117
мұздату, органикалық еріткіштермен экстракция, осмостық есеңгіреу және қышқыл негізіндегі
реакциялар немесе ферментті реакциялар) негізделген. [20]. Жасушалық құрылым биомолекулаларға
қол жеткізу үшін елеулі кедергі болып табылады, ал биомассаны кез келген әрі қарай өңдеу алдында
механикалық тұрғыда бұзылуы тиіс. Олардың ішінде ең көп таралғаны: (i) мұздату және еріту [41,
42], (ii) сұйық азотта мұздату кезінде жасушаларды ұсақтау [43], (iii) кейіннен ұсақтаумен
молекулалық кептіру, (iv) сығымдау (экспеллердің көмегімен), (v) ультрадыбыстық өңдеу, (vi)
шарлар мен (vii) гомогенизаторлар. Химиялық әдістер мыналарды қамтиды: (i) Гександы еріткіштің
әдісі [44], (ii) Сокслет экстракциясы (гексан/петролей эфирі) [45], (iii) еріткіштердің екі жүйесі [46],
(iv) аса шектен асқан флюидтік экстракция (метанол немесе CO2) [47], (v) жоғары қысым кезінде
еріткішпен жедел экстракциялау, (vi) аса шектен асқан су экстракциясы [48, 49], (vii) сығу
(құрамында су бар екі фазалық жүйе және т. б.) және (VIII) трансэстерификация [51]. Ферментативті
экстракция целлюлоза және ксиланаза сияқты ферменттерді жасушалық қабырғаларды бұзу үшін
қолданады, бұл фракцияны жеңілдетеді. Алайда, осы экстракция үдерісіне жұмсалатын шығындар
қазіргі уақытта бұл үдерісті тиімсіз етеді. Осмостық есеңгіреу – бұл ерітіндідегі жасушалардың
үзілуіне әкелуі мүмкін осмостық қысымның кенеттен өзгеруі. Осмостық есеңгіреу жасушалық құрам
бөліктерінің босауына әкеледі. Липидтер жасушаларының бұзылуынан кейін жасушалық дебристен
шығарылуы тиіс. Бұл үдеріс құрамында моно -, ди - және триацилглицеринді құрам бөліктері бар
қалпына келетін бейтарап липидтерді ұлғайту және жабыспайтын материалдардың бірлескен
экстракциясын азайту үшін липидтермен байланысты болуы тиіс. Биомассада, негізінен, органикалық
еріткіштерді пайдалана отырып, қатты денені сұйықтықпен бөліп алу қолданылады, өйткені ол
елеулі тозуды болдырмау үшін жылдам және айтарлықтай тиімді. Бірнеше еріткіштерді, мысалы,
гександы, этанолды (судағы көлемі бойынша 96%) немесе олардың қоспасын қолдануға болады.
Сондай-ақ, ультрадыбыстық, микротолқынды және аса шектен тыс көміртегі диоксидінің
экстракциясы сияқты экстракцияның бірқатар балама әдістері назар аудартты [19, 52].
Достарыңызбен бөлісу: