66
еркектiң әйелi бар болу керек. Әсiресе, менiң жағдайымда,»
-
деуi, сiрә,
сондықтан.
Әңгiме бастан
-
аяқ осындай тәсiлмен жазылған. Алдымен күнделiктен
үзiндi келтiрiледi де, соңынан автордың да соған деген ой
-
топшылаулары
қосарланады.
Көркем әдебиетте бiр адамның өзiнен басқа ешкiм бiлмейтiн, бiлуге
тиiстi де емес жан сырын қойма қопарғандай ашып көрсететiн ең оңтайлы
көркемдiк тәсiлдердiң бiрi болып табылады. Осылай басталған бейтаныс
әйелдiң құпия сезiмiне автормен бiрге оның оқырманы да қызыға түседi,
құныға оқиды.
Кеудесiнде жаны бар тiрi пенде секiлдi сезiмнiң де туатын, өмiр сүретiн,
өлетiн
-
өшетiн мезгiлi болатыны айдай анық. Оны осы әңгiмеден де анық
аңғаруға болады. Бiрақ бейтаныс әйелдiң оған окiнiш
-
күйiнiшi жоқ сияқты,
қайта өзiн бақытты санайды. «Мен бәрiбiр бақыттымын, өйткенi шын сүю
дегеннiң не екенiн аз уақыт болса да бастан кештiм, рахатын да таттым,
азабын да таттым. Сол үшiн сiзге ризамын. Қалғанын келешек көрсетер».
Құпия күнделiк осындай көңiл
-
күйде аяқталады. Бұл автордың
тәжiрбиелiлiгi. Өйткенi күнделiктегi жазбаларды бұдан әрi соза берудiң еш
мән
-
мағынасы жоқ. Бәрi түсiнiктi.
Шығарманың соңына дейiн әйелдiң кiм екенiн бiлмесек те, түр
-
түсiн,
кескiн
-
келбетiн ажырата алмасақ та, жазбалары арқылы оның қандай адам
екенiн жазбай танимыз. Iшкi ойлары, сезiм сырлары, санасындағы сан алуан
толқыныс
-
бұлқыныстары
арқылы
жанының
нәзiктiгiн,
жүрегiнiң
нұрлылығын, табиғи болмысының мөлдiрлiгiн, сезiмге адалдығын айтпай
-
ақ
бiлемiз. Көз алдыңызға өзi де, жаны да сұлу әйелдiң бейнесi елестейдi…
Күнделiк, сөз жоқ, бейтаныс әйелдiң сырт көзге көрiнбейтiн iшкi сырын
көрсету мен оның образын ашуда маңызды рөл атқара алған.
«Қандай өнердiң болса да ең биiк қасиетi
–
оның шынайылығы»
(С.Рахманинов). Бұл әңгiме де шынайы жазылған. Шындыққа суарылған.
Жалғандыққа ұрындыратын, жасандылыққа бой алдыратын, сенiмсiздiк
тудырар тұстары жоқ. Өмiрдiң өзiнен ойып алғандай шынайы.
Адам жүрегінің мәңгілік күйі
-
махаббат туралы өзінге толғап, сонны ой
-
пікірлер түйіндейтін шығарманың бірі
–
Достарыңызбен бөлісу: