түрде митингілер, демонстрациялар мен ж иналы стар
болып, оларға ж ұм ы сш ы лар, солдаттар, зи ялы лар, кә сіп к ер л ер ж ә н е
өлкедегі басқа да топтарды ң өкілдері қатысты. С аяси тұтқы ндар түрме-
лерден босатылды. П етроградқа, көп ш ілік ж ағдайда М ем лекеттік Дума
мен Уақытша үкіметтің атына патшаның құлатылуымен құттықтаған ж әне
ж аңа режимді қолдаған жеделхаттар мен хаттар ж олданып жатты. Әулие-
ата уезінің бірқатар болы стары , № 2 Ы рғыз уезін ің болы стары , К өкш е-
тау уезінің Ж ы ланды болысы, Орал облы сы ны ң К дртатас болысы ж ән е
т.б. қазақтарыны ң, сондай-ақ Верный қаласы ны ң гарнизоны солдаттары-
ның, Семей қаласы ндағы «Республикаш ы л оф и церлер одағының» ж ә н е
басқалары ны ң жеделхаттары сондай еді. Ж ұм ы сш ы ларды ң П етроград
Кеңесі мен жаңадан құрылған К еңестердің атына да құтты қтау ж еделхат
тары жолданды. Омбы қаласы ны ң жұмысш ы ж ә н е әскери депутаттар
К ең есін ің, Екібастұз кәсіпоры ндары ж ұ м ы сш ы л ар ы н ы ң ж ән е басқала-
ры н ы ң телеграм м алары осы ндай болаты н. Ш ы м кен т у е зін ің халқы
өкілдерінің ж алпы ж иналы сы У ақы тш а үкімет пен ж ұм ы сш ы ж ә н е со л
дат депутаттары ны ң П етроград К еңесіне құтты қтау ж еделхаты н ж олда-
ды, онда өздерінің Ресей жұмысш ыларымен, солдаттарымен бұдан былай
да батыл бел байлап отырғанын білдірді.
Бұл ж еделхаттар авторлары н ы ң бүкіл әлеум еттік ж ағы н ан ал а-қ ұ л а
болғаны на қарам астан , оларды ң бәрінде д ер л ік, елдегі күй зел іс ж ә н е
Ресей әс к ер л ер ін ің майдандардағы ж ең ілістері ж ағдайы н да и м п ери а-
листік соғы сты ж е ң іск е ж еткен ге дейін ж алғасты руды ж ақтаған п ік ір
айтылып, ішкі дем ократиялы қ өзгерістерге негізгі үміт артылды. М ұндай
қортам пазды қ пиғыл қоны с аударуш ы ш аруаларды ң ауқатты бөлігін ен ,
қала тұрғы ндары нан, казактард ан , ж ергілікті әскер и бөлім дерден ғана
емес, өнеркәсіп орындары мен темір жол жұмысш ылары арасынан да бай-
қалды. М ы салы , тем ірж олш ы ларды ң бір бөлігі «онда (яғни соғы ста. —
Ред.)
— ж еңіс, ал мұнда — бостандық» болуы н ж ақтады . 1917 ж ы лды ң
сәуірін д е Қ азалы станц и ясы қы зм етш ілерін ің , м астеровой лары мен
ж ұм ы сш ы лары н ы ң съезі: «Елдегі ауы р ж ағдайта б ай лан ы сты соты е
аяқталтанта дейін 8 сататты қ ж ұм ы с күн ін ен гізу кід іртіле тұрсы н», —
деп қаулы етті.
4 3-36
6 5 7