Кейбір мәселелері


Ілік  жалғауы:  -ның=ны+ң



Pdf көрінісі
бет41/208
Дата06.01.2022
өлшемі1,97 Mb.
#14352
түріЛекция
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   208
Байланысты:
ҚҚТ фонетикасы

Ілік  жалғауы:  -ның=ны+ң.  Мұндағы  алғашқы  н  қосымшасы  бір  кездегі 
табыс жалғауының көрсеткіші. Ол бұрын «не» деген сұрау болған, демек табыстық 
мәндегі  «не?».  Бұл  сұрау  пассив  мағынада  тұрып,  зат  ұғымын  берген.  Зат  болған 
соң  сөйлем  ішінде  оның  пассив  мәнде  тұратыны  белгілі.  Соңғы  ң  тәуелдік 
жалғауының екінші жағы болуы да мүмкін; […]. 
Конец-тің (көмектестің ?! мен – менен) соңындағы «ен» – кішірейту. 
-Да жалғауы: «да» – «тағы» сөзінен қысқарған. Тағы=ру=бала. «Ұру» (ұрық
да,  бала  да  адамдар  арасындағы  дәнекер  болған;  -да  жалғауы  да  сөйлемдегі 
мүшелер арасындағы дәнекер «да» – парсыша бала деген сөз. 
З. Егіз дегендегі з коллективті білдіреді. Жалғыз (жалқы)


Мен:  Менен  –  мелен  –  меллен  –  бір+ле+ин.  Мұндағы  ін  бұрын 
инструментальный  (көмектес)  падеж  болған.  Қолма  қол  деген  күрделі  сөздегі  ма 
бұрынғы менЙадағын = аяқпен
Жіктеу. Бұл – есімге тура жалғанады, етістікке тура жалғанбайды; демек ол 
алғашқыда септікке ұқсап келіп, кейін жік жалғауы болып кетуі мүмкін. Мысалы, 
келіп = келубан (келіппін); «барған»
Мен, мі; 
(менім ?) 
=кес:  айлан  –  әйленкес;  =кес  –  парсының  үстеуі  (жұрнағы)  ;  парсыша  –  
 .  Мысалы, арба – кеш, пайда – кес


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   208




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет