82
5.3.1 Этанол Этанол пируваттан екі сатыда алынады: пируватдекарбоксилаза пируватты ацетальдегидке
айналдырады, ал спиртдегидрогеназа ацетальдегидті этанолға дейін қалпына келтіреді.
Наубайханалық ашытқылар (Saccharomyces cerevisiae) қант 6-С этанолын өндіру үшін сыра қайнату
өнеркәсібінде бұрыннан қолданылады, бірақ бұл микроағзалар қанттан 5-С этанолын ферменттей
алмайды. Бактериялар мен ашытқыларды қоса алғанда, көптеген микроағзалар этанолды
көмірсуларды ферменттеудің негізгі өнімі ретінде өндіре алады. Қазіргі уақытта этанолды
өнеркәсіптік ферменттеу үшін пайдаланылатын S. Cerevisiae те, Z. Mobilis те ксилозаны да,
арабинозды да пайдала алмайтындықтан, S. Cerevisiae - ті қоспағанда, микроағзалар биомассасынан
биоэтанол өндірісінде алдыңғы орынға шықты. Шынында да, көптеген микроағзалар пентозды
қантты тиімді пайдалана алады, бірақ жеткілікті шығу және өнімділік алу үшін этанолды табиғи
түрде шығара алмайды. Этанолды ферменттеуді күшейту үшін синтетикалық биология мен
метаболизмдік инженерия S. cerevisiae, Zymomonas mobilis және Escherichia coli кеңінен қолданылды
[40–44]. E. coli мен Klebsiella oxytoca бактериялары және Pichia stipitis ашытқылары сияқты
пентоздарды қолданатын микроағзалар этанол өндірісі үшін сәтті түрлендірілген [45]. Бұдан басқа, S.
cerevisiae [46–48] немесе Z. mobilis этанолдық бактериялары сияқты этанолдық микроағзалардың
пентозды катаболиялық жолдары айқындалды. Бұл жол әдетте ашытқы иелерінде немесе грамтеріс
гамма-протеобактерияларда, Z. mobilis немесе рекомбинантты E.coli - де қолданылады [49]. Сүзіп
тазарту жүгеріден жасалған этанолға қарағанда целлюлозадан жасалған этанол үшін өндіріс құнының
жоғары пайызын білдіреді, себебі бастапқы шикізатты алдын ала өңдеу және целлюлоза өндірісі
бұрынғыша целлюлоза этанолына болжанатын шығындардан басым болады.