Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж



Pdf көрінісі
бет272/444
Дата03.10.2024
өлшемі3,59 Mb.
#146739
түріОқулық
1   ...   268   269   270   271   272   273   274   275   ...   444
Байланысты:
Okulik XX kazak adebiet

ІІІ БӨЛІМ. 
Қазақ әдебиеттану ғылымының қалыптасу жолдары
лыстыра қарап, түпнұсқасын табу 
жолында кейбір жаңсақтықтар жі-
бермеу жағы қатты ескертіледі. 
Абайдың 1933 жылғы толық жина-
ғы текстологиялық жағынан сапасы 
тө мен болғандығын М. Әуезов өзі 
ескерткен болатын. Енді М. Әуезов 
айтқандай, «текстологиялық талдау-
лар үшін Абайдың творчестволық 
методы мен индивидуалдық ақын-
дық ерекшелігі негіз болатыны» 
басшылыққа алына бастады. Ол 
Т. Әбдірахмановтың «Абай шы-
ғармаларының текстологиясы жай-
ында» атты мақаласында біршама 
тарамдатыла баяндалды да, ақын 
өлеңдерінің бастапқы түпнұсқасын 
қалпына келтіру ғылыми тұрғыда 
қарастырыла басталды.
Абайға арналған осы екі көрсет-
кіш қазақ библиографиясының ал-
ғашқы іс-тәжірбиесі болғандықтан 
және абайтанудың барлық мәсе ле-
лерін «ұлтшылдар» мен «халық жау-
ларына» байланысты көз қа растың 
кесірінен қамти алмаған дықтан, то-
лық мәнді еңбек бола алмағаны айт-
паса да түсінікті. Алайда, олар же ке 
ақын-жазушы 
шығармашы лы ғын 
биб лиографиялық тұрғыда жүйе леу-
ге бастама салды. Н. Сәби тов бұл 
саладағы ізденістерін жалғастыра 
оты рып, Ғылыми академиясы ның 
«Ха баршысында» (1950, № 2) Ш. Уәли -
ханов, Ы. Алтынсарин туралы жа-
рияланған материалдардың библиог-
рафиялық көрсеткішін орыс тілінде 
жариялады. Бұл секілді сәтті қа-
дамдар қазақ библиографиясының 
өзге түрлерінің де туа бастауы-
на әсерін тигізбей қалмады. Енді 
ретроспективті сипаты анық, ғылыми-
зерттеу жұмыстарына бағытталған 
жалпы библиографиялық көрсет-
кіштер жазыла бастады. Ол алғаш-
қыда «Әдебиет және искусство» 
журналындағы Ә. Тоқмағамбетов-
тің «Революцияға дейінгі басылған 
қазақ көркем әдебиетінің библиогра-
фиясы» (1940, №7-8) атты еңбегін-
де біршама қарастырса, Н. Сәбитов 
«Қазақ әдебиетінің библиография лық 
көрсеткіші» атты кітабында 1862-
1917 жылдар аралығындағы әдеби, 
ғылыми материалдарды бір жүйеге 
келтірді. «Бұл библиографиялардың 
олқы жері: оларға әр түрлі се-
бептермен байланысты көптеген 
маңызды материалдардың енбей 
қалуында. Толық болмаса да, тұң-
ғыш тәжірибелер ретінде қазақ 
әде биет библиографиясының та-
рихында Н. Сәбитов құрастырған 
биб лиог ра фиялық көрсеткіштерінің 
өзіндік орны бары даусыз» [25, 18]. 
Бұлардың қатарына 1948 жылғы 
«Қазақ әдебиеті тарихының» 1 то-
мындағы көрсеткіш пен Ғылым 
академиясы басылымдарының би-
блиографиясын (1952) қоссақ, ағым-
дағы және бұрынғы баспасөз бен 
басылымдардағы әдебиетке қатыс-
ты материалдарды бір жүйеге келті-
ру, пайдалану жұмыстары үздіксіз 
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У


291


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   268   269   270   271   272   273   274   275   ...   444




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет